Fındığa Ferrero darbesi mi!

Fındık fiyatında yaşanan düşüş, İtalyan gıda devi Ferrero'nun 2014 yılında tamamını satın aldığı Oltan Gıda'nın ismini geçen hafta 'Ferrero Fındık İthalat İhracat ve Ticaret AŞ' olarak değiştirmesiyle hızlandı. Temmuz 2014'te Ferrero'ya satıldığında Oltan Gıda'nın yıllık cirosu 500 milyon doları aşıyordu.
Bu yıl Ekim ayında kilosu 13 TL'ye çıkan fındığın kilosu 12 Nisan Çarşamba günü 9 TL'nin altına indi. Böylece fındığın dolar bazında kilo fiyatı 2.40'a gerileyerek neredeyse 2004 seviyesine düştü. 2004 yılında fındığın kilosu 5.25 TL, 1 ABD Doları ise ortalama 1.42 TL idi.
Fındığın kilosu 3.70 doları aşıyordu. 2005 yılında yaşanan don olayı nedeniyle fındığın kilosu 7 TL'ye, dolar kuru da 1.72 TL'ye yükseldi. Böylece 1 kilo kabuklu fındığın fiyatı 4 doları aştı. 2006'da fındığın kilosu 4 TL'ye indi, ancak TL dolar karşısında değer kazanınca 1 dolar 1.32 TL olarak fiyatlandı. Bir kilo fındığın fiyatı da 3 doların üstünde kaldı. Bundan sonraki süreçte de fındığın kilosu genel hatlarıyla 3 doların üstünde kaldı.
2015'te 20 TL'yi aştı
2014 yılında kabuklu fındığın alım fiyatı 15 liraya geldi. Oysa 2013 yılında fiyat 6 TL idi. Fındığın kilosu böylece 6.57 dolara çıktı. Oysa Eylül 2013'te 1 kilo fındık 3 dolardı. Fındıkta fiyat rekoru ise 14 Mayıs 2015'te 20 TL 20 kuruşla kırıldı.
O gün dolar kuru 2.61'di. Yani bir kilo kabuklu fındığın kilosu 7.4 dolara çıkmıştı. Ancak Ağustos 2015'te yeni mahsulün piyasaya girmesiyle fındığın fiyatı 11 TL bandına geriledi. Fatsa Ticaret Borsası verilerine göre 2015 Eylül ayında fındığın kilosu 10.75 TL civarındaydı. Nisan 2016'da fiyat 8.50 TL'ye kadar geriledi.
Geçen yıl Eylül ayında 13 TL'ye ulaşan fındık fiyatı Kasım ayıyla birlikte gerilemeye başladı, buna rağmen geçen yıl boyunca 10 TL'nin altına inmedi. Fındık ilk kez 23 Şubat 2017'de 10 TL'nin altına indi.
Ferrero etkisi
İtalyan gıda devi Ferrero, 2014 yılında tamamını satın aldığı Oltan Gıda'nın ismini geçtiğimiz hafta, daha net belirtirsek 5 Nisan'da "Ferrero Fındık İthalat İhracat ve Ticaret AŞ" olarak değiştirdi. Oltan Gıda, uzun yıllardır Türkiye'nin en büyük fındık ihracatçısı şirketi konumundaydı ve İTO'nun açıkladığı 500 büyük şirket içinde çoğu zaman ilk 100'e giriyordu. Fatsa Ticaret Borsası verilerine göre fındığın kilo fiyatı 4 Nisan'da 9.70 idi. Ferrero'nun 5 Nisan'da Oltan Gıda'nın ismini değiştirmesiyle fiyat 6 Nisan'da 9.40, 7 Nisan'da 9.20'ye, 12 Nisan'da ise 9.00 TL'ye indi. Çarşamba günü bazı fındık türlerinde fiyatın 8.70'e kadar düştüğü belirtiliyor.
Nereye gidiyor bu fiyatlar?
Ordu Altınordu Ziraat Odası Başkanı Selami Akarsu, fındık fiyatının çift haneli rakamlardan yeniden tek haneli rakamlara gerilediğini söyledi. Bu sezonun fındığını, manav ve tüccarların 9 liradan aldığını belirten Akarsu, geçen sezondan kalan ve eski fındık olarak belirtilen ürünün ise 8 liradan işlem gördüğünü ifade etti. Akarsu, fındık fiyatının 8-9 lira seviyelerine gerilemesinin asla kabul edilir bir şey olmadığını dile getirerek, fındıkta oynanan oyunların devam ettiğine inandıklarını, üreticiler olarak bu oyunun son bulmasını istediklerini kaydetti. Deposunda iki sezondur fındık bekleten üreticilerin çaresizce fiyatların yükselmesini beklediğini aktaran Akarsu, "Üreticinin bu umutları bir kez daha yıkılmıştır. Fındık fiyatı 8-9 lira seviyelerine düşürülerek üretici bir kez daha çaresiz bırakılmıştır. Üreticinin alın teriyle oynayanlara sesleniyoruz. Artık bu üreticinin hakkını gasp etmeyin. Üreticinin hakkını verin." diye konuştu. Sezonun kapanmasına az süre kaldığını anımsatan Akarsu, elinde fındığını bekleten üreticilerin, iyi bir rakamdan ürünlerini satmak için beklediğini ancak bunun için dayanacak güçlerinin kalmadığını savundu. Akarsu, üreticinin bu sorununa merhem olacak açıklamalar duymak istediklerini belirterek, "Üreticinin gözü her gün borsa tabelalarında. İnşallah oynanan bu oyun son bulur ve kazanan üretici ve bizler oluruz" ifadesini kullandı.
Hedef 235 bin ton ihracat
Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (KFMİB) verilerine göre 2016-2017 ihracat döneminin ilk 7 ayında (Eylül 2016-Mart 2017) 154 bin 235 ton iç fındık ihracat edildi. Şubat ayına oranla fındık ihracatı Mart ayında da arttı. Bu yıl ihracatın 235 bin tona ulaşması bekleniyor.

RECEP BAHAR/DETAY HABER