Fındıkta verim ve kaliteyi arttırma çalışmaları

Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (SUBÜ) Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Taki Demir ve Dekan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin İrfan Balık, bir televizyon kanalında yayınlanan programa konuk oldu. Programda temel hedefin fındıkta verimliliği en üst düzeye çıkarmak olduğu belirtildi.

SUBÜ Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Taki Demir ve Dekan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin İrfan Balık, bir televizyon kanalında yayınlanan programa konuk oldu. Programda Türkiye'de fındık üretimine yönelik genel bir değerlendirme yapılırken yürütülen seleksiyon çalışmalarının yol haritası da paylaşılırken temel hedefin fındıkta verimliliği en üst düzeye çıkarmak olduğu belirtildi.

Fındığın Türkiye'nin stratejik ürünlerinden birisi olduğunu vurgulayan SUBÜ Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Taki Demir, 'Dünya'da fındık üretiminin en fazla olduğu ülke biziz. Sakarya yıllık 100 bin ton civarında üretimle Türkiye'de 2. sırada yer alıyor. Doğu Karadeniz'e doğru gidildikçe çeşit nedeniyle fındıkta verim dalgalanması söz konusu. Şehrimizde ise ağırlıklı olarak tercih edilen 'çakıldak' fındık çeşidi. Çakıldak geç yapraklandığı için ilkbaharda zarar görmüyor. Bu nedenle Sakarya'da verim dalgalanması çok fazla görülmüyor. Bizim amacımız Türkiye'deki verimi daha yüksek seviyelere çıkarabilmek. Bu nedenle çakıldak fındık çeşidinde bu yıl şehrimizden aldığımız örneklerle Ar-Ge çalışmalarına başladık. Daha yüksek verimli çakıldak klonlarını tespit etmeye, yeni çeşitler geliştirmeye ve üreticimizin hizmetine sunmaya çalışıyoruz. Öğretim üyelerimiz fındıktan katma değerli ürünler geliştirmek için projeler üretiyorlar. Her zaman üreticimizin yanında olacağız' dedi.

Fındık Araştırma Enstitüsü'nde fındıkla ilgili ıslah ve yetiştirme tekniklerine yönelik olarak 15 yıl boyunca projelerde görev aldığını belirten SUBÜ Ziraat Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Hüseyin İrfan Balık, 'Orada edindiğimiz tecrübeleri Sakarya'da ve çevre illerde bulunan üreticilerimizle paylaşacağız. Ülkemizde 16 il ve bu illere bağlı 123 ilçede fındık üretiliyor. Bu illeri eski ve yeni üretim bölgesi olarak iki kategoride değerlendiriyoruz. Eski üretim bölgesinde Ordu, Giresun, Trabzon ve Rize bulunuyor. Bu iller fındığın ilk kültüre alındığı yerler. Daha sonra birçok ile yayılış gösterdi. Yaklaşık 400 bin fındık üreticimiz var. Bunların çok geniş coğrafyaya yayılması bölgeler arasında üretim tekniği, çeşitlilik ve verim açısından farklılıklar ortaya çıkarıyor. Ülkemizde dekara fındık üretimi 100 kilo civarında. Eski üretim bölgesinde bu verim daha düşükken Sakarya ve Düzce gibi illerde ise verim yüksek. Bunun birçok nedeni var. Sakarya'da 50-60 yıldır fındık üretimi yapılıyor ve bahçeler genç. Araziler nispeten düz. Mekanik hasada uygun bir yapı var. Biz de mekanik hasada uygun çeşitlerin geliştirilmesi ve uygun dikim sistemleriyle fındık üretimindeki avantajı maliyete de kolaylıkla yansıtabilmeyi hedefliyoruz' diye konuştu.

Fındıkta seleksiyon çalışmalarıyla ilgili bilgi veren Balık, 'Fındık gibi anavatanı Anadolu olan türlerde mevcut çeşitlerden daha verimli ve kaliteli olanları seçmek seleksiyon olarak adlandırılıyor. Çeşit ıslahında hâlihazırda geçerli bir yöntem. Fındıkla ilgili birçok şehirde seleksiyon çalışmaları yürütülmüş, ancak Sakarya'da böyle bir çalışma yapılmamıştı. Biz üniversitemizin desteğiyle böyle bir proje kurguladık ve geçtiğimiz hasat döneminde Karasu ve Kocaali ilçelerinde çakıldak çeşidi öncelikli olmakla birlikte verimli gördüğümüz klonları tespit ettik. Seçim süreci 3 yıl sürecek. Ardından belirlediğimiz klonların genetik olarak farklılıkları ortaya konulacak. Daha sonra bunlar aynı bahçede eşit bakım koşulları altında birbiriyle kıyaslanacak. Bu sürecin ardından ise tescil aşamasına geçeceğiz. Üreticilere mevcut yetiştirdiği çeşitlerden çok daha verimli ve kaliteli olan yeni fındık çeşitlerini sunmuş olacağız. Geliştirilen yeni çeşitlerin fidanlarının üreticilere dağıtımı söz konusu olacak. Doku Kültürü Laboratuvarımız ile bu çeşitlerden bol miktarda arzu eden üreticilerimize tedariği sağlayacağız' şeklinde konuştu.İHA