Firmalar döviz hiç düşmemiş modunda!

 

 

RECEP BAHAR / DETAY HABER

 

Apple, Beymen, Damat/Tween, Malatya Pazarı, Macrocenter... Son iki gündür yaptığımız gözlemlere göre İstanbul'da döviz kurlarının düşmesiyle fiyat indirimine giden firma sayısı oldukça az. Volkswagen'i pazarlayan Doğu Grubu, araçlarda yüzde 5 indirime gitti! Opel ve Peugot da yüzde 10 indirim yaptı. Ancak her üç şirket de döviz kurları fırladığında zam yapmamıştı. 

Son bir ayda iki kez zam yapan Apple Türkiye henüz fiyat indirimine gitmedi. Apple ürünleri Çin'den sonra dünyada en pahalı Türkiye'de satılıyor. Örneğin Malezya'da yaklaşık 15 bin 500 TL olan iPhone 13 Pro Max 128 GB Türkiye'de 31 bin 999 TL'lik etiketle satışa sunuluyor! Benzer şekilde diğer ürünlerde de iki kat fiyat farkı var. 

Genelde ithal kıyafet, parfüm, çanta ve aksesuar satan Beymen de fiyatlarını indirmedi. Şirket geçen ay etiketleri iki kez değiştirmişti. Damat/Tween ise son bir ayda fiyatlara yüzde 20 zam yapmıştı. Söz konusu zammın büyük bölümü ham maddeye dolar bazında gelen fiyat artışlarından kaynaklanıyor. Şirketin yeni yılda indirime gitmesi bekleniyor. 

Çoğunlukla yerli ürün satan Malatya Pazarı, yerli ürünlere de yüzde 20 zam yapmıştı. Orada indirim gelmedi. Yeni Mesaj'ın fiyat hareketlerini yakından takip ettiği süpermarketlerde de fiyatlarda indirim gözükmüyor. Ne un, ne yağ, ne pirinç, ne de çikolata, ne makarna, ne de atıştırmalıkta fiyat indirimi göze çarpıyor. 

 

Görev devlette

 

Öte yandan Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı ve Hacettepe Hukuk Fakültesinde Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Başkanlığı da yapan Prof. Dr. Rauf Karasu, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da, "Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından bir mal veya hizmetin satış fiyatında fahiş artış yapılamaz" hükmünün yer aldığını belirtti. Bu hükme aykırı hareket edenlere 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası kesileceğini ve bunun uygulama yetkisinin de Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan yönetmelikle oluşturulan Haksız Fiyat Değerlendirme Kuruluna verildiğini vurgulayan Karasu, şunları kaydetti:

"Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği'nin Ek 19. maddesine göre, döviz kurundaki yükselişi gerekçe göstererek aşırı fiyat artışı yapan işletmeler kurlar düştüğü halde fiyatlarını düşürmezse yüksek idari para cezası ödemek zorunda kalabilir. Zira bu artışları artık kur artışı ile izah edemeyeceklerdir. Bu mallarını yüksek fiyatla satmaya devam etmeleri halinde haksız bir fiyat uygulamış olurlar."

 

Tüketiciler tazminat davası açabilir

 

Döviz kuru artışında fiyat artırıp düşüşünde fiyat indirmeyenlere karşı Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulunun denetimlerini artırması gerektiğini dile getiren Karasu, tüketicilere şu öneride bulundu: "Vatandaşlar da fiyatı düşürmeyen işletmeleri tespit ettiklerinde durumu Haksız Fiyat Değerlendirme Kuruluna şikayet etmelidir. Bu konuda 'ALO 175' ihbar hattını kullanabilirler veya Ticaret Bakanlığının reklamlarla ilgili birimine şikayetlerini iletebilirler. Kurlar ve maliyetler düştüğü halde fiyat düşürmeyenler dürüstlük kuralına aykırı davranmış olur. Dürüstlük kuralına aykırı davranışlar ve ticari uygulamalar Türk Ticaret Kanunu'nun 54. maddesine göre haksız rekabet sayılmıştır. Haksız rekabet hallerinde zarar gören tüketiciler ve tüketici sayılmayan diğer müşteriler Türk Ticaret Kanunu'nun 56. maddesine göre tazminat davası açabilir. Müşteriler açacakları dava ile ödedikleri fazla ücretin iadesini ve ispat etmek şartıyla başka zararların tazminini talep edebilirler."