Gençlerin vaziyetini ortaya koyan kritik araştırma

ÖMER NEZİR / İSTANBUL

Danışmanlık şirketi Deloitte'ın bu yıl 11'incisini yayımladığı 2022 Y ve Z Kuşağı Araştırması'nın sonuçlarına göre çalışma hayatındaki yoğunluk ve artan talepler nedeniyle Y (1981 - 1997 arası doğanlar) ve Z Kuşağı'nın (1998-2012 arası doğanlar) büyük bölümü tükenmişlik hissi içerisinde. Türkiye dahil toplam 46 ülkede Y Kuşağı'ndan 8 bin 412, Z Kuşağı'ndan da 14 bin 808 kişi ile gerçekleştirilen araştırma sonuçları; gençlerin yaşam maliyeti, iklim değişikliği, gelir dağılımı eşitsizliği, jeopolitik çatışmalar konusunda endişeli olmalarına karşın, olumlu toplumsal değişimleri yönlendirmeye kararlı olduklarını ortaya koydu. Araştırmaya göre Y ve Z Kuşağı bununla birlikte, finansal kaygı, iş/yaşam dengesi eksikliği ve sürekli yüksek stres seviyeleri gibi günlük yaşam zorluklarıyla mücadele ediyor. Araştırmaya Türkiye'den katılan Y ve Z Kuşağı, özellikle finansal konulardaki endişeleri ve stres seviyeleriyle globaldeki yaşıtlarını geride bıraktı.

Hayat pahalılığı ciddi sorun

• Ankete göre bu sene Y ve Z Kuşağı en büyük endişeleri olarak yaşam maliyetlerini görüyor. Dikkat çekici bir şekilde katılımcıların önemli bir kısmı ise siyasi istikrarsızlığı, savaşı ve ülkeler arasındaki çatışmaları en büyük endişeleri arasında belirtiyor.
• Z Kuşağı'nın yüzde 46'sı ve Y Kuşağı'nın yüzde 47'si sadece aldıkları maaş ile geçiniyor ve masraflarını karşılayamayacaklarından endişe ediyor. Aynı zamanda Z Kuşağı'nın yüzde 72'si ve Y Kuşağı'nın yüzde 77'si, ülkelerindeki zenginlik ve yoksulluk arasındaki uçurumun giderek arttığını belirtiyor.
• Bu finansal sorunlar nedeniyle birçok Y ve Z Kuşağı çalışma modellerini yeniden tanımlıyor. Z Kuşağı'nın yüzde 43'ü ve Y Kuşağı'nın yüzde 33'ü ikinci bir yarı veya tam zamanlı ek işte çalışıyor.
• Türkiye'deki Y ve Z Kuşağı'nın finansal endişeleri, globaldeki ortalamalara göre yüksek seyrediyor. Z Kuşağı'nın yüzde 28'i, Y Kuşağı'nın ise sadece yüzde 30'u kendilerini mali açıdan güvende hissettiklerini belirtiyor.

İşten ayrılmayı düşünüyorlar

• İşe bağlılık bir önceki yıla göre biraz artsa da, Z Kuşağı'nın yüzde 40'ı ve Y Kuşağı'nın yaklaşık yüzde 25'i, iki yıl içinde işlerini bırakmak istiyor, bunların da yaklaşık üçte biri, başka bir iş bulmadan ayrılmayı düşünüyor.
• Z Kuşağı'nın ve Y Kuşağı'nın son iki yılda mevcut pozisyonlarını bırakmasının bir numaralı nedeni maaşlar.
• Z Kuşağı'nın yüzde 49'u ve Y Kuşağı'nın yüzde 45'i kısmen de olsa uzaktan çalışıyor, yüzde 75'i ise bunun tercih ettikleri çalışma şekli olacağını ifade ediyor.
• Türkiye'yi incelediğimizde ise mevcut işlerinde devam etmek isteyen Y ve Z Kuşağı'nın sayısı 2021 yılına göre artış gösteriyor. Z Kuşağı için bu oran yüzde 28, Y Kuşağı'nda da yüzde 51. Ayrıca tercih ettikleri çalışma düzenine baktığımızda Z Kuşağı yüzde 60 ve Y Kuşağı yüzde 63 oranında hibrit çalışma düzenine geçmek istiyor.

Türk gençliğinin ruh hali iyi değil

• Pandemi sonrası dönemde Y ve Z Kuşağı'nın genel ruh hali, globalde iyileşme gösterse de Türkiye'de bozulmaya devam ediyor. Araştırmaya göre Türkiye'deki Z Kuşağı'nın iyimserlik seviyesi 100 üzerinden 21, Y Kuşağı'nınki ise 19 seviyesinde. Globalde bu oranlar 35 seviyelerinde.