Hayat pahalılığı kâbus gibi

EYÜP KABİL / DETAY HABER

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mart ayı enflasyon oranını açıkladı. TÜİK'in açıkladığı rakamlara göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Mart'ta aylık bazda yüzde 5.46, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 9.19 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 61.14, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 114.97 olarak kaydedildi.

TÜİK verilerine göre, Mart ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 29.88, yurt içi üretici fiyatları yüzde 64.3 arttı. TÜFE, martta geçen yılın aralık ayına göre yüzde 22,81, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 61,14 yükseldi. Yİ-ÜFE ise Aralık 2021'e göre yüzde 29.31, geçen yılın mart ayına kıyasla yüzde 114.97 arttı.

Fiyatı en fazla artan ürün motorin

Tüketici fiyatları bazında Mart'ta en fazla fiyat artışı yüzde 32.67 ile motorinde görüldü. TÜİK verilerine göre, geçen ay, motorindeki fiyat artışını yüzde 24.41 ile benzin, yüzde 23.47 ile kömür, yüzde 20.56 ile kuru soğan ücreti izledi.

Mart'ta fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında yüzde 20.01 ile şehirler arası otobüs ücreti, yüzde 17.51 ile kıvırcık, yüzde 17.1 ile beyaz lahana, yüzde 16.36 ile portakal, yüzde 14.95 ile kuzu eti ve yüzde 14.88 ile tavuk eti yer aldı. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 23.26 ile kabakta oldu.

Ulaştırmadaki artış yüzde 100'e yakın

Tüketici Fiyat Endeksi'nde (TÜFE) yer alan ana harcama gruplarında martta yıllık bazda en yüksek artış yüzde 99.12 ile ulaştırma grubunda oldu. TÜİK verilerine göre, TÜFE, Mart'ta bir önceki aya göre yüzde 5.46, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 22.81, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 61.14 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 29.88 artış gösterdi.

Ana harcama grupları itibarıyla Mart'ta en az artış gösteren ana gruplar yüzde 1,78 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 1,84 ile konut ve yüzde 2,78 ile eğlence ve kültür oldu. Aylık bazda artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 13.29 ile ulaştırma, yüzde 6.55 ile eğitim, yüzde 6.04 ile lokanta ve oteller olarak kaydedildi.

Yıllık değişimlere bakıldığında ise geçen yılın Mart ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla, yüzde 99.12 ile ulaştırma, yüzde 70.33 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 69.26 ile ev eşyası olarak belirlendi.

Mart'ta endekste kapsanan 409 maddeden, 313 maddenin ortalama fiyatında artış gerçekleşti. 69 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 27 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. Öte yandan Mart'ta yıllık bazda tüketici fiyatlarının en fazla arttığı bölge yüzde 70.93 ile "Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane" oldu.

Üretici fiyatlarındaki artış yüzde 115

Yİ-ÜFE Mart 2022'de bir önceki aya göre yüzde 9.19, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 29.31, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 114.97 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 64.30 artış gerçekleşti. Madencilik ve taşocakçılığında yüzde 110.36, imalatta yüzde 106.55, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 228.94 ve su temininde yüzde 42.34 artış yaşandı.

Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında yüzde 122.92, dayanıklı tüketim malında yüzde 75.85, dayanıksız tüketim malında yüzde 79.70, enerjide yüzde 214.87 ve sermaye malında yüzde 76.55 artış olarak kaydedildi.

TÜİK ile ENAG arasında uçurum var

Bu arada Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), Tüketici Fiyat Fiyat Endeksi'nin Mart ayında yüzde 11.93 son 12 ayda ise yüzde 142.63 olarak gerçekleştiğini açıkladı. DİSK-AR tarafından hesaplanan dar gelirlilerin gıda enflasyonu ise emeklilerde yüzde 89.6, dar gelirli ikinci yüzde 20'nin yüzde 90.6 ve en düşük gelirli yüzde 20'nin yüzde 103.8 oldu.

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Asgari ücret 16 Aralık'ta açıklandığında bu asgari ücret artışı suya yazılan bir yazıdır demiştik. Maalesef zamlı asgari ücret elimize geçmeden uçtu gitti. Sadece asgari ücret değil emekli ücretleriyle birlikte bütün ücretler arttırılmalıdır, güncellenmelidir" dedi.

Şu anki mevcut 4 bin 253 TL olan asgari ücret 16 Mart 2021 tarihinde belirlendiğinde enflasyon oranı yüzde 36.08'di. Bu tarihten sonra zaten sürekli yükselen enflasyonun artış eğilimi daha da arttı. Ocak 2022'de yıllık enflasyon yüde 48.69'a, Şubat 2022'de 54.44'e ve Mart 2022'de ise 61.14'e çıktı.