Hedef 20 milyar dolar

SELİM AYANOĞLU / İSTANBUL

 

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), makro ve mikro ekonomik verileri küresel ve ulusal ölçekte titiz bir çalışmayla bir araya getirdiği, bu nedenle sektörün yanı sıra tüm ekonomi çevrelerinin de ilgiyle takip ettiği İnşaat Sektörü Analizi'nin Temmuz 2019 sayısını yayımladı. "Sırada Ekonomi Var" başlıklı İnşaat Sektörü Analizi'nde; Türk müteahhitlik firmalarının, son dönemde yurt içinde artan zorluklar üzerine yurtdışına daha çok yoğunlaştığı vurgulanarak, "Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri'nde 2019 yılı Ocak- Haziran döneminde 5.1 milyar ABD Doları tutarında toplam 109 proje üstlenilmiştir. Böylece bugüne kadar üstlenilen proje sayısı 9 bin 700'ü aşarak toplam proje tutarı 386 milyar ABD Doları'na ulaşmıştır" denildi.

Sektörün son dönemde çok sayıda ülkede proje takibine ağırlık verdiği kaydedilen raporda, "Mevcut tablo, bu yıl sektörün yurtdışında 10 bininci projesini üstleneceği ve yeni proje tutarında 2018'de yakaladığı 20 milyar ABD Doları düzeyine tekrar ulaşacağı şeklinde yorumlanmaktadır" ifadesine yer verildi. Türk müteahhitlerinin artık yırt dışında katma değeri yüksek projelerde yer almasının gerektiğine vurgu yapılan analizde, Uluslararası pazarlarda Türkiye'nin konumunun güçlenmesi için ile ortaklıklar kurularak firma ölçeklerinin büyümesinin önemine vurgu yapıldı.  

 

İnşaat sektöründeki daralma sürüyor

 

Dünya, Türkiye ve İnşaat Sektörü ana başlıkları altında toplanan 28 sayfalık Türkiye Müteahhitler Birliği İnşaat Sektörü Analizi'nde önemli tespitlere yer verildi. Ekonominin lokomotifi olan inşaat sektörünün Ocak- Mart arası dönemde en fazla daralan sektör olduğuna vurgu yapılan analizde, "Ekonominin lokomotifi olan inşaat sektöründe geçen yıl başlayan daralma bu yılın ilk çeyreğinde de sürdü.

2018 yılının son iki çeyreğinde yüzde 5.6 ve yüzde 8.7 oranında küçülen sektör, bu yılın ilk çeyreğinde de yüzde 10.9 düzeyinde daralmıştır. Son üç aylık inşaat faaliyetlerine ilişkin alt endeks ise, 2018 yılı Ocak ayında 95.6 iken Eylül'de 61.5'e gerilemiş ve Aralık ayında 59.9 olmuştur. Sektördeki daralmanın bir göstergesi olan endeks, 2019 yılı Haziran ayında ise 55.4 düzeyine inmiştir" ifadeleri yer aldı. 

 

6 bine yakın iflas dosyası

 

TMB'nin Temmuz ayına ilişkin İnşaat Sektörü Analizi'nde sektörde iflas noktasına gelen şirketlerle ilgili duruma da dikkat çekildi. Yüksek maliyet artışları nedeniyle işleri durma noktasına gelen ve iflasa sürüklenen yükleniciler için getirilen tasfiye/devir/süre uzatımı düzenlemesi ile ilgili ciddi belirsizlikler ve sıkıntıların yaşandığının ifade edildiği analizde şunlar kaydedildi: "Daha önceki benzer uygulamalardan farklı olarak, bu kez işveren idarelere yapılan başvuruların değerlendirilmesinde Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın görüşünün alınması şartı getirilmiştir.

Bu çerçevede Hazine ve Maliye Bakanlığı'na iletilmiş sözleşme tutarı yaklaşık 170 milyar TL olan 6 bine yakın dosyanın başvurularının Temmuz ayı içinde sonuçlandırılması beklenmektedir. Ayrıca benzer sıkıntıların bir daha yaşanmaması için önümüzdeki döneme yönelik olarak; hem idareleri hem firmaları mağdur etmeyecek, piyasadaki fiyat dalgalanmalarını adil biçimde yansıtacak gerçekçi bir fiyat farkı hesap yöntemi belirlenmesi sektörün öncelikli talepleri arasında yer almaktadır."

 

Konuttaki kriz faizden dolayı

 

İç piyasaya yönelik değerlendirmelere de yer verilen analizde, yüksek faizler nedeniyle paranın konut alımına yönelmediğini, mevduata yatırıldığı ifade edildi. Türkiye genelinde konut fiyatları ve stok erime hızının düştüğüne dikkat çekilen analizde, "2019 yılı sonuna kadar uzatılan vergi teşvikine rağmen yılın ilk yarısında konut satışlarında gerileme arttı, ekonomideki belirsizlik ortamı arz ile talebin buluşamadığı tabloyu oldukça belirgin kıldı" denildi.

Türkiye'de halen konut ihtiyacı olmasına rağmen satışlardaki bu durumun, yüksek faiz nedeniyle alıcıların birikimlerini mevduatta değerlendirmesi, düşen alım gücü ve geleceğe yönelik endişelerin bir sonucu olarak açıklandığının ifade edildiği analizde şu ifadelere yer verildi: "Sektör temsilcileri belirsizliklerin ortadan kalkması ve finansman koşullarının iyileşmesi halinde ancak yılın son çeyreğinde konut segmentinde toparlanma beklentisini dile getirebilmektedir." 

 

Rusya pazarında öndeyiz

 

İnşaat sektöründe yaşanan sorunları bütün çıplaklığıyla ortaya koyan TMB analizinde 1972 yılından bu yana Türk müteahhitlerin tüm yurtdışı projelerinden aldığı yüzde 19.7'lik payla Rusya'da lider konumunu sürdürdükleri ifade edilerek, yakın gelecekte Rusya pazarında 2012-2015 yıllarındaki ortalama 5-6 milyar ABD Doları/yıl potansiyel proje tutarına yaklaşılmasının mümkün olduğu vurgulandı. Türk müteahhitlerin Irak pazarında da aktif rol alabileceğinin ifade edildiği analizde, 1.2 milyar insanın yaşadığı 2.5 trilyon ABD Doları ekonomik büyüklüğe sahip dünyanın en büyük ticari pazarı olan Afrika'nın da önemine dikkat çekildi.