RECEP BAHAR/HABER-ANALİZTürkiye İhracatçılar Meclisi'nin (TİM) Ağustos 2015 dış satım verileri ihracatımız konusunda çarpıcı gerçekleri ortaya koyuyor. Veriler ülke grupları açısından ele alındığında 2015 yılının ilk 8 ayında AB'ye yapılan ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11.9, Ortadoğu'ya yüzde 5.5, Afrika'ya yüzde 9.2, Rusya ve Ukrayna'nın da içinde yer aldığı Bağımsız Devlet Topluluğu'na yüzde 28.6, Latin Amerika'ya yüzde 30.5 azaldı. Kuzey Amerika'ya (ABD, Kanada ve Meksika) yapılan ihracat yüzde 3.4, Uzakdoğu ülkelerine yapılan ihracat ise yüzde 5.1 artış kaydetti. Ancak Asya ülkelerinin tamamı ele alındığında ihracat bu kıtada da düşüş gösterdi. AB'ye ihracatta ürküten düşüşTürkiye'nin 28 üyeli Avrupa Birliği ülkeleri içinde sadece Litvanya ve Kıbrıs Rum kesimine ihracatı arttı. Geri kalan 26 AB ülkesine ihracatı geriledi. En fazla ihracat yapılan ilk 40 ülke ele alındığında 2015 yılının ilk 8 ayında geçen yılın aynı dönemine göre en fazla düşüş yüzde 38.4 ile Rusya'da yaşandı. Rusya'ya geçen yılın ilk 8 ayında 4 milyar 43 milyon dolar olarak gerçekleşen ihracat bu sene 2 milyar 489 milyon dolara indi. Rusya, geçen yıl Türkiye'nin en fazla ihracat yaptığı 6. ülke konumundaydı, kuzeydeki komşu bu yıl 11. sıraya geriledi. Rusya'yı yüzde 36.1 gerileme ile Ukrayna, yüzde 32.8 ile Libya, yüzde 26.1 ile Azerbaycan, yüzde 23.3 ile Danimarka, yüzde 20.3 ile Gürcistan, yüzde 20.2 ile Bulgaristan, yüzde 20 ile Kazakistan, yüzde 18.8 ile Irak izledi. İsrail'e ihracat düştüTürkiye'nin Ortadoğu ülkelerinden Ürdün, Irak, Umman, Yemen, İsrail ve Lübnan'a ihracatı geriledi. En yüksek düşüş yüzde 47.2 ile savaş mağduru Yemen'de görüldü. Bu ülkeye ihracat bu yılın ilk 8 ayında 251.1 milyon dolara indi. Geçen yıl bu rakam 475.8 milyon dolardı. Ortadoğu'da ihracat İran, Suriye, Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde arttı. Artış oranı Katar'da yüzde 30.8 (265 milyon dolar), Kuveyt'te yüzde 26.8 (304.5 milyon dolar) oldu. İsrail'e ihracat 2 milyar 27 milyon dolardan 1 milyar 767 milyon dolara düştü. İsrail en fazla ihracat yapılan 18. ülke konumunda. Burada şunu hatırlatmakta yarar var: İsrail'e yapılan ihracatın önemli bir bölümünü tekstil ürünleri oluşturuyor. ABD tekstilde Türkiye'ye kota uyguluyor ancak İsrail'e uygulamıyor. Türk tekstilciler, kotayı İsrail üzerinden ABD'ye mal satarak aşıyor. Bu yöntemle tekstilcinin zaten kıt olan kârının bir bölümü İsrail'e gitmiş oluyor!İhracatın arttığı ülkelerTürkiye'nin en fazla ihracat yaptığı ilk 40 ülke ele alındığında 2015 yılının ilk 8 ayında en yüksek ihracat artışı yüzde 18.4 ile İran'a gerçekleşti. Geçen yılın ilk 8 ayında İran'a yapılan ihracat 2 milyar 91 milyon dolarken, bu senenin ilk 8 ayında bu rakam 2 milyar 476 milyon dolara çıktı. İran böylece Türkiye'nin en fazla ihracat yaptığı 10. ülke konumuna yükseldi. İran'ı yüzde 17.7 ile artışla Suudi Arabistan izledi. Birleşik Arap Emirlikleri'ne ihracat yüzde 5.6, ABD'ye yüzde 5, Mısır'a yüzde 4, Suriye'ye yüzde 1.9 arttı. İlk 40 ülke içinde geriye kalan 34 ülkeye yapılan ihracat azaldı. En çok ihracat yapılan ilk 100 ülke içinde ise en fazla ihracat artışı yüzde 100 ile Singapur pazarında gerçekleşti. Listede 57. sırada bulunan Singapur'a ihracat 143.5 milyon dolardan 287.1 milyon dolara çıktı.