İlk kadın valimiz: Doğa Hatun

Erciyes Üniversitesi Kayseri ve Yöresi Tarih Araştırma Merkezi (KAYTAM) Okutmanı Mehmet Çayırdağ, kadın haklarının Anadolu Selçuklular ve Beylikleri döneminde, günümüzden daha ileri düzeyde olduğunu, kadın valilerin görev yaptıklarını, yurt dışına elçi gönderdiklerini, medrese, şifahane ve hamam yaptırarak eğitim ve sağlık alanlarında önemli katkılarda bulunduklarını söyledi.

Doğa Hatun, Köşk Medrese'de bulunuyor

Mezarı Kayseri'nin Melikgazi İlçesi'nde Gültepe Mahallesi'ndeki Köşk Medrese'de bulunan Doğa Hatun'un 1340-1350 yılları arasında Kayseri Valisi olarak görev yaptığını anlatan Çayırdağ, şu bilgileri verdi:

"Merkezi Sivas'ta olan Erenta Beyliği'nin kurucusu Alaattin Eratna'nın eşi olan Doğa Hatun, 10 yıl boyunca Kayseri'de valilik görevi yapmış. Suli Paşa Hatun adıyla da anılan Doğa Hatun, (Doğa Sultan) şehrin güvenliğinin sağlanması, halkın huzurunun temin edilmesi, ticaretin gelişip yaygınlaşması ve kente gelip giden kervanların yol güvenliklerinin sağlanması için tam yetkiyle görev yapmış. Yurt dışından gelen elçileri kabul eden, yurt dışına elçi gönderen Doğa Hatun, mezarının bulunduğu Köşk Medrese'nin ve imaretinin de yaptırılmasını sağlamış.

İkinci kadın vali Mısır Hatun

Mehmet Çayırdağ, merkezi Kahramanmaraş'ta bulunan Dulkadiroğulları'ndan Nasrettin Mehmet Bey'in eşi Mısır Hatun'un da tıpkı Doğu Hatun gibi Kayseri'de 1420-1435 yılları arasında valilik görevinde bulunduğunu, daha sonra Mısır'a elçi olarak gittiğini kaydetti.

Çayırdağ, "Asıl adı Hatice olan Mısır Hatun'a, Mısır'a elçi olarak gittiği için sonradan bu isim veriliyor. Mısır Hatun ayrıca 1432 yılında gittiği Kudüs'te bir medrese yaptırıyor ve medrese için vakıf kuruyor. Kayseri'de bulunan Hatuniye Medresesi'nin de Mısır Sultan adına yaptırıldığı biliniyor.

Kadın valiler ve sultanların imar faaliyetleri

Kayseri'de bulunan tarihi eserlerle ilgili araştırmalar yapan ve basılı eserleri bulunan Çayırdağ, Anadolu'da kurulan ilk tıp fakültesi olarak kabul edilen Şifahiye ve Gıyasiye medreselerinin Gevher Nesibe Hatun'un vasiyeti üzerine kardeşi Gıyasettin Keyhüsrev tarafından, Güllük Camisi ve Medresesi'nin Atsız Elti Hatun, Hunat Camisi, Hunat Medresesi ve Hunat Hamamı'nın da Selçuklu Hükümdarı 1. Alaattin Keykubat'ın eşi Mahperi Hatun tarafından yaptırıldığını söyledi. Çayırdağ, kadın valiler ve sultanlar tarafından yaptırılan çok sayıda medrese, hamam, şifahane, imaret, cami ve diğer hayır eserlerinin büyük bölümünün ayakta kalmayı başardığını ve turistlerce ziyaret edildiğini de sözlerine ekledi.