2010 yılından bu yana Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Aydın koordinasyonunda akademik bir ekip tarafından yürütülen ve 11 yıldır Türkiye'nin nabzını tutan 'Türkiye Eğilimleri' araştırmasının 2021 yılı sonuçları açıklandı. Türkiye temsiliyetine sahip 26 ilde yaşayan 18 yaş üzeri 1000 kişiyle yapılan görüşmelere dayanan çalışmaya göre, Türkiye'de halkın ana gündem maddesini 'ekonomik sorunlar' teşkil etti. Geçtiğimiz yıla göre oranını üçe katlayan 'mülteci sorunu' ikinci sıraya yerleşirken, 'koronavirüs salgını' üçüncü sıraya geriledi. Araştırmada öne çıkan sonuçlar şöyle:

• Türkiye halkının gündemindeki en önemli mesele yüzde 22.7 ile "ekonomide yaşanan sorunlar" olarak tespit edildi. Sıralamada ikinci sırayı, oranı geçen yılki yüzde 6'dan yüzde 17.9'a yükselen 'mülteciler' alıyor.
• Geçtiğimiz yıl ilk sırada yer alan 'koronavirüs salgını' ise bu yıl yüzde 15.8'lik oranıyla üçüncü sıraya gerilemiş gözüküyor. Dördüncü sırada yer alan 'hak ve özgürlüklerin sınırlanması' yüzde 12.3'ten yüzde 7.3'e; beşinci sıradaki 'terörle mücadele' ise yüzde 8'den yüzde 7.2'ye düştü. Bu maddeleri yüzde 0.1 ile 'eğitim' takip ediyor.
• Sonuçları coğrafi bölgeler bazında incelediğimizde Akdeniz ve İç Anadolu'da ekonomik sorunlar, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da mülteciler, Marmara ve Ege'de koronavirüs salgını, Karadeniz'de ise terör ön plana çıkıyor.
• Geçtiğimiz yıl ile bu yılın araştırma sonuçlarını karşılaştırdığımızda, "Kendimi/ailemi geçindiremiyorum" diyenlerin oranı yüzde 51.1'den yüzde 57.2'ye ve "Ekonomik olarak daha kötü durumdayım" diyenlerin oranı yüzde 51.8'den yüzde 55.4'e yükseldi.

• Borçlarının seviyesinden endişe duyanların oranı yüzde 48.9'dan yüzde 45.8'e düşerken, gelirinin aylık tüketim harcamalarını karşılamaya yeterli olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 33.4'ten yü zde40'a çıktı.
• Katılımcıların gözünden Türkiye'de yakın dönemde yaşanan ekonomik zorlukların temel nedenlerine bakıldığında ilk üç sırayı "faizlerin yüksek olması" (yüzde 20.7), "yüksek dış borçlanma" (yüzde 14.8) ve "göçmen ve mülteciler" (yüzde 14.4) alıyor.
• Türkiye ekonomisi açısından önemli görülen konular arasında ise faizlerin yüksekliği (yüzde 85.6), enflasyonun yüksekliği (yüzde 84.7), gıda ürünleri fiyatlarında artış (yüzde 82.3), Türk lirasının değer kaybetmesi (yüzde 81.9), kira/ev fiyatlarında artışlar (yüzde 80.4), işsizlik (yüzde 79.6) ve gelir dağılımındaki eşitsizlik (yüzde 78.7) gibi unsurlar dikkat çekiyor.
• Türk halkının sadece yüzde 5.4'ü "aylık ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra tasarruf yapma imkânı" olduğunu belirtti.

• Türk halkının en güvendiği kurumlar sıralamasında son yıllarda ilk üç kendi arasında yer değiştiriyor: 2021'de Polis yüzde 65.4 ile ilk sıraya yükselirken, onu ikinci sırada Jandarma (yüzde 65.4) ve üçüncü sırada Türk Silahlı Kuvvetleri (yüzde 62.4) takip ediyor. Türkiye Büyük Millet Meclisi (yüzde 57) dördüncü, Cumhurbaşkanlığı (yüzde 56.9) da beşinci sırayı alıyor.

• Hükümetin dış politikasını başarılı bulma oranı 2019'da yüzde 28,5, 2020'de ise yüzde 46.5 olarak kaydedilmişti. Bu yıl yükseliş devam ediyor ve katılımcıların yüzde 50.6'sı hükümetin dış politikalarından memnun olduğunu dile getiriyor.
• Bununla birlikte hükümetin Suriye politikalarındaki memnuniyetsizlik giderek artıyor. Suriye konusunda izlenen politikaları başarılı bulanların oranı 2019'da yüzde 36, 2020'de yüzde 32.1 olarak kaydedilirken 2021 araştırmasında bu oran yüzde 27.4'te kalıyor. Başarısız bulanların oranı ise bu yıl yüzde 23.6'dan yüzde 38.1'e yükseliyor.
• Dış politikada Türkiye'nin işbirliği yapması gerektiği düşünülen ülkeler arasında ilk sırayı bu yıl yüzde 17.5 ile Müslüman Ülkeler alıyor. Rusya önemli bir yükseliş kaydederek ikinci sırada (yüzde 16.4) geliyor.
• Türk halkının tehdit olarak algıladığı ülkeler sıralamasında uzun zamandır ilk sırayı bırakmayan ABD, bu yıl sıralamada üçüncülüğe (yüzde 56.1) geriliyor ve yerini Ermenistan'a veriyor (yüzde 60.9). İkinci sırada İsrail (yüzde 60.5) var. RECEP BAHAR