logo
15 HAZİRAN 2025

İmam, Cebriyecilerle mücadele etti

Cebriye, kişinin, kader ve fiilleri konusunda söz sahibi olmadığını, hür iradenin var olmadığını ve her türlü fiili yaratan ve yaptıranın Tanrı'nın kendisi olduğunu ileri sürüyordu

01.06.2014 00:00:00
Cebriyecilik görüş olarak Mutezile'nin zıddıdır. Cehm b. Safvan tarafından kurulmuştur. Cebriye mezhebine göre, iyi ve kötü doğrudan doğruya Allah'tan gelir; olayların ortaya çıkışı ve meydana gelişi, insanın iradesine bağlı değildir, zira her şey Allah tarafından önceden, değişmezcesine belirlenmiştir.Cebriyeciliğin anlamı; kuldan gerçek anlamda fiili nefyetmek ve onu yüce Allah'a izafe etmekti. Dolayısıyla, kuldan hayır ve şer olarak sâdır olan her şey Allah'a nispet edildi.Diyorlardı ki: "Bizim yaptığımız bir şey yok, çünkü biz ihtiyar (yani serbest irade) sahibi değiliz. Bilakis Allah'ın iradesi ve dilemesi ile hareket ediyoruz. Namaz kılmamızı istediği zaman namaz kılıyoruz. Şarap içmemizi istediği zaman da şarap içiyoruz. Biz buna mecburuz." Buna, Kur'an'dan, "Sizler ancak Rabbinizin dilemesi (izin vermesi) sayesinde bir şey dileyebilirsiniz" (İnsan, 30) ve "Allah kimi doğru yola iletmek isterse onun kalbini İslam'a açar, kimi de saptırmak isterse göğe çıkıyormuş gibi kalbini iyice daraltır" (En'am, 125) gibi ayetleri delil getiriyorlardı.Cebriye, kişinin, kader ve fiilleri konusunda söz sahibi olmadığını, hür iradenin var olmadığını ve her türlü fiili yaratan ve yaptıranın Tanrı'nın kendisi olduğunu ileri sürüyordu. (Sehristânî, el-Milel ve'n-Nihal, Beyrut, 1975, I, 85)el-İmamu's-Sâdık ve'l Mezahibu'l Erbaa adlı eserin 2. cildinin 122. sayfasında bu konuda şöyle geçmektedir:"Şurası açıktır ki, böyle bir akideyi benimseyen bir kimse farzları terk etmek, içki içmek, zina etmek, hırsızlık yapmak ve adam öldürmek gibi suçları işleme hususunda nefsine müsamaha gösterir. Ve sonra da, "Allah hırsızlık yapmamı istedi ben de çaldım. Allah zina etmemi istedi ben de ettim?" demeye başlar. Böyle bir durumda insanın kesbî iradesi ve serbest tercihi söz konusu olmadığı gibi, Allah'ın kendisine bahşettiği akıl nimetini de kullanma durumu olmaz. Böyle iken sevap umması ya da azaptan korkması söz konusu olabilir mi?" (A'lam'ul Hidaye, s. 110)İmam Ca'fer bu düşünceyle yaşadığı sürece mücadele etmiştir. İmam'a göre kader, "Cebr ile serbestlik arası bir şeydir" (Şeyh Saduk, s. 119)Bu konuda şöyle buyurur: "Muhakkak Allah kıyamette mahlûkatı topladığında, onlara emrettiği şeyi soracaktır, onlar için takdir ettiği şeyleri sormayacaktır." (Şeyh Müfid, s. 282)İmam Ca'fer Cebriyecilerle çeşitli münazaralar yapmış ve onları yenilgiye uğratmıştır. İleriki bölümlerimizde İmamın bu konuyla ilgili sözleri etraflı olarak yer almaktadır.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
İsrail sivil uçak filosunun bir kısmı Türkiye'de mi?
Dezenformasyonla Mücadele Merkezi açıkladı
Bir görüşme daha
Erdoğan Trump ile İran'ı konuştu
İran Sınır Muhafızları Komutanı açıkladı
'Son 48 saatte İsrail'e ait 44 İHA düşürdük'
Batman'da balkon faciası
3 ölü, 6 yaralı
Sıcak hava balonu düştü
Ölü ve yaralılar var
Naci Görür o bölgeyi uyardı
Bingöl'de deprem fırtınası mı?
Yollarda ceza yağıyor
400 binden fazla sürücüye işlem yapıldı
İran'dan Türkiye'ye göç mü başladı
DDM'den dikkat çekici açıklama
LGS günü
İkinci oturum başladı
45 milyon dolarlık geçit töreni
Trump'ın doğum günü ve ordunun 250. yılı
Demir Kubbe delindi
İran'dan İsrail'e füzeli cevap
Bingöl'de deprem
Merkez üssü Genç ilçesi
İsrail’e uyku yok
İran'dan İsrail'e füze ve İHA ile saldırı
İngiltere'den katil İsrail'e savaş uçağı desteği
Başbakan Starmer açıkladı
İsrail'in İran saldırısını konuştular
Erdoğan ile Trump arasında kritik görüşme
İsrail sivil uçak filosunun bir kısmı Türkiye'de mi?
Dezenformasyonla Mücadele Merkezi açıkladı
Bir görüşme daha
Erdoğan Trump ile İran'ı konuştu
İran Sınır Muhafızları Komutanı açıkladı
'Son 48 saatte İsrail'e ait 44 İHA düşürdük'
Batman'da balkon faciası
3 ölü, 6 yaralı
Sıcak hava balonu düştü
Ölü ve yaralılar var
Naci Görür o bölgeyi uyardı
Bingöl'de deprem fırtınası mı?
Yollarda ceza yağıyor
400 binden fazla sürücüye işlem yapıldı
İran'dan Türkiye'ye göç mü başladı
DDM'den dikkat çekici açıklama
LGS günü
İkinci oturum başladı
45 milyon dolarlık geçit töreni
Trump'ın doğum günü ve ordunun 250. yılı
Demir Kubbe delindi
İran'dan İsrail'e füzeli cevap
Bingöl'de deprem
Merkez üssü Genç ilçesi
İsrail’e uyku yok
İran'dan İsrail'e füze ve İHA ile saldırı
İngiltere'den katil İsrail'e savaş uçağı desteği
Başbakan Starmer açıkladı
İsrail'in İran saldırısını konuştular
Erdoğan ile Trump arasında kritik görüşme
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.