İmam Hadi’nin şehit edilmesi

İmam Hasan (a.s.) şöyle buyurmuştur: "Bizden olup da öldürülmeyen veya zehirlenmeyen kimse yoktur." 

Tabersî ve İbn Sabbağ el-Mâlikî şöyle demişlerdir: "Halife Mu'tezz'in hâkimiyetinin sonlarına doğru Allah'ın velisi Ali b. Muhammed (a.s.) şehit edildi." 

İbn Babeveyh, "Halife Mu'temid, onu zehirledi" diyor. 

Tarihçi Mes'udî, "Onun zehirlenerek öldürüldüğü de söylenmiştir" diyor. 

Ramazan ayının duası kapsamında yer alan şu ifade de bu görüşü desteklemektedir: "Onun kanının dökülmesine ortak olanların azabını arttır."

Sirâcuddin er-Rifaî, "Sıhâhu'l-Ahbar"da, "Abbâsî halifesi Mu'tezz'in zamanında zehirlenerek şehit edildi" diyor. 

Muhammed Abdulgaffar el-Hanefî, "Eimmetu'l-Huda" adlı ki-tabında şunları söylüyor:

"İmam'ın şöhreti yayılınca, Mütevekkil onu Medine-i Münevve re'den çağırdı. Çünkü saltanatının elinden çıkmasından ve devletinin yok olmasından korkuyordu... Sonunda da onu zehirledi." 

Doğru olanı, onun Mu'tezz tarafından zehirlendiği ve bunun neticesinde vefat ettiği yönündeki görüştür. 

Öyle anlaşılıyor ki, İmam Hâdî (a.s.) kendisine içirilen zehrin etkisiyle hastalanmıştır. Nitekim Muhammed b. Ferec, Ebû Daame'den şöyle rivâyet etmiştir:

"Ali b. Muhammed'in (a.s.) vefatına yol açan hastalığında onu ziyarete gittim. Kalkmak istediğimde bana dedi ki: 'Ey Ebû Daame! Üzerime hakkın farz oldu. Seni sevindirecek bir hadis söyleyeyim mi sana?'

Ona dedim ki: 'Ey Resûlullah'ın oğlu! Buna ne çok ihtiyacım var.'

Buyurdu ki: 'Bana babam Muhammed b. Ali anlattı; dedi ki: Bana babam Ali b. Mûsâ anlattı; dedi ki: Bana babam Mûsâ b. Ca'fer anlattı; dedi ki: Bana babam Ca'fer b. Muhammed anlattı; dedi ki: Bana babam Muhammed b. Ali anlattı; dedi ki: Bana babam Ali b. Hüseyin anlattı; dedi ki: Bana babam Hüseyin b. Ali anlattı; dedi ki: Bana babam Ali b. Ebû Tâlib (a.s.) anlattı; dedi ki:

Resûlullah(s.a.a.) bana dedi ki: 'Ey Ali! Yaz!'

'Ne yazayım?' dedim.

Buyurdu ki: 'Şöyle yaz: Rahmân ve Rahim olan Allah'ın adıyla. İman, kalbe yerleşen ve amel ile tasdik edilendir. İslam ise, dilde söylenen ve nikâhı helâl kılan sözdür.'

Dedim ki: 'Ey Resûlullah'ın oğlu! Allah'a yemin, ederim ki, hangisinin daha güzel olduğunu anlayamadım. Hadis mi, hadisin rivâyet zinciri mi?'

İmam, 'Bu hadis, Ali'nin (a.s.) el yazısıyla Resûlullah'ın (s.a.a.) imlâsı olan bir sahifedendir ki, kuşaktan kuşağa onu birbirimizden miras alırız' buyurdu." 

Tarihçi Mes'udî yazıyor: "Ebû'l-Hasan (a.s.), sonunda vefat ettiği hastalığa yakalanınca, oğlu Ebû Muhammed'i (a.s.) huzuruna çağırarak nuru, hikmeti, peygamberlerin miraslarını ve silahı ona teslim etti." 

Ve ashabından güvenilir bir topluluğun huzurunda onun imamlığını açıkça ifade edip, onu vasîsi olarak tayin etti. Vefat ederken kırk yaşındaydı.  

CENAZE MERÂSİMİ

Vefatı üzerine oğlu İmam Ebû Muhammed Hasan el-Askerî (a.s.) yıkadı, kefenledi ve namazını kıldı. Çünkü İmam'ın cenaze işlemlerini ancak İmam yürütebilir.

İmam Hâdî'nin (a.s.) en Yüce Dost'un katına göç ettiği haberi yayılınca, Ehl-i Beyt takipçilerinden ve Sünnîlerden oluşan kalabalık gruplar İmam'ın (a.s.) evine akın ettiler. Samarra'nın ufuklarını hüzün ve matem havası kaplamıştı.

Tarihçi Mes'udî diyor ki: "(O gün) eve girdiklerini söyleyen bir grup bize anlattı; dediler ki: (O gün) Tâlibîlerden ve Abbâsîlerden oluşan Hâşimîler, (komutanlar ve diğer yetkililer) evde toplanmışlardı.

Ehl-i Beyt takipçilerinden büyük bir kalabalık toplanmıştı. Henüz Ebû Muhammed'in (İmam Hasan Askerî'nin) imamlığı onlara açıklanmamıştı ve buna dâir haberi bilmiyorlardı.

Çünkü Ebû'l-Hasan (İmam Hâdî), bunu yalnızca güvenilir ashabından bazılarına açıklamıştı. Dolayısıyla Ehl-i Beyt takipçileri musibetli ve şaşkın idiler. Onlar bu şekilde beklerken, evin içinden bir hizmetçi çıktı ve diğer bir hizmetçi olan Yaryaş'a seslenip şöyle dedi: 'Bu yazıyı al ve Emirü'l-Mü'minîn'in evine götürüp falancaya ver ve ona de ki: Bu Hasan b. Ali'nin yazısıdır.

İnsanlar da merakla bunu izliyorlardı. Sonra evin revakının or-tasından bir kapı açıldı ve içeriden bir siyah hizmetçi çıktı. Onun arkasından Ebû Muhammed (a.s.) üzüntülü, başı açık, elbisesinin bağrı yırtılmış vaziyette çıktı.

Üzerinde beyaz bir iç gömlek vardı. Yüzü tıpkı babasının yüzüne benziyordu. Ondan ayırt edilemeyecek kadar benziyordu babasına. Evde Halife Mütevekkil'in oğulları da vardı ki, bunların bazısı veliahttı. Onun gelişiyle ayağa kalkmayan kimse kalmadı. Bu sırada Ebû Ahmed (Muhammed) el-Muvaffak ona doğru ilerledi.

Ebû Muhammed (a.s.) de ona doğru döndü ve onu kucakladı. Sonra, 'Hoş geldin, ey amcaoğlu!' dedi ve revakın iki kapısının arasına oturdu. İnsanların tümü onun önünde duruyorlardı. Ev, konuşmalardan çarşı gibi kaynıyordu. Ama Ebû Mu- hammed (a.s.) dışarı çıkıp oturunca herkes sustu.

Sadece hapşırma ve öksürük seslerini duyuyorduk. Bu arada Ebû'l-Hasan (a.s.) için ağıt yakan bir câriye çıktı. Bunun üzerine Ebû Muhammed, 'Bu cahil kadının zahmetine karşı bize yetecek kimse yok mu?' dedi. Ehl-i Beyt dostları derhal harekete geçtiler ve kadını eve soktular.

Ardından bir hizmetçi evden çıktı ve Ebû Muhammed'in (a.s.) karşısında durdu. Sonra İmam (a.s.) ayağa kalktı ve cenaze evden çıkarıldı. İmam da cenazeyle birlikte yürüdü. Nihayet cenaze Mûsâ b. Boğa'nın evinin karşısındaki caddeye çıkarıldı. İmam Ebû Muhammed (a.s.), cenaze dışarı çıkarılmadan önce cenaze namazını kılmıştı. Cenaze dışarı çıkarılınca da Mu'temid ona namaz kıldı." 

Mes'udî diyor ki: "Cenazesinde siyah bir câriyenin şöyle dediğim duydum: Geç-mişte ve bugün pazartesi gününde neler geldi başımıza!" 

İmam Samarra'daki evine defnedildi. Vefat edinceye kadar toplam yirmi sene ve birkaç ay Samarra'da kalmıştı. 

Mes'udî diyor ki: "Günün sıcaklığı Ebû Muhammed'i (a.s.) çok etkilemişti. Cadede cenaze namazı kılındıktan sonra, dönüş yolunda insanların izdihamı da İmam'ı sıkıntıya sokmuştu. Biraz soluklanmak için yolun üzerinde su serpilmiş bir bakkal dükkânına girdi. Oturmak için bakkaldan izin istedi, bakkal izin verdi. İmam oturdu, insanlar da etrafını sarmış bekliyorlardı.

Biz bu şekilde bekliyorken güzel yüzlü, temiz elbiseli bir genç, kır bir katırın sırtında, bir eyer üzerinde çıkageldi. İmam için beyaz bir at getirmişti. İmam'dan ata binmesini istedi. İmam ata binerek eve geldi, sonra attan indi.

Ebû'l-Hasan (a.s.) hayattayken muhtaç insanlara dağıtılmak üzere o evden ne çıkıyor idiyse, o akşam da aynısı çıktı. İnsanlar Ebû'l-Hasan'dan (a.s.) sadece şahsını yitirmişlerdi." (Prof. Dr. Haydar Baş İmam Hadi eserinden)