IMF de kayıtdışı ekonomi peşinde

Uluslararası Para Fonu (IMF), Türkiye'deki kayıtdışı ekonomiye dönük incelemelerini derinleştiriyor. Vergi Konseyi'nce IMF heyetine sunulan raporda, gelişmekte olan ülkelerde yüzde 30 olan kayıtdışı ekonominin GSMH'ye oranının ülkemizde yüzde 50'yi bulduğu bildirildi. Türkiye'deki kayıtdışı ekonominin boyutlarını araştırmak üzere Türkiye'ye gelen IMF heyeti, ön araştırma niteliğindeki çalışmalarını büyük ölçüde tamamladı. Gelirler Genel Müdürlüğü yetkilileriyle bugün son kez biraraya gelmesi beklenen heyet, temasları sırasında Maliye Bakanı Kemal Unakıtan tarafından da kabul edildi. Görüşmede Unakıtan'ın IMF heyetine, yeni dönemde en önemli hedeflerinin kayıtdışı ekonomiyle mücadele olduğunu söylediği belirtildi.

Rapora göre Kayıtdışılığın nedenleri

Raporda, kayıtdışı ekonominin nedenleri ise şöyle sıralandı: Vergilerin yerinde harcanmaması, gelir idaresinin etkin-verimli olmaması ve yetersizliği, ulusal vergi tabanı olmaması, vergi ve SSK prim oranlarının yüksekliği, otokontrol sistemlerinin bulunmaması, vergi sisteminin karmaşıklığı ve adaletsizliği, vergi yargısının hızlı ve etkin çalışmaması, ekonominin yapısı ve istikrarsızlığı, hızlı nüfus artışı, kente göç ve işsizlik, kayıtdışılıkla mücadelede sosyal mutabakatın bulunmaması.

Peki kayıtdışı için hangi önlemler alınabilir ?

IMF'ye sunulan raporda, kayıtdışı ekonomiyle mücadele için alınması gereken tedbirlerden bazı başlıklar şu şekilde:

*Vergi oranları düşürülmeli. Vergi sayısı azaltılmalı. Bunun için kamuoyuna geleceğe dönük bir taahhüt ortaya konulmalı.

*Kayıtdışı ekonomi ile mücadele, devlet politikası olarak benimsenmeli, devletin bütün birimleri ile finans kesimini içine alan iyi tanımlanmış ulusal bir veri tabanı oluşturulmalı.

*Kamu arazileri ile özel araziler kayıt altına alınmalı ve gerçek sahipleri belirlenmeli.

*Sosyal güvenlik kuruluşları ile işbirliği içinde kayıtdışı istihdam kayıt altına alınmalı.

*Kayıtdışı sermaye, Enflasyon Muhasebesi Kanunu ile birlikte yapılacak bir düzenlemeyle kayıt altına alınmalı.

*Banka hesaplarındaki paraların gerçek isim ve hesaplara transferi sağlanmalı.

*Kredi kartıyla yapılan işlemlerde POS makinalarıyla yazar kasa bağlantısı kurulmalı.

*Vergi ceza sistemi hem adil, hem de önleyici olmalı.

*İş grupları itibarıyle ortalama faiz, vergi ve amortisman öncesi kar marjları belirlenmeli ve ilan edilmeli. Bu oranlar altında kalan beyanlar için mükelleften bilgi istenmeli.

*Ücretlilere ve emeklilere vergi iadesi aylık bazda uygulanmalı, oranlar KDV ile dengeli belirlenmeli.

*Kamuda harcama reformu yapılmalı.