İnşaat sektöründe büyük kriz

RECEP BAHAR/DETAY HABER

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği'nin (Türkiye İMSAD) sektörün çatı kuruluşu olarak hazırladığı 'Mart 2018 Sektör Raporu'na göre 2017 yılında yüzde 8.9 büyüyen inşaat sektörünün performansını yukarı çeken en önemli etken, Temmuz-Eylül döneminde yaşanan yüzde 18.6'lık büyüme oldu.

Büyümeler, Ocak-Mart döneminde yüzde 5.2, Nisan-Haziran döneminde yüzde 5.5 ve Ekim-Aralık döneminde ise yüzde 5.8 olarak gerçekleşti. 2017 yılında inşaat harcamaları, 2016 yılına göre yüzde 25.7 oranında genişleyerek 533.8 milyar TL'ye ulaştı. 

İstihdam 2 milyonun üzerine çıktı

İnşaat sektöründe istihdamın, sektördeki büyüme ve işlerin gelişimi açısından sağlıklı bir gösterge olduğu belirtilen raporda şu bilgiler yer aldı: İstihdamın, 2008 yılından bu yana sürekli ve kademeli bir artış gösterdiği inşaat sektöründe 2011 yılında 1.5 milyonu geçen istihdam, 2016 yılında 1 milyon 980 bine yükseldi. Ortalama istihdam 2017 yılında ise 2 milyon 95 bin kişiye ulaştı. Böylece, sektörde yıllık ortalama istihdam ilk kez 2 milyonu aştı. İnşaat sektörü yıllık ortalama istihdamının toplam istihdam içindeki payı da 2017 yılında yüzde 7.4 olarak gerçekleşti.

2018 iyi başlamadı

İMSAD'ın 'Mart 2018 Sektör Raporu'na göre inşaat sektöründe yılın ilk çeyrek döneminde 5 önemli gelişme yaşandı. Yaşanan önemli gelişmeler şöyle: 
- Konut ve konut dışı binalarda satın alma ve kiralama işleri zayıfladı. Konut satışları yılın ilk çeyreğinde gerileme eğilimine girdi, kredi faiz artışları da konut talebini sınırladı. Konut dışı bina kiralamaları ise zayıfladı. Döviz kurlarındaki artışın da kiralama talebinin yavaşlamasında etkisi oldu. 
- Yeni inşaat başlangıçları yavaşladı. Mevsimsellik ile birlikte mevcut inşaat işleri, beklentilerin altında gerçekleşerek sınırlı bir artış gösterdi. Yeni alınan iş siparişlerinin gerilediği inşaat sektöründe işlerde yavaşlama görüldü.

Müteahhitler sıkıntıda

- Müteahhitlerin işletme sermayesi ihtiyacı arttı. Müteahhitler, yeni yılda mali açıdan üç sıkışma yaşadı. İlk olarak maliyet artışları fiyatlara daha sınırlı yansıtıldığı için kârlılığın giderek düşmesine neden oldu. Satışların yavaşlaması nakit akışını sınırladı. Bankaların da kredi vermekte isteksiz olduğu gözlendi. Bu nedenle işletme sermayesi ihtiyacı artan müteahhitlerin daha çok barter (takas) teklif ettikleri görüldü. 
- Kamu işleri sürmekle birlikte ödemeler yavaşladı. Kamu inşaat yatırımlarının sürdüğü ancak kamu ödemelerinde önemli bir yavaşlama olduğu ortaya çıktı.
- İnşaat sektöründe ödeme ve tahsilâtlarda vadelerin uzadığı görüldü.