İnsanı bilmek insanca davranmak
09.06.2019 00:00:00
İnsanı bilmek, tanımak, bir ilim, bir sanat, bir ahlak, bir fedakârlık, büyük erdem ve gönül işidir.
Gerek ailede, gerek çevrede, gerek iş sahasında, kısaca insan olan her yerde insana yakışır bir yaklaşım ve davranış biçimini ortaya koymak gerekir.
Empati kurmak deniyor. Karşındakini tam anlamı ile anlamak.
Allah Resûlü'nün (s.a.a) hayatına, hadis-i şeriflerine baktığımızda insanca davranışın en mükemmel örneklerini görürüz.
Allah Resûlü (s.a.a) çocuklarına, akrabalarına, eşlerine, her seviyeden insana, fakirine, zenginine, köylüsüne, şehirlisine nasıl davrandı? Nasıl yetiştirdi.
Asr-ı Saadet'te devamlı sarhoş olup dolaşan Nuayman isimli biri vardı. Hem çok ağır şakalar da yapardı. Bir gün, Peygamberimizi dinlemeye gelen adamın, bağlı bulunan devesini kesip kaçıyor. Adam fark edince bağırıp çağırıyor. Peygamberimiz bunu Nuayman'ın yaptığını anlıyor ve Medine sokaklarında onu arıyor. Bir çukurda buluyor. Üzerini hurma dalları ile kapatmış. Peygamberimiz Nuayman'ı görünce elini uzatıyor. Yukarı çekiyor. Sonra üzerindeki tozları silkeliyor. Devesi kesilen köylünün de zararı karşılanıyor.
Bu sevgidir. Bu sahiplenmedir. Sevgi ve değer köprüsü kurmaktır.
Allah dostları, delisini, akıllısını, aceleci olanı, hatası çok olanı, hırsızı, arsızı yola getirirler.
Bu nedenle gönüller sultanı olurlar. Gönüller fâtihidirler. Ahmed Yesevi, Hacı Bektaş Veli, Mevlana Celaledin, Abdal Musa, Sarı Saltuk, Hacı Mustafa Hayri Öğüt ve isimlerini bu satırlara sığdıramayacağımız erenler, Hak adamları gönüller yapmışlardır. Akılları, kalpleri ikna etmişlerdir. Güzel ahlaklı, kendini, ailesini, vatan ve milletini bilen faydalı fertler yetiştirmişlerdir.
Ülkemizde empati anlayışında ne durumdayız?
Maalesef siyasetin acımasızlığı milleti birbirine düşman ediyor.
Sağ-sol denilerek masum canlar zarar gördü bu ülkede…
"İlim Çin'de bile olsa alın" diye buyuran bir Peygamberin ümmetiyiz.
Kendi partinden değil diye, bir adama haksızlık yapamazsın. Sonra bu devlette herkes vatandaş. Sadece sen değilsin ki? Kanun önünde herkes eşittir.
Maalesef geçmişteki hatalar tekrar edilmektedir. Bu milleti bir ve beraber yapacak er ve el ancak Prof. Dr. Haydar Baş Bey'dir.
Barış Manço'nun bir sözü vardı: "Bu saçların altında bir adam olduğuna inandıramıyorum."
Yine Cem Karaca'nın On iki İmam'ın da isminin geçtiği şarkısı etkileycidir:
"Dervişanız Hak dost deriz
Dervişanız dervişan
Allah yar yar
Bu can emanet bu bedene
Sonunda sararlar kefene
Allah yar yar
Yol bir akıl bir
Bak da görebil
Sev korkma sakın
Rab sana yakın
Allah yar yar
Üç var yedi var
Oniki var kırk var
Altı bin altıyüzaltmışaltı inen var
Allah yar yar."
Bir esnaf kardeşim anlattı.
Çocuk babasına diyor ki: "Baba senin gibi oruç tutacağım. Hava kararana kadar." Babası, "Çocuklar öğleye kadar, babalar akşama kadar tutar" deyince, "Yok ben de senin gibi tutacağım" diye ısrar ediyor. Baba, "Tamam öyle yap" diyor.
Öğleye doğru çocuk, buzdolabının kapağını açıp annesinin yaptığı tatlılardan yiyor. Annesini görünce de diyor ki: "Ben çocuk orucu tuttum."
Bir devir geçsin artık. Baba, dede ve hocalarımızdan sertlik görmüş olabiliriz. O bir devirdi geldi geçti diyelim. Çocuklara abdesti, orucu, camiyi zikri sevdirelim.
Geçenlerde bir dörtlük yazdım. Dedim ki:
"İyi kişi, iyilik böyle
Gül ağacında durur öyle
Bülbüle tomurcuğa söyle
Gül olurlar gül bırakırlar."
Aziz Karaca da der ki:
"Ufuklar açıcı buluşun olsun
Alırlar rahat ol endişe etme
Yeter ki özünde cevher bulunsun
Bulurlar, rahat ol endişe etme."
Yunus Emre ne diyor:
"Yunus Emre der hoca
Gerekse var bin hacca
Hepisinden iyice
Bir gönüle girmektir."
Alvarlı Efe de şiirinde der ki:
"Hasislikden elin çek sen cömerd ol kan-ı ihsan ol
Konuşma cahil-i nadan ile gel ehl-i irfan ol
Hakir ol alem-i zahirde sen ma'nada sultan ol
Karıncanın dahi halin gözet dehre Süleyman ol.
Felekde hasılı insan isen bir canı incitme
Günahkar olma fahr-i alem-i zî-şanı incitme."
Feyyaz inanç / diğer yazıları
- İnsanı bilmek insanca davranmak / 09.06.2019
- Eski Boğaziçi'nden Türkiye'ye baktım? / 30.06.2017
- Dini, menfaate alet etmek / 29.06.2017
- Çok şükür bayrama eriştik / 24.06.2017
- Elveda yâ Şehr-i Ramazan / 23.06.2017
- Zekât kimlere verilmez? / 22.06.2017
- Kadir gecesine erişmek / 21.06.2017
- Zekât kimlere verilir? / 20.06.2017
- Zekat kimlere, nelerden verilir? / 19.06.2017
- Bir hatırlatma ve sadakanın fazileti / 18.06.2017
- Eski Boğaziçi'nden Türkiye'ye baktım? / 30.06.2017
- Dini, menfaate alet etmek / 29.06.2017
- Çok şükür bayrama eriştik / 24.06.2017
- Elveda yâ Şehr-i Ramazan / 23.06.2017
- Zekât kimlere verilmez? / 22.06.2017
- Kadir gecesine erişmek / 21.06.2017
- Zekât kimlere verilir? / 20.06.2017
- Zekat kimlere, nelerden verilir? / 19.06.2017
- Bir hatırlatma ve sadakanın fazileti / 18.06.2017
