Zekât kimlere verilmez?

Zekât şu kimselere verilmez:
1- Karı-koca birbirine, usul yani; anneye, babaya, büyük anne, büyük babaya? 
2- Füru yani; çocuklarına, torunlarına?
3- Zenginlere,
4- Müslüman olmayanlara,
5- Allah Resûlü'nün pak soyuna, Ehl-i Beyt'ine, seyyidlere Zekât verilmez. 
"Haşimoğullarının şeref ve kıymeti böyle bir şeyi kabulden berîdir." (Ö. Nasuhi Bilmen, Büyük İslam İlmihali).


Zekâta tâbi olan mallar ve zekât miktarları:
1- Altın: En az 80 gr veya daha fazla olursa kırkta biri zekâta tâbidir.
2- Gümüş: İki yüz dirhem. 561 gr.
3- Para. Nisab miktarına ulaşmış ise kırkta biri.
4- Ticaret malları. Üzerlerinden bir yıl geçer ve nisab miktarına ulaşırsa kırkta biri zekât verilir.
5- Koyun-keçi: Kırk koyun veya keçide bir, 120'ye kadar muaf. 121'den 200'e iki?
6- Saime hayvanlar:  Yılın altı aydan fazla olan miktarını dışarıda otlayarak geçiren sığır ve manda: Otuz sığırdan kırk sığıra kadar zekât olarak iki yaşına basmış erkek veya dişi buzağı?
7- Deve: Beş taneden az olursa zekât yoktur. Beş olunca, bir koyun veya keçi?


Toprak mahsullerinin zekâtı: 
Yağmur veya akarsularla sulanan ürünlerden, onda bir oranında öşür verilir.
Eğer, kova veya hayvanlarla, ücretle alınan su ile sulanıyorsa 1/20 oranında zekât verilir.
Ayrıca, madenlerin, definelerin, borç paraların zekâtı için ilmihal bilgilerine müracaat edilsin.
Fitre sadakası:
Üzerimize vacib olan sadakadır. Ramazan ayında fakirlere verilmesi gerekir. Borcundan ve asli ihtiyaçlarından başka nisab miktarı kadar malı veya parası olan kişiler vermelidir. Bunun için zekâtta olduğu gibi malın üzerinden bir yıl geçmesi şartı da yoktur. İbadetlerde aslolan ona yönelmek, sevabını almaya gayret etmektir.
Dinen zengin olan kişi hem kendisinin hem de buluğa ermemiş çocuklarının fitrelerini vermesi gerekir.
"Fitreler fakirin durumuna göre hangisi uygunsa ondan verilmelidir. Para, gıda maddesi, giyecek? Bir fitre yalnız bir fakire verilir. Birden fazla fitre bir fakire verilebilir. Fitre için de niyet edilmelidir. Ancak bunun fakire söylenmesi gerekmez. Bir özründen dolayı oruç tutamayanlar, nisab miktarı mal veya paraya sahip iseler fitrelerini vermeleri gerekir. Zekât kimlere verilirse fitreler de aynı kişilere verilir." (Temel Dini Bilgiler, Diyanet y.y.).
Farz olan zekât emri ile Müslüman infakı sever. Allah için harcar. Hayra harcaması ile sevinir. Fitre, sadaka bütün bunlar fakirin ihtiyacını giderir. 
Kur'an-ı Kerim'de 'Hayırlarda yarışın' (Bakara: 148) buyrulur.
Sevgili Peygamberimizin, "Bir güler yüz sadakadır" hadisini hatırlayalım. "İylik yapamıyorsan bile kötülük yapma" sözünü hatırlayalım.
Hadis-i şerifte buyrulur: "İnsanoğlu öldüğü zaman, bütün amelleri (sevabı) kesilir. Şu üç şey bundan müstesnadır: Sadaka-i câriye, faydalı ilim, kendisine dua eden hayırlı evlat."
Sadaka-i cariye; baki kalan eserlerdir; Camidir, okuldur, hastanedir, çeşmedir?
Sadaka hayatı kaplar. Sadaka müminin nişanıdır.