Irak borç batağından kurtulamıyor

Kırılgan bir yapıdaki ve büyük oranda petrol gelirine dayalı Irak ekonomisi, terör örgütü DEAŞ'ın ortaya çıkması ve petrol fiyatlarındaki eş zamanlı düşüş nedeniyle büyük tahribatlar alınca Bağdat yönetiminin ödemekte zorluk çektiği toplam borcu 4 yıl içinde neredeyse iki katına çıktı. Irak, 150 milyar varil petrol rezerviyle bu alanda dünya ülkeleri arasında 4'üncü sırada bulunuyor. Ülkede zaman zaman şiddetlenen güvenlik olaylarına rağmen, petrol üretimi 2003 yılına kıyasla üçe katlandı.

Irak'ın üyesi olduğu Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) verilerine göre, yaklaşık 39 milyon nüfuslu ülkede, petrolün yanı sıra 3 milyar 744 milyar metreküp doğalgaz rezervi de mevcut. Uluslararası Para Fonuna (IMF) göre Irak, petrole dayalı olmayan ekonomi çeşitliliği, yetersiz güvenlik ve zorlu iş atmosferi nedeniyle yeterli gelişme kaydedemedi. Petrol ihracatından elde edilen gelirlerin yaklaşık yüzde 80'i, ağırlıklı olarak maaşlar için harcanıyor.

Petrol ihraç eden ülkelere kıyasla, Irak'ta sağlık, eğitim ve sık sık kesintilerin yaşandığı elektrik gibi temel hizmetlerin kalitesi vasatın altında kalıyor. Şiddet ve zorlu iş atmosferi, özel ve finans sektörünün gelişimini ciddi şekilde etkilemiş durumda. Dünya Bankasının daha önce yayımladığı yatırım atmosferi tahmin raporuna göre, Irak'taki elektrik sıkıntısı, siyasi istikrarsızlık, yolsuzluk, ve mali kaynaklara ulaşmada yaşanan sıkıntılar, ülkenin gelişimi önündeki en bariz engeller olarak görülüyor.

1980 öncesi borç veren ülkeydi

Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin, 1980 yılında, İran ile yaklaşık 8 yıl süren ve her iki tarafa da hem beşeri hem de ekonomik ağır tahribatlar veren savaşın içine girdi. Irak, savaştan önce elindeki 35 milyar dolarlık nakdi para ile kredi veren ülkeler arasındaydı. Ancak Irak ekonomisi, uzun savaş nedeniyle kötü bir çöküş içine girdi. Savaşın ağır maliyeti, o dönemde petrol fiyatlarındaki ciddi düşüş, Bağdat'ın elini ciddi şekilde zayıflattı.

Savaş nedeniyle 35 milyar dolarını kaybeden Irak'ın Körfez ülkeleri başta olmak üzere uluslararası kreditörler ve Paris Kulubü'ne olan toplam borcu da 1990 yılına kadar 80 milyar dolara ulaştı. Kuveyt işgali ve ardından ödenmesi gereken savaş tazminatlarıyla birlikte 2003 yılına kadar toplam borcunun yaklaşık 120 milyar dolara ulaştığını gösteriyor. IMF'nin geçen yılın sonunda yayımladığı 140 sayfalık Irak mali raporunda, ülkenin toplam iç ve dış borcunun 122 milyar dolar civarında olduğu belirtildi. Raporda borcun, 2018 sonunda ise 132 milyar doları aşabileceği tahminine yer verildi.

Aşırı sıcaklar Irak'ı vurdu

Öte yandan aşırı sıcaklar da Irak'ı vurdu. Tarım Bakan Yardımcısı Mehdi el-Kaysi, yaptığı açıklamada, "ülkede tarım sektörünün, kuraklık ve su gelirlerinin yetersizliği nedeniyle yaz döneminde yüzde 50 zarar gördüğünü" söyledi. Kaysi, sektördeki bu kaybın, bakanlığın hala üzerinde çalıştığı kış dönemi tarım planına olumsuz yansımaları olacağına dikkati çekerek, "Yaz döneminde oluşan zarar, kışın ekili alanın azalmasına neden olacak" ifadesini kullandı.

Kış aylarında yağışların azalması ve beraberinde getirdiği su krizi nedeniyle Irak'ta geçen haziran ayında, sulama gerektiren pirinç, mısır ve pamuğun da arasında olduğu 8 ürünün ekimi yasaklanmıştı.  
AA