İran ne yapmalı?

ABD'nin nükleer silah programını bahane ederek İran'a ekonomik yaptırımlarla ceza vermek istemesinin iki yönü bulunuyor. ABD, ambargo uygulamalarıyla kısa vadede İran'ın günlük 2 milyon varillik petrol ihracatını tedricen önce 1 milyon sonra 500 bin varilin altına indirmek suretiyle ekonomik olarak çökertmek planını işletmek istiyor.

ABD'nin İran üzerindeki orta ve uzun vadeli hesapları, ekonomik olarak köşeye kıstırılacak halkın ayaklanması ve rejimi devirmesi üzerinde yoğunlaşıyor. Mutsuz halk yığınlarından devşirilecek muhalefetin mevcut rejimi devirdikten sonra ABD yanlısı bir hükümetin iktidara taşınması falan hedefleniyor. 

İran, ABD'nin bu meşum planına karşı çok önemli bir seçeneği var. Daha doğrusu tek seçeneği var. Aksi takdirde işi çok zor görünüyor. İran, Milli Ekonomi Modeli (MEM) kapsamındaki Milli Para kavramını devreye sokarsa ABD'nin bütün planlarını altüst edeceği gibi bu durumdan kazançlı bile çıkabilir.

Milli Ekonomi Modelinin sahibi Prof. Dr. Haydar Baş Milli Para kavramını tanımlayarak ekonominin iç ve dış saldırılara karşı oldukça dayanaklı bir tarzda olmasını planladı. Para üretilen mal ve hizmetlerin karşılığı olarak basılırsa yani devlet senyoraj geliri elde ederse, ekonomi dışarıdan finanse edilmeye ihtiyaç duymaz. Senyoraj geliri; vatandaşlık maaşı, kadın maaşı, asgari ücretin yükseltilmesi, vergilere ihtiyaç duyulmaması gibi halkın tüketim kabiliyetini yükseltecek tarzda kullanılırsa hiçbir güç ambargo yoluyla halkı ayaklandıramaz. 

Aksi takdirde para ve servet belli ellerde tekelleşirse halkın ayaklanması ve terör eylemlerinin yoğunlaşması kaçınılmaz bir hal alır. Maalesef günümüz İran'ında gelir dağılımı adaletsizliği yaygın bir hal almıştır. Para, devrim muhafızları ve mollalar arasında dolaşmakta olup geniş halk kitleleri fakirlik içinde günlerini yaşıyor.  İran kapitalizmi şeklinde tezahür eden bu ekonomik yapı İran'ın güvenliğini de tehdit ediyor. İran, Milli Ekonomi Modeli'nin tarif ettiği para sistemine göre parayı devreye koyarsa hem iç tüketimi artıracak hem de petrol ihracatını başta Yuan ve Ruble olmak üzere diğer para birimleri ile de yapabilecek konuma gelecektir. Bu durumda ABD ambargoları Çin ve Rusya'da olduğu gibi tesirsiz bir hale gelecektir. 

Her fırsatta Ehl-i Beyt anlayışına sahip çıktığını iddia eden İran'a Muhammed Bâkır (a.s)'ın Emeviler'e yaptığı iktisadi tavsiyeyi hatırlatmak gerekir. Emeviler, İmam Bâkır'a ve sevenlerine geçmiş İmamlara yaptıkları gibi inanılmaz baskı ve işkenceleri yaptıkları dönemde dahi kendilerine Roma parasını kullanmamalarını ve kendi paralarını basmalarını öğütlemiştir. Gerçekten İmam'ın bu ikazı dikkate alınarak dinar ve dirhem basılmış ve devlet büyük bir krizden kurtulmuştu. İmam Bâkır'ın (a.s) bu engin merhameti kendisine zulmeden yönetime rağmen Müslümanlara duyduğu şefkatin bir yansımasıydı. (İmam Muhammed Bâkır, Prof. Dr. Haydar Baş, s.411).

Çin, MEM uygulamaları sayesinde ABD ambargosunu delip geçti. İhracata dayalı sömürü ekonomisini bir kenara koyarak iç tüketimini artırdı. Ekonomisini finanse etmek için sadece ihracat yaparak elde ettiği doları kullanmak yerine kendi üretiminin karşılığında para basma yoluna gitmesi ABD karşısındaki en güçlü silahı oldu. Bu sayede dolarkolik olmaktan kurtuldu. Şimdi İran'ın da dolara bağımlılığını bitirmesi gerekir.  ABD ambargoları yalnız dolar bağımlısı ülkeleri dize getirebilir. Günümüzde dolar bağımlılığından kurtulmanın tek yolu Milli Para sistemine geçmektir.