İşte hazır giyimdeki en büyük sorun

Türk moda endüstrisinin amiral gemisi İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB), küresel markaları sektörle buluşturmaya devam ediyor. İHKİB, düzenlediği özel nitelikli alım heyetleri programı kapsamında toplam 15 milyar dolarlık ciroya sahip Avrupa ve ABD merkezli altı markayı hazır giyim firmaları ile bir araya getirdi. İstanbul'da ekonomi gazetecileriyle sohbet toplantısı düzenleyen İHKİB Başkan Yardımcısı Mustafa Paşahan, hazır giyim ve konfeksiyon sektöründeki güncel gelişmelerle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Paşahan, hazır giyim sektörünün katma değerli üretimi, istihdama katkısı ve ihracatıyla Türkiye ekonomisi için stratejik öneme sahip olduğunun altını çizdi.


Türkiye önemli oyuncu

Türkiye'nin hazır giyimde aynı zamanda global oyuncu olduğunu belirten Paşahan, şöyle devam etti: "Hazır giyim ve konfeksiyon Türkiye'nin ihracatında yıllarca lider sektör oldu. Aynı zamanda katma değer yaratan bir sektörden söz ediyoruz. Türkiye'nin ihracatta ortalama kilogram değeri 1.5 dolar... Hazır giyimde ise ortalama 16.4 dolardan ihracat yapıyoruz. Dünyanın yedinci, Avrupa Birliği'nin (AB) üçüncü büyük tedarikçisiyiz. Küresel hazır giyim ihracatının yüzde 3.2'sini gerçekleştiriyoruz. 2022'de 21.2 milyar dolarlık ihracata imza attık. Kalitemizle, tasarım gücümüzle, lojistik avantajımızla, hızımızla rakiplerimizden ayrışıyoruz. Siparişten bir ay sonra rafta olacak şekilde ürünü müşteriye teslim edecek kapasiteye sahibiz. Sürdürülebilirlik ve sosyal uygunluk konusunda Avrupa standartlarında üretim yapıyoruz. Ancak enflasyonla mücadele kapsamında iki yılı aşkın süredir uygulanan 'düşük kur-yüksek faiz' politikası nedeniyle dünyanın en pahalı ülkelerinden biri haline geldik. Üretim maliyetlerinde dolar bazında Asyalı rakiplerimize göre yüzde 60-65, Avrupa'daki birçok ülkeye göre ise yüzde 15-20 daha pahalıyız. Bu durum bize müşteri ve pazar kaybı şeklinde yansıdı. 2023'ü 19.3, 2024'ü 17.9 milyar dolarlık ihracatla kapattık. Kan kaybı bu yıl da devam ediyor. Ocak-Eylül döneminde yüzde 6.5 gerileyen hazır giyim ihracatımız 12.7 milyar dolarda kaldı. İhracat daralırken ithalat artıyor. Bu yılın 7 aylık döneminde hazır giyim ithalatı yaklaşık yüzde 21 artışla 2.5 milyar dolara ulaştı. İhracatta daralma ve ithalattaki artış, üretim ve istihdamda kayıp anlamına geliyor. 2022'de 66 bin 637 olan hazır giyim üretimindeki imalatçı firma sayısı 2024'te 61 bin 298'e, 738 bin 436 olan istihdamımız Temmuz 2025'te 540 bin 332'ye geriledi."
Paşahan, SGK verilerine göre hazır giyimde 2022'de738 bin 426 olan istihdam sayısının Temmuz 2025'te 540 bin 332'ye düştüğünü vurguladı.

Çalışmaktan başka çare yok

Mustafa Paşahan, mevcut olumsuz tabloya rağmen hiçbir zaman karamsarlığa düşmediklerini, sektörün orta ve uzun vadeli hedefleri doğrultusunda çalışmaya devam ettiklerini söyledi. Paşahan, "Bu yıl 'özel nitelikli alım heyetleri' programımız kapsamında ABD ve Avrupa merkezli altı küresel markanın temsilcilerini İstanbul'da firmalarımızla buluşturduk. Onlar da bizimle çalışmayı, Türkiye'den tedariklerini artırmayı arzu ediyorlar. Ancak yüksek maliyetler nedeniyle fiyatlarımızın yüksek kalması elimizi zayıflatıyor. Dolayısıyla bizim daha fazla zaman kaybetmeden rekabetçilikle ilgili sorunumuzu çözmemiz gerekiyor. Bunun da yolu kurla enflasyon arasındaki dengenin sağlanmasından, girdi maliyetlerinin düşürülmesinden, istihdam desteklerinin koşulları esnetilerek ayrım yapılmaksızın tüm firmalara verilmesinden, emek yoğun sektörlere prim desteğinden ve firmalara en az iki yılı geri ödemesiz uygun koşullarda finansman desteği sağlanmasından geçiyor" şeklinde konuştu.

Kadın giyim sektörü mutsuz

İHKİB Başkan Yardımcısı Mustafa Paşahan, ihracat tarafında hareket olduğuna işaret ederek, "Fabrikaları kapatmamaya çalışıyoruz. Benim fabrikam üst segmente çalışıyor. Ancak 2021'den bu yana maliyetler yüzde 400 arttı. Avrupa'daki en önemli markalar Türkiye'de üretiliyor. Geçmişte sorun yoktu da şimdi niye var? Mısır, Hindistan ve Bangladeş'te maliyetler en az yüzde 50 daha düşük. 2026, 2025'ten daha iyi olacak. Bunun için faizlerin biraz aşağı inmesi, kurların da bir miktar yukarı çıkması gerekiyor. Müşteriler tüm yumurtaları aynı sepete koymuyor. Sadece Türkiye'den alımı azalttılar. Sektörde en büyük problem kimsenin kâr elde edememesi… Bunun için daha değerli ürünler yapmamız lazım. Temel (basic) ürünle devam zor. Kadın giyim sektörü 7'den 77'ye mutsuz… Çorapta işler iyi gidiyor, sadece iki küçük firma kapatmış" dedi.