İşte insanlığı bitirecek iki bela

Uluslararası Finans Enstitüsünün (IIF) yayınladığı Küresel Borç Monitörü raporuna göre, geçen yılın üç çeyreğinde küresel borç tutarı 9 trilyon dolar artarak 253 trilyon dolara yükseldi. Küresel borcun, düşük faiz oranları ve gevşek finansal koşulların etkisiyle bu yılın ilk çeyreğinin sonunda 257 trilyon doları geçmesi bekleniyor. Rapora göre, 2019'nun üçüncü çeyreğinin sonunda toplam borç dünyadaki gayri safi yurt içi hasılanın (GSYH) üç katını (yüzde 322) aştı.

IIF'nin raporuna göre, toplam GSYH'ye oranları dikkate alındığında, geçen yıl üçüncü çeyreğinde hane halkına ait borçlar yüzde 60.2'ye (2018'de yüzde 59.6), finansal olmayan şirketlere ait borçlar yüzde 92.5'e (2018'de 91.6) yükseldi. Aynı dönemde, kamuya ait borçlar yüzde 88.3 (2018'de 86) ve banka gibi finansal şirketlere ait borçlar da yüzde 81.4 (2018'de 81.7) düzeyinde gerçekleşti.

 

Gelişmekte olan ülkeler de yanmış

 

Gelişmekte olan piyasalarda finansal olmayan şirketlerin borçlarının artışıyla yükselen borç seviyesine vurgu yapılan IIF raporunda, Hindistan, Çin, Güney Afrika, Brezilya ve Türkiye gibi gelişmekte olan ekonomilerin hanehalkı ve şirketlerin borcunu içeren toplam borcunun geçen yılın üçüncü çeyreğinde 72 trilyon dolara ulaştığı bildirildi. Hanehalkı borcunun toplam GSYH'ye oranlarının Belçika, Finlandiya, Fransa,Lübnan, Yeni Zelanda, Nijerya, Norveç, İsveç ve İsviçre'de tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığı belirtilen raporda, kamuya ait borçların GSYH'ye oranının Avustralya ve ABD'de rekor kırdığı vurgulandı. Çin'in borç seviyesindeki artışa yer verilen raporda, ülkenin toplam borcunun GSYH'nin 3 katını (yüzde 310) aştığı ve gelişmekte olan ülkeler içinde en yükseklerden birisi olduğu belirtildi. Ancak Çin'in dış borcu yok denecek kadar az. Söz konusu borç Çinlilerin ve Çinli şirketlerin bankalara borcu olarak kendini gösteriyor. Bu arada ABD'nin devlet borcunun 6.9 trilyon dış borç olmak üzere 23 trilyon doları aştığını not etmek gerek. 

 

Türk şirketlerinin borcu azaldı

 

Türkiye'nin borçlarına yer verilen raporda, ülkede finansal olmayan şirketlere ait borçların azaldığına vurgu yapıldı. Rapora göre, Türkiye'de borçların GSYH'ye oranları dikkate alındığında, geçen yıl üçüncü çeyreğinde bir önceki yıla göre hane halkına ait borçlar yüzde 16'dan yüzde 14.1'e, finansal olmayan şirketlere ait borçlar yüzde 79.7'den yüzde 67.3'e ve banka gibi finansal şirketlere ait borçlar da yüzde 31.9'dan yüzde 27.5'e gerilerken, kamuya ait borçlar yüzde 34.5'den yüzde 35'e yükseldi.