Kadir gecesi

İmam Rıza: "Neden oruç diğer aylarda değil de sadece Ramazan ayında farz kılındı?' diye soracak olursa şöyle cevap verilir: 'Ramazan ayı, Allah'ın Kur'an-ı Kerim'i nâzil ettiği ay olup hak ile bâtılı bu ayda ayırmıştır. Bundan dolayı Allah, şöyle buyuruyor: 'Ramazan ayı öyle bir aydır ki, insanlara doğruyu bildiren, doğruluğa ait apaçık delillerden ibaret, hakla bâtılı ayırt eden Kûr'an bu ayda indirildi.' Bu ayda Hz. Muhammed'e (s.a.v.) vahiy indirilip nâzil olurdu. Bin aydan faziletli olan Kadir Gecesi bu aydadır. Yine Allah, şöyle buyuruyor: 'O gecede ayrılır, takdir edilir her hüküm olunan iş.' (Duhan, 4). Bu, yılın ilk ayıdır. O gecede bir yılda olacak hayır, şer, zarar, fayda, rızk ve ecel takdir olup belirlenir. İşte bu sebepten dolayı, Kadir Gecesi diye adlandırılmıştır." (Prof. Dr. Haydar Baş, İmam Rıza, s.348).Kadir gecesi hakkında Kur'an'da müstakil bir sure vardır. Cenab-ı Hakk bu gecenin yüceliğini müstakil bir sure ile kullarına haber veriyor. Kadir gecesinin en büyük özelliği şudur: Allah (c.c.) Kur'an-ı Azimüşşan'ı indirmeye bu gece başlamıştır. Kadir suresinde, 1. Muhakkak ki, Biz onu Kadir gecesinde indirdik. 2. Kadir gecesinin ne olduğunu Sana ne şey bildirdi? 3. Kadir gecesi, bin aydan hayırlıdır. 4. Onda melekler ve Ruh, Rabbilerinin izni ile her bir emrden iniverir. 5. O gece tan yeri ağarıncaya değin bir selâmettir" buyuruluyor.Cenab-ı Hakk bu gecenin mahiyetini; "Kadir gecesi, bin aydan hayırlıdır" ifadesiyle beyan ediyor. Bin ayı hesap edersek 83 yıllık bir ömür ediyor. Bir gecelik taat, ibadet bir ömre bedel oluyor. İşte bu büyük bir nasiptir. Mâlik radiyallahu anh'dan: Güvenilir ilim ehlinden birinin şöyle dediğini duymuş: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'e kendisinden önceki insanların ömrü gösterildi. Uzun ömürlü olan o milletlerin işlediği amelleri işleyemeyecek olan ümmetinin ömürlerini kısa buldu. Bu yüzden Allah O'na bin aydan hayırlı olan Kadir gecesini verdi." (Muvattâ, i'tikâf 15, s. 321).Ümmet-i Muhammed için büyük bir nasip olan bu geceden istifade edemeyip ibadet u taatle geçirmeden Cenab-ı Hakk'tan uzak kalmak bu fırsatı kaçırmak ise, en büyük nasipsizliktir. Enes radiyallahu anh'dan: Ramazan ayı girdi. Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu: "Bu ay gelip çattı. Onun içinde bin aydan hayırlı olan bir gece vardır. Kim onun (bu gecenin) hayrından mahrum olursa bütün hayırlardan mahrum olmuş olur. Onun (bu gecenin) hayrından mahrum olan, saadetten payı olmayan kimsedir." (İbn Mâce, no. 1644).Hz. Ali buyurmuştur ki: "Fâtıma (a.s.) Kadir gecesinde hiç kimsenin yatmasına müsaade etmezdi; az yemek vermekle onların yatmamasını sağlıyor; kendisi de bu gecenin ihyası için hazırlanıyordu. Ve buyuruyordu ki: Mahrum, bu gecenin bereketlerinden mahrum kalan kimsedir." (Deaim'ul-İslam, c.2, s.282; Haydar Baş, Hz. Fâtıma, s.100).   Peygamberimiz buyuruyor ki: "Kim sevâbına inanarak ve karşılığını Allah'tan bekleyerek Kadir gecesinde ibâdet ederse, geçmiş günahları bağışlanır." (Buhari ve Müslim) .Âişe radiyallahu anhâ'dan: "Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem Ramazan'da ibadete gösterdiği düşkünlüğü başka hiçbir ayda göstermemiştir. Ramazan'ın son on gününe gösterdiği düşkünlüğü ve gayreti de diğer günlerine göstermemiştir." (Ahmed, VI, 82, 122, 255; Müslim, i'tikâf no. 8, s. 832). Çünkü bu son on günde Kadir gecesi vardır. Çoğu zaman bu gece, Ramazanın son on gününün tek gecelerine rastlamaktadır. Tek günlerin de 21, 23, 25 ve 27 olması daha fazla ihtimal dahilindedir. Peygamber Efendimiz (s.a.a.): "Ey cemaat! Bana Kadir gecesi bildirildi; size haber vermek için çıkmıştım, ancak davalı iki adam geldi, beraberlerinde şeytan da vardı. Onu (Kadir gecesinin hangisi olduğunu) unuttum. Bu nedenle onu Ramazan'ın son on gününde arayın; dokuzunda, yedisinde ve beşinde arayın!" Dedim ki: "Ey Ebû Saîd, siz sayıları bizden daha iyi bilirsiniz!" "Evet" dedi. "Peki dokuzuncu, yedinci ve beşinci ne demektir?" "Yirmi biri geçtiği zaman, onu takip eden yirmi ikidir. İşte dokuzuncu odur. Yirmi üç geçtiği zaman, onu takip eden yedincidir; yirmi beşi geçtiği zaman onu takip eden de beşincidir" dedi. (Müslim, siyâm no. 217, s. 826-7). Hafs b. Giyas rivayet eder: Ebu Abdullah (Ca'fer Sâdık Aleyhisselam)'a, "Ramazan ayı ki Kur'an onda nâzil oldu?"  ayetini sordum ve biz Kur'an'ın baştan sona (takribi) yirmi senede nâzil olduğunu biliyoruz" dedim. Buyurdu ki: "Kur'an bir kerede bir bütün olarak Ramazan ayında Beytu'l-Ma'mur'a indi. Sonra (takribi) yirmi sene boyunca oradan (kısım kısım) indirildi." Ardından İmam şöyle buyurdu: "Nebi (sallallahu aleyhi ve alihi) şöyle buyurmuştur: İbrahim (Aleyhisselam)'ın suhufları Ramazan ayının ilk gecesinde, Tevrat Ramazanın altıncı gecesinde, Zebur Ramazan on sekizinci gecesinde ve Kur'an da Ramazan ayının yirmi üçüncü gecesinde nâzil olmuştur." (Prof. Dr. Haydar Baş, İmam Ca'fer-i Sadık, s.636; Usul-i Kâfi, c. 2, s. 1005-1006).Allah Resûlü sallallahu aleyhi ve sellem bize Kadir gecesi hakkında şöyle buyurmuştu: "Onu Ramazan'ın yirmi yedi, yirmi bir ve yirmi üçüncü gecelerinde arayın!" Sonra sükût etti. (Ebû Dâvud, no. 1384). İbn Ömer radiyallahu anh'dan: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in ashâbından birtakım adamlara, (rüyalarında) Kadir gecesi (Ramazan'ın) son yedi gün içinde gösterildi. Bunun üzerine Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: "Rüya(ları)nızın son yedi gün içinde (olduğuna dair) ittifak ettiğini görüyorum; bu sebeple kim onu araştırmak isterse, son yedi gün içinde arasın." (Mâlik, i'tikâf 14, s. 321; Buhârî, leyletu'l-Kadr 2/1, II, 253). Übeyy b. Ka'b radiyallahu anh'dan: Ona denildi ki: "İbn Mes'ûd, bütün yılın gecelerini ihya eden Kadir gecesine rastlayabilir" diyor. Bunun üzerine şöyle dedi: "Kendinden başka bir ilah olmayan Allah'a yemin ederim ki o, Ramazan ayının içindedir." "İnşaallah" diyerek istisnasız yemin etti ve dedi ki: "Vallahi ben o geceyi biliyorum. O, Allah Resûlünün bize ihyasını emrettiği yirmi yedinci gecedir ki belirtisi, o gecenin sabahında güneşin şuâsız bembeyaz doğmasıdır." (Müslim, müsâfirîn no. 179, 80, s. 525; siyâm no. 220-1, s. 828). Diğer bir rivayet: "Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, bize şunu bildirmiştir: O (gece), sabahında güneşin şuâsız doğduğu gecedir. Saydık ve ezberledik. Vallahi İbn Mes'ûd da onun Ramazan'da ve yirmi yedinci gecede olduğunu da bilirdi. Ama, tembelleşir amel etmezsiniz diye size söylemek istememiştir." (Müslim, müsâfirîn no. 179, 80, s. 525; siyâm no. 220-1, s. 828; Ebû Dâvud, no. 1378).İbn Ömer radiyallahu anh'dan: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'e Kadir gecesi hakkında sordular. Cevaben şöyle buyurdu: "O, bütün Ramazan'ın içindedir." (Ebû Dâvud, no. 1387). Ebu Hureyre'den; Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem'in yanında Kadir gecesi hakkında konuştuk; şöyle buyurdu: "Hanginiz Ay'ın yarım kazan gibi doğduğunu hatırlar? (İşte Kadir gecesi o gecedir)." (Müslim, siyâm no. 222, s. 289).İmam Gazali, bu mübarek gece için, "Kadir gecesi, gökler âleminde seyretme imkânına sahip gece demektir. Nitekim 'Muhakkak biz Kur'an'ı Kadir gecesinde inzâl ettik' ayetiyle bu mânâ kastolunmuştur" diyerek bu geceyi ibadetle geçirmenin mükafatını belirtmiştir.   Râviyelerden Hz. Âişe (R.A.) şöyle demiştir: Allah'ın Resûlü'ne, "Hangi gecenin Kadir gecesi olduğunu bilirsem o gece nasıl duâ edeyim?" diye sordum. O da, "Allahım! Şüphesiz Sen bağışlayıcısın, bağışlamayı seversin. Benim günahlarımı bağışla, diye duâ et" buyurdu. (Tirmizi).