Kara paranın yolu açık
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, 15 Nisan'da yayımladığı bir genelgeyle yurt dışından Türkiye'ye giren nakit döviz ile ilgili tedbirlerin önemli bir kısmını kaldırdı
08.05.2015 00:00:00
RECEP BAHAR/İSTANBULGümrük ve Ticaret Bakanlığı, 15 Nisan'da yayınladığı genelgeyle 'sıcak, kara vesaire her türlü yabancı nakit paranın' önünü açtı. Yeni genelge ile Türkiye'ye giren paranın takip edilmesi zorlaştı. Zaten AKP Hükümeti de tam da bunu istiyor: Dışarıdan bol bol döviz gelsin, 2014'te 42 milyar doları aşan cari açığın kapanmasına katkıda bulunsun. Ancak gelen paranın bir bölümünün PKK ve IŞİD gibi terör örgütlerine aktarıldığı öne sürülüyor.Gümrükler kevgire döndüTürkiye'nin gümrükleri kevgire dönmüş durumda. Uzmanlara göre bu durumda "Rüşvet, kara para, uyuşturucu parası her şey gelebilir. IŞİD'e gidecek paraya da ihracat parası denilerek geçit verilecek." Nitekim yeni genelgede 'yer almayan' birçok düzenleme bunun önünü açıyor. Mesela eski genelgede "Nakdin kaynağının yurt dışından alınan bir kredi veya kişisel sermaye hareketi olduğunun beyan edilmemesi halinde, söz konusu nakde el konulur" ifadesi yer alırken, yeni genelgede herhangi bir durumda el konulması söz konusu değil.Eskiden 'paranın kaynağı' sorulurduYine eski genelgede "Gümrük idaresi, yurda girişte farkındalığın arttırılması ve caydırıcılığın sağlanmasını temin edecek sayıda kişiden, bulundurdukları nakdin kaynağını kontrol amacıyla beyanda bulunmalarını isteyebilir. Kontrol edilecek kişiler, ilgili kurumlardan gelen bilgiler de dikkate alınarak yapılacak risk analizlerine istinaden veya görevli personel tarafından yapılan değerlendirmeye dayanarak rastgele seçilir" denilirken, yeni genelgede rastgele seçilerek aramaya ilişkin bir madde bulunmuyor. Yine eski genelgede "Girişi serbest olan nakdin miktarının açıklanması istenebilir" ifadesine yer verilirken, yeni genelgede bu madde yer almıyor.Yine eski genelgede "Açıklama istenen kişilerin açıklamalarının doğru olup olmadığı her defasında Gümrük personelince fiziki kontrol suretiyle tespit edilir. Gerekli kolaylığı sağlamayan yolcuların üst, eşya ve araçları gümrük görevlileri tarafından Adli Önleme ve Arama Yönetmeliğine göre aranır" hükmüne yer verilirken, yeni genelgede böyle bir madde yer almıyor. Terör örgütlerinin finansmanın önü açıldıYine eski genelgede "Terörle Mücadele Kanununun 8. maddesi çerçevesinde 'terörün finansmanı suçu', Türk Ceza Kanununun 282. maddesi çerçevesinde 'aklama suçu' ve 1567 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanunun 3. maddesi çerçevesinde muvazaalı işlem kapsamında gerekli değerlendirme yapılmak üzere Cumhuriyet Savcılığına bildirilir ve Cumhuriyet Savcısının talimatına göre hareket edilir" hükmü getirilmişken, yeni genelgeden bu maddenin de çıkarıldığı dikkati çekiyor.Dünya uygulaması nasıl?AB mevzuatına göre, kara para aklama ve terörün finansmanın engellenmesi için 10 bin Euro'dan fazla veya muadil takas edilebilir mal ile giriş yapılmasında gümrüğe bilgi verilmesi zorunluluğu bulunuyor.