KOAH nedir? Belirtileri, nedenleri ve korunma yolları

KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı), akciğerlerdeki hava yollarının daralması ve tıkanmasıyla seyreden, ilerleyici fakat önlenebilir bir solunum sistemi hastalığıdır. "Kronik" kelimesi hastalığın uzun süreli olduğunu, "obstrüktif" terimi ise hava akımının kısıtlandığını ifade eder. KOAH genellikle iki hastalığın birleşiminden oluşur: kronik bronşit ve amfizem.

KOAH'ın Nedenleri

KOAH'ın en önemli nedeni sigara kullanımıdır. Uzun süreli sigara içimi, akciğer dokusuna zarar vererek hava yollarında kalıcı daralmalara yol açar. Ancak tek neden bu değildir.
Diğer risk faktörleri şunlardır:

Uzun süreli hava kirliliğine veya tozlu, kimyasal ortamlara maruz kalmak,

Biyoyakıt dumanı (örneğin odun, kömür veya tezekle ısınma) solumak,

Genetik yatkınlık (örneğin alfa-1 antitripsin eksikliği),

Sık geçirilen solunum yolu enfeksiyonları.

Belirtileri

KOAH yavaş ilerleyen bir hastalıktır, bu nedenle erken evrelerde fark edilmesi zor olabilir. En sık görülen belirtiler:

Uzun süren öksürük,

Balgam çıkarma,

Nefes darlığı, özellikle efor sırasında,

Hışıltılı solunum,

Yorgunluk ve halsizlik.

Hastalık ilerledikçe günlük aktivitelerde bile nefes darlığı hissedilir hale gelir.

Tanı ve Tedavi

KOAH tanısı, solunum fonksiyon testi (spirometri) ile konur. Bu test, akciğerlerin ne kadar hava alıp verebildiğini ölçer. Gerekirse akciğer grafisi veya BT (bilgisayarlı tomografi) de kullanılabilir.

KOAH tamamen iyileştirilemez, ancak erken tanı ve uygun tedavi ile hastalığın ilerlemesi durdurulabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.
Tedavide genellikle şu yöntemler uygulanır:

Sigaranın bırakılması,

İnhaler (nefes yoluyla alınan) ilaçlar,

Solunum egzersizleri ve rehabilitasyon,

Oksijen tedavisi (ileri evrelerde),

Aşılar ve enfeksiyonlardan korunma.

Korunma Yolları

KOAH'tan korunmanın en etkili yolu sigara içmemek veya mevcutsa bırakmaktır. Bunun yanı sıra:

Hava kirliliğinden uzak durmak,

Tozlu, dumanlı ortamlarda maske kullanmak,

Dengeli beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak,

Solunum yolu enfeksiyonlarına karşı grip ve zatürre aşılarını yaptırmak da büyük önem taşır.