Komşu'da hanedanlığa dönüş

RECEP BAHAR / HABER ANALİZ

Yunanistan erken seçimin şokunu yaşıyor. Öyle ya ülkeyi 4 yıl önce derin ekonomik krize sürükleyen Yeni Demokrasi Partisi (DP), Pazar günü yapılan erken seçimden açık ara birinci parti çıktı.

Ülkede merkez sağı temsil eden DP, 158 milletvekili çıkararak tek başına iktidara geldi. İktidardan düşen Aleksis Çipras liderliğindeki SYRIZA ise 86 milletvekili ile ana muhalefet kanadında yer alacak.

Türkiye düşmanları kaybetti

Türkiye düşmanı aşırı sağ Altın Şafak Partisi yüzde 3'lük seçim barajını aşamayarak Meclis dışında kaldı. Öte yandan, SYRIZA'nın koalisyon ortağı olan ve Türkiye karşıtı söylemleri ile bilinen eski Savunma Bakanı Panos Kammenos'un liderliğini yaptığı sağ parti ANEL artık parlamentoda yer almayacak.

Sandık yerine plaj tercihi etkili oldu

Yaklaşık 90 yıl sonra ilk kez yaz aylarında gerçekleşen seçimde katılım oranı ise yüzde 57.9'da kaldı. Özellikle sol partileri destekleyen genç seçmenler, '40 dereceye varan sıcakta sandık yerine plajı' tercih etti!

Sağ partileri destekleyen yaşlılar ise sandığa giderek sonuçta belirleyici oldu. Seçimin galibi merkez sağ ND, oyların yüzde 39.8'ini aldı. Seçim sistemine göre, birinci partiye verilen fazladan 50 milletvekilinden de yararlanan ND, Meclis'teki 300 sandalyenin 158'ini kazanarak tek başına iktidara geldi.

Önceki seçimde, yüzde 28 oy ile 75 milletvekili ile temsil edilen ND, tarihinin en önemli zaferlerinden birine imza attı.

Seçime iktidarda giren Aleksis Çipras liderliğindeki Radikal Sol İttifak (SYRIZA) ise oyların yüzde 31.5'ini aldı. Bir önceki seçime göre 4 puanlık bir düşüş yaşasa da ana muhalefete düşen SYRIZA'nın milletvekili sayısı 86 oldu.

Papandreu ailesinin bir zamanlar liderliğini yürüttüğü PASOK'un omurgasını oluşturduğu Değişim Hareketi (KINAL) ise yüzde 8.1'lik oyla 22 sandalye kazanarak üçüncü parti oldu. KINAL de oy oranını artıran bir diğer parti oldu.

Yeni başbakan aileden siyasetçi

Yunanistan'da erken genel seçimin galibi Yeni Demokrasi Partisi'nin lideri Kiryakos Miçotakis'in ailesinde birçok kişi, daha önce siyasette önemli görevler üstlendi. Babası Konstantinos Miçotakis, 1989-1992 arasında başbakanlık yaptı.

Kendisinden 14 yaş büyük ablası Dora Bakoyannis de bir süre Atina Belediye Başkanlığı yapmış; ardından Dışişleri Bakanlığı görevini yürütmüştü. Sosyalist Papandreu ve muhafazakâr Karamanlis aileleriyle birlikte Miçotakis ailesi de uzun yıllar Yunan siyasetinde etkili oldu.

Ekonomi berbat edenler iş başında

Muhafazakâr Yeni Demokrasi Partisi, 2015'teki seçimlerde SYRIZA karşısında ağır bir yenilgi almıştı. ND'nin kaybettiği gücünü geri kazanması 4.5 yıl sürdü.

2015'te iktidarda olan koalisyon hükümeti, ekonomi politikalarında başarısız olmak ve Yunan halkını çok sert tasarruf önlemlerine mecbur bırakmakla suçlanmıştı.

Kiryakos Miçotakis, o dönemin koalisyon hükümetinde Yönetimsel Reformdan Sorumlu Bakan'dı. Uluslararası mali yardımları alabilmek için atılması gereken adımlardan biri olan binlerce memurun işten çıkarılması görevi ona verilmişti.

McKinsey şirketinin eski danışmanı, ABD'deki Harvard ve Stanford üniversitelerinde eğitim alan Kiryakos'un sadece kendisi değil, tüm ailesi de halkın 2015'te seçimle görevden aldığı yönetimin önemli bir parçası olarak görülüyordu. Pazar günü yapılan seçimi kazanmasının ardından, Yunanistan politikasını takip eden analistler, 'Miçotakis Hanedanı'nın geri döndüğü yorumunu yaptı.

Yaygın şekilde yolsuzluk, insan kayırmacılığı ve iltimastan çok çeken Yunanistan, 4 yıllık sol popülizminden sonra ülkeyi 2008 öncesi felakete sürükleyen politikayı bugünkü haline getiren üç kilit hanedandan birinden olan bir liderin öncülüğündeki muhafazakâr partiyi yeniden seçti. Bu anlaşılması zor bir gelişme.

Miçotakis nasıl seçildi?

Liberal bir politikacı olarak görülen 51 yaşındaki Kiryakos Miçotakis, Ocak 2016'da partisi YDP'nin liderliğine seçildi. O tarihten itibaren de sol koalisyon hükümeti ve Başbakan Aleksis Çipras'a yönelik sert bir tutum takındı.

Son dönemde Çipras'ın Yunanistan'ın kuzey komşusu Makedonya'daki isim değişikliğine onay vermesi de, protestolara ve tepkilere neden olmuştu. Miçotakis, bu tepkiden de faydalanarak Çipras'a yönelik eleştirilerini artırdı. En önemlisi Miçotakis, son 2 yıl içinde ülkesini kasaba kasaba, köy köy gezerek halkı dinledi.

Elbette Miçotakis'in seçilmesinde Çipras'ın bir ileri, iki geri adımları etkili oldu. Çipras, başbakan seçilmeden önce IMF ve AB karşıtı bir çizgide politika yapıyordu. Ancak başbakanlık koltuğuna oturunca dümeni IMF ve AB'ye kırdı. Öyle ki dünyada milliyetçi sol çevrelerde saygınlığı olan küreselleşme karşıtı Maliye Bakanı Varufakis'i görevden aldı.

Hem IMF hem de AB bu süreci pas geçmeyerek, Yunanistan'ı avuçlarının içine aldı. Çipras, bu süreçte vergileri artırdı ancak sosyal harcamaları artıramadı. Böylece yenilgi de kaçınılmaz oldu.

Batı Trakya'dan 3 Türk milletvekili mecliste

Yunanistan'da erken genel seçimlerde Batı Trakya Türk azınlığına mensup 3 aday Meclis'e girmeye hak kazandı.

Rodop ilinde KINAL'dan İlhan Ahmet, İskeçe ilinde SYRIZA'dan Hüseyin Zeybek ve KINAL'dan Burhan Baran milletvekili seçilen isimler oldu.