Libya için kritik karar

Akdeniz'deki gerilimler başta olmak üzere Afrika kıtasına açılan kapı mesabesinde olan Libya konusunda baş döndürücü gelişmeler yaşanıyor. Bu kapsamda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) Libya ile ilgili kritik kararlar aldı. Kararları tüm ülkeler nezdinde bağlayıcı olan BM Güvenlik Konseyi, Libya'daki BM Destek Misyonu'nun (UNSMIL) görev süresini 15 Eylül 2021'e kadar uzatma kararı aldı. ABD'nin itirazı ve talebi doğrultusunda BM Libya Destek Misyonu'nun görevini ikiye bölme, siyasi süreci ve uluslararası müzakereleri yürütecek bir özel temsilci ile UNSMIL'in günlük faaliyetlerini yürütecek ayrı bir koordinatör atanması kararı alan konsey, Libya'da ateşkes çağrısında da bulundu. Rusya ve Çin'in çekimser kaldığı kararda, BM üyesi tüm ülkelerden Libya'ya uygulanan silah ambargosuna uymaları ve ülkedeki yabancı paralı askerlerin çekilmesi talep edildi. Kararın Libya'daki güç mücadelesini derinden etkileyebileceği ifade edliyor. Zira BM tarafından tanınan Merkezi Trablus'ta bulunan Fayiz es-Serrac tarafından temsil edilen Ulusal Mutabakat Hükümeti, Türkiye ve bazı Avrupa Birliği ülkeleri tarafından askeri ve maddi olarak destekleniyor. Tobruk merkezli General Halife Hafter yanlısı Temsilciler Meclisi'ni ise Mısır, BAE, Suudi Arabistan, Fransa ve kısmen Rusya'dan askeri destek buluyor. BMGK'nin son aldığı karardan sonra Libya'daki taraflara dışarıdan askeri destek verilmesi çok daha zorlaşacak. Bu durumun dengeleri nasıl değiştireceği merak konusu.

Rus heyet Ankara'daki temaslarını tamamladı

Libya bağlamında BMGK bu kritik kararları alırken Ankara'da bulunan Rus heyetinin temasları da Libya konusunda önemli gelişmeler olacağını gösteriyor. İki gün boyunca Ankara'da temaslarda bulunan Rus skeri heyetinin ilk durağı Dışişleri Bakanlığı oldu. Görüşmede kriz sahalarındaki son gelişmeler ele alındı. Bu görüşmenin ardından ise bakanlık, Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Başkanlık Konseyi Başkan Yardımcısı Ahmet Maiteeg'i konuk etti. Maiteeg, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüştü. Libya bağlamında Türkiye ile Rusya arasında daha önce de 31 Ağustos ve 1 Eylül tarihlerinde Moskova'da görüşmeler yapılmıştı. Bu görüşmelerden Türkiye ve Rusya arasındaki mutabakata ilişkin müşterek çabalara devam edilmesi kararı çıkmıştı. Rus heyetin Ankara'daki temasları daha önceki toplantılarda alınan kararların devamı niteliğinde görülüyor.

Libya'da istifalar dikkat çekiyor

Öte yandan Libya'da General Hafter yanlısı Abdullah es-Seni başkanlığındaki sözde hükümet, 15 Eylül'de Tobruk'taki Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih'e istifasını sunmuştu. Açıklamada, istifanın değerlendirilmek üzere Meclise sunulacağı kaydedilmişti. Ancak tarih verilmemişti. Bu istifa açıklaması gündemdeyken bu defa Ulusal Mutabakat Hükümeti cephesinden bir istifa iddiası geldi. ABD merkezli Bloomberg, Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Başbakanı Fayiz es-Serrac'ın hafta sonuna kadar istifa edeceğini açıklayacağını iddia etti. Bloomberg, Serrac'a yakın isimlere dayandırdığı haberinde, Libyalı liderin yakında istifasını açıklamayı planladığı bununla birlikte gelecek ay Cenevre'de düzenlenecek müzakerelerde görevine devam edeceği ifade edildi. İddia UMH Çalışma Bakanı Mehdi el-Amin tarafından yalanlanmasına rağmen tartışmalar bitmiş değil. Zira uzmanlar ateş olmayan yerden duman çıkmaz görüşünde...

Türkiye ile Libya'dan yeni mutabakat

Libya bağlamında bu çalkantılı gündem izlenirken Türkiye ile Libya Devleti Ulusal Mutabakat Hükümeti arasında önceki gün imzalanan inşaat sektöründe yeni bir sayfa açacak mutabakat zaptı, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın onayı ile Resmi Gazete'de yayınlandı. Türkiye ile Libya arasında imzalanan ve Resmi Gazete'de yayınlanan mutabakattaki bazı maddeler şu şekilde: "Libya'daki kalkınma projelerinin icrası devam edecek. Taraflar, bir önceki aşamada projelerdeki işin askıya alınması sonucunu doğuran olağanüstü koşulları dikkate alarak ilgili hak ve borçlarını yerine getirmek için doğrudan ve derhal görüşmelere başlayacak. Taraflar, ortak menfaatleri doğrultusunda ilgili hak ve borçlarına dair uzlaşma sağlayacak. Her iki hükümet de, sözleşmesel haklar ve borçlar ile ilgili anlaşmalara uyulmasını destekleyecek, Türk yükleniciler tarafından üstlenilen projelerle ilgili hükümetlerin vermiş olabileceği tüm taahhütlere uyulacak."