Mali'de Fransız hamlesi

 

RECEP BAHAR / ANALİZ

 

Batı Afrika ülkesi Mali'de askeri darbenin ardından Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita istifa ettiğini açıkladı. Keita, Çarşamba sabahı televizyonda canlı yayınlanan konuşmasında, "Görevimi bırakmaya karar verdim" ifadesini kullandı. Keita, parlamentonun da feshedildiğini açıkladı. Mali resmi televizyonu (RFI), ordunun ülkede yönetimi üstlenmesi için Ulusal Komite'nin kurulduğunu duyurdu.

Keita'nın istifasını açıklamasından birkaç saat sonra ordunun yüksek rütbeli komutanları, siyasi bir geçiş sürecinin ardından ülkede erken seçimlerin yapılacağını açıkladı. Hava Kuvvetleri Komutan Yardımcısı Ismael Wague, "Ulusal Komite'nin vatansever güçleri olarak, halka ve tarihe karşı sorumluluğu üstlenmeye karar verdik" açıklamasında bulundu. Wague, erken seçimlerin uygun bir zamanda yapılacağını söyledi.

 

Keita'nın istifası isteniyordu

 

Ülkede Salı günü başlayan olaylarda görgü tanıklarının aktardığına göre, başkent Bamako'ya 15 kilometre uzaklıkta bulunan Kati'deki bir garnizonda askerlerin havaya ateş açmasının ardından askeri bir konvoyun Bamako'ya gittiği ve kent merkezinde toplanan halk tarafından sevinç gösterileri ile karşılandığı belirtildi. İsyancı askerlere "tüm yanlış anlaşılmaların giderilmesi" için silahları bırakma çağrısı yapan Başbakan Boubou Cisse'nin Cumhurbaşkanı Keita ile birlikte darbeci askerler tarafından alıkonulduğu bildirildi.

 

Siyasi kriz içindeydi

 

Mali'de uzun süredir siyasi ve ekonomik kriz yaşanıyordu. Cumhurbaşkanı Keita, 2012 yılından bu yana ülkenin kuzeyinde etkin olan El Kaide tarzı isyanı kontrol altına alamadığı gerekçesiyle baskı altında bulunuyordu. Yolsuzluk ve seçimlerde usulsüzlük yapmakla itham edilen Keita, halkın desteğini de önemli ölçüde kaybetmişti. Ülkede siyasi reformların gerçekleştirilememesi ve ekonominin zayıflaması nedeniyle muhalefet Keita'nın istifasını talep ediyor ve ülkede sıklıkla protesto gösterileri düzenleniyordu. 

 

Uluslararası tepki

 

Mali'deki askeri darbe uluslararası düzeyde tepkilere yol açtı. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, gelişmelerden derin endişe duyduğunu belirterek, ülkede anayasal düzenin ve hukukun üstünlüğünün derhal yeniden sağlanması çağrısında bulundu. Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) da, ülkede anayasaya uygun olmayan bir şekilde yapılan hükümet değişikliğinin sert bir şekilde kınandığını açıkladı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de, darbenin ülkedeki derin siyasi krize kesinlikle cevap olmadığını vurgulayarak, ECOWAS ve Afrika Birliği ile birlikte Mali'deki taraflara diyalog çağrısında bulundu. Türkiye de darbeyi eleştiren ülkeler arasında yer aldı. 

 

 

Fransa terörün artmasından endişeli

 

Mali üzerinde en etkili devlet, ülkeyi uzun yıllar sömüren ve hala daha sömürmeye devam eden Fransa. Fransa, bölgede sık sık askeri operasyon da düzenliyor. Bu operasyonları da El Kaide tarzı bir örgüte karşı gerçekleştiriyor. Fransa'nın bölgedeki başlıca önceliğini 'üç sınır' olarak bilinen Mali, Burkina Faso ve Nijer arasındaki coğrafyada terör eylemlerinin sona ermesi oluşturuyor. Bir de Avrupa'ya yönelik düzensiz göçün engellenmesi. Bu göç Mali üzerinden Akdeniz'e yöneliyor. Fransa darbe sonrası yönetim boşluğunu doldurmak için de harekete geçti. Fransa, askeri darbeye alenen destek vermedi ve askerlerin kışlalarına dönmesi gerektiğini açıkladı.