Meloni’nin dikkat çektiği çağdaş sömürü

İtalya'nın yeni başbakanı olan sağcı siyasetçi Giorgia Meloni'nin Fransa'yı 14 Afrika ülkesinin 'kaynaklarını sömürmek' için 'sömürge para birimi' CFA frangı kullanmakla suçladığı bir video sosyal medyada geniş çapta yankı uyandırdı.

Videoda o Afrika ülkelerinden biri olan Burkina Faso'yu örnek veren Meloni, bu ülkenin ihraç ettiği her şeyin yüzde 50'sinin Fransız hazinesine gittiğini iddia ediyordu.

Aslında İtalyan Başbakan Meloni'nin henüz başbakan olmadığı 2019 yılında Fransa'ya yönelttiği bu haklı eleştirilerin altında yatan neden Afrika'dan Avrupa'ya doğru oluşan ve önlenmesinde aciz kalınan göçmen akını.

Giorgia Meloni'nin ifade ettiği, belki de birçok kişi için anlaşılmaz olan 'Fransa'nın senyoraj geliriyle Afrika ülkelerini sömürmeye devam ettiği' tespiti, Bağımsız Türkiye Partisi'nin (BTP) ebedi lideri Prof. Dr. Haydar Baş'ı ve O'nun tezi olan Milli Ekonomi Modeli'ni bilen bizler için çok anlaşılır.

Milli Ekonomi Modeli'nde bu sömürüye dikkat çekiliyor

Prof. Dr. Haydar Baş, Milli Ekonomi Modeli tezinin 'emisyon' bahsinde senyoraj gelirinin başka devletlerce kullanılmasını özetle şöyle anlatıyor: 

"Emisyon, Merkez Bankasının dolanıma çıkardığı paradır ve piyasanın talebine bağlı olarak üretilir. Emisyon ile devletlerin elde ettiği gelire ise senyoraj geliri denir. Kapitalist anlayış gelişmemiş ülkelerin merkez bankalarını devletten bağımsız hale getirerek, devletlerin merkez bankaları üzerinden senyoraj geliri elde etmesini engellemiştir. Gelişmekte olan ülkelerde senyoraj geliri yerine faizle döviz borcu alınarak emisyon yerine kullanılmaktadır. Bu da gelişmekte olan ülkelerden gelişmiş ülkelere gelir transferidir."

İtalyan Başbakan'ın bugün dile getirdiği bu çağdaş sömürüyü Prof. Dr. Haydar Baş, yıllar önce böyle ortaya koymuştu.

CFA frangı da nedir?

Gerçekten de Fransa, Burkina Faso'nun da dahil olduğu 14 Afrika ülkesi için para CFA frangı basıyor. Ancak açık kaynaklara göre bu para birimine ülkelerin katılımı isteğe bağlı.

CFA frangı, ilk olarak 1945'lerde Fransa tarafından o zamanki Afrika sömürgelerinde ödeme aracı olarak kullanılmak üzere basıldı. 

2019'da Fransa, CFA frangı kullanan Afrika ülkelerinden, Euro ile garantili döviz kuru karşılığında döviz rezervlerinin yüzde 50'sini Fransa hazinesine yatırmalarını şart koşuyordu.

Bu ülkeler, bu rezervlere istedikleri zaman erişmekte özgürdü ve Fransa, rezervleri tutarken onlara belli bir tatarda faiz de ödedi.

Bu tartışmalar başladıktan sonra Aralık 2019'da, Fransa CFA frangı kullanımında değişiklik yaptı ve CFA bölgesindeki ülkelerin rezervlerinin yarısını yatırma Fransa hazinesine şartı kaldırıldı.

Uluslararası Para Fonu (IMF) bu yılın Mart ayında Fransa'da bu rezervlerin tutulduğu hesabın kapatıldığını ve artık rezervleri, Burkina Faso dahil sekiz ülkenin para politikasını kontrol eden Batı Afrika Ülkeleri Merkez Bankası'nın yönettiğini açıklamıştı.

Ancak burada, herhangi bir ekonomik kriz durumunda garantör ülkenin Fransa olduğunu gösteren çok önemli bir ayrıntı vardı. 

Bu durum sömürge eleştirilerini savuşturmak için Fransa'nın perde arkasına çekildiği, ancak aynı sömürünün devam ettiğini gösteren önemli bir işaretti.

Göçü sömürü tetikliyor

Söz konusu videoda Giorgia Meloni, "Çözüm Afrikalıları alıp Avrupa'ya getirmek değil, çözüm Afrika'yı onu sömüren bazı Avrupalılardan kurtarmaktır" diyor. 

Bu konuda İtalyan Başkakan gibi düşünen ve Fransa gibi ülkelerin kıtanın değerli kaynaklarının sömürülmesini durdurursa Afrika'dan göçün duracağını savunan milyonlarca Avrupalı olduğunu bilmem ifade etmeye gerek var mı.

Sömürüyü fark etmek, dile getirmek maalesef sona erdirmiyor. Bu bağlamda İtalya Başbakanı Meloni, tepki gösterdi diye ne Fransa ne de diğer sömürgeci devletler kan emmekten vazgeçecekler.

Ekonomilerin kanını emen bu çağdaş sömürünün panzehri de Prof. Dr. Haydar Baş'ın Milli Ekonomi Modeli'nin uygulanmasıdır. Kapitalizmi rafa kaldırıp Milli Ekonomi Modeli'ni uygulamadan hiçbir devlet bu çağdaş sömürü yöntemlerinden yakasını kurtaramayacaktır. Hatta çoğu devlet sömürüldüğünün farkına bile varamayacaktır.