Merkez Bankası'ndan enflasyon açıklaması

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) aralık ayında Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 1,18 arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 64,27'ye gerilediğini açıklamasının ardından TCMB'nin Fiyat Gelişmeleri Raporu da yayımlandı.

Rapora göre, aralıkta yıllık enflasyon tüm alt gruplarda belirgin bir düşüş kaydederken, hizmet grubundaki gerileme görece sınırlı kaldı.

Yıllık tüketici enflasyonuna katkı aralıkta bir önceki aya kıyasla temel malda 6,96 puan, gıda ve alkolsüz içeceklerde 6,04 puan, enerjide 3,52 puan, hizmette 2,48 puan ve alkol-tütün-altında 1,12 puan azaldı.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, aylık değişim B göstergesinde yavaşlarken C göstergesinde arttı. Böylece yıllık değişim oranı B endeksinde 18,50 puan azalışla yüzde 57,68'e, C endeksinde 16,98 puan düşüşle yüzde 51,93'e geriledi.

- "Kira alt grubunda aylık artış yatay seyretti"

Hizmet fiyatları aralıkta yüzde 1,85 yükseldi ve grup yıllık enflasyonu 5,23 puan gerileyerek yüzde 55,49'a indi. Bu dönemde yıllık enflasyon lokanta-otel, ulaştırma ve diğer hizmetlerde belirgin bir düşüş kaydederken, kira ve haberleşme alt gruplarında yükseldi.

Yemek hizmetlerinin sürüklediği lokanta-otel grubunda fiyatlar aralıkta yüzde 2,61 arttı. Ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar yüzde 0,52 gerilerken, bu gelişmede akaryakıt fiyatlarındaki düşüşün olumlu etkilerinin de izlendiği şehirlerarası otobüs ücretleri belirleyici oldu.

Diğer hizmetler alt grubunda fiyatlar; bakım-onarım, sağlık ve eğlence-kültür hizmetlerinin etkisinin hissedilmesi ile aylık bazda yüzde 1,65 yükseldi.

Haberleşme hizmetleri aylık fiyat artışı yüzde 0,96'yla son aylara kıyasla yavaşlarken, bu grupta yıllık enflasyon yüzde 30,13 seviyesine çıktı.

Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre, kira alt grubunda aylık artış bir önceki aya göre yatay seyretti.

- "ÖTV matrah düzenlemesinin etkisiyle otomobil fiyatları geriledi"

Temel mal grubunda aralıkta ÖTV matrah düzenlemesinin etkisiyle otomobil fiyatları gerilerken ilaç fiyatlarındaki referans kur ayarlaması ve beyaz eşya ile mobilya fiyatlarında devam eden artış eğilimi daha olumlu bir görünümü sınırladı.

Bu gelişmelerle temel mal grubunda yıllık enflasyon daha güçlü baz etkisiyle 27,15 puan azalarak 2022 sonunda yüzde 48,96'ya geriledi.

Yıllık enflasyon, dayanıklı mallarda daha belirgin olmak üzere, tüm alt gruplarda geriledi. Altın hariç dayanıklı mal fiyatları ise aralıkta yüzde 1,88 yükselirken, beyaz eşya ve mobilya kalemleri fiyat artışlarıyla öne çıktı.

Otomobil fiyatları yüzde 1,71 gerileyerek alt grup aylık fiyat artışını sınırladı. Böylece dayanıklı mal alt grubunda yıllık enflasyon 41,37 puan geriledi ve yüzde 48,13 oldu.

Diğer temel mallarda fiyatlar yüzde 3,56 ile son aylara kıyasla nispeten yüksek bir oranda arttı. Referans avro kur değerinin güncellenmesiyle fiyatı yüzde 18,26 oranında artan ilaçlar, diğer temel mal fiyatlarını sürükleyen kalem oldu. Bu dönemde, giyim ve ayakkabı alt grubunda fiyatlar yüzde 1,46 düşmüş ve yıllık enflasyon 11,21 puan azalışla yüzde 25,01'e geriledi.

- "Gıdada yıllık enflasyon alt gruplar genelinde düştü"

Enerji fiyatları aralıkta yüzde 2,12 azalırken, grup yıllık enflasyonu 23,57 puan düşüşle yüzde 94,43'e geriledi. Bu gelişmede, uluslararası ham petrol fiyatlarındaki geri çekilmeyi takiben akaryakıt fiyatlarında gözlenen yüzde 10,45'lik düşüşün etkisi hissedildi.

Bu dönemde şebeke suyu fiyatları yüzde 10,42 yükseldi. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon aralıkta 24,68 puan azalarak yüzde 77,87'ye indi.

Gıda grubunda fiyatlar son yıllardaki tarihsel aralık ayı ortalamasına yakın bir düzeyde artış kaydederken, yıllık enflasyon alt gruplar genelinde düştü.

Bu gelişmelerle yıllık enflasyon işlenmemiş gıdada 23,99 puan azalışla yüzde 73,25'e, işlenmiş gıdada 25,35 puanlık düşüşle yüzde 82'ye geriledi.

İşlenmemiş gıda grubunda mevsimsellikten arındırılmış veriler bu dönemde sebze grubunda daha belirgin olmak üzere taze meyve ve sebze fiyatlarında gerilemeye işaret etti. Diğer işlenmemiş gıda grubunda kırmızı et, pirinç ve patates fiyatları artışlarıyla öne çıkan kalemler oldu.

İşlenmiş gıdada aylık fiyat artışı önceki aylara kıyasla yavaşlayarak yüzde 2,23 olarak gerçekleşirken, bu artışta ekmek-tahıllar, katı-sıvı yağlar ve konserve sebze ürünlerinin etkisi öne çıktı.

- "Üretici tarafında enerji fiyatları kayda değer bir düşüş sergiledi"

Yurt içi üretici fiyatları aralıkta yüzde 0,24 geriledi ve yıllık enflasyon baz etkisiyle 38,30 puan azalarak yüzde 97,72'ye indi.

Bu gelişmede, uluslararası enerji emtia fiyatlarındaki gerileme ve döviz kurundaki ılımlı seyir etkili oldu. Nitekim bu dönemde üretici tarafında enerji fiyatları yüzde 10,63 ile kayda değer bir düşüş sergiledi.

Ana sanayi gruplarına göre bakıldığında, yıllık enflasyon enerjide daha belirgin olmak üzere tüm alt gruplarda azalış gösterdi.

Aylık fiyat gelişmeleri sektörler bazında incelendiğinde, bu dönemde rafine edilmiş petrol ürünleri ile elektrik ve doğal gaz imalatı fiyatları önemli ölçüde geriledi. Diğer sektörlerde fiyat artışları devam ederken, temel eczacılık ürünleri, su ve suyun arıtılması ve dağıtılması, içecekler, deri ve ilgili ürünler ile ev aletleriyle bağlantılı olan elektrikli teçhizat kalemleri öne çıktı. AA