Mesnevi’nin tartışmalı cildi ele alınıyor

OKAN EGESEL

Suna ve İnan Kıraç Vakfı İstanbul Araştırmaları Enstitüsü'nün "Hafıza-i Beşer: Osmanlı Yazmalarından Hikâyeler" sergisi kapsamında düzenlediği etkinlikler; İslami siyasi düşünce, 1800 öncesi dini hareketler ve yazmalar üzerine çalışmalar yapan Aslıhan Gürbüzel'in konuşmasıyla devam ediyor. Aslıhan Gürbüzel, 28 Şubat Cuma günü gerçekleşecek "Timur'un Anadolu'dan Kaçırdığı Yazmaların Peşinde: Mesnevi'nin Yedinci Cildinin Hikâyesi" başlıklı konuşmasında, bugün birçok modern araştırmacı tarafından bir hayli inandırıcılıktan uzak bulunan Mesnevi'nin yedinci cildinin tartışmalı hikâyesini anlatacak.
Bu hikâye, Mevlana Celaleddin Rumi'nin ölümünün üzerinden üç buçuk asır geçtikten sonra, Şam'da Mesnevi'nin daha önce bilinmeyen bir cildinin bulunduğuna dair bir söylentinin ortaya çıkmasıyla başlar. Bostan Çelebi, 1612 yılında Yedinci Defter'i Konya'ya getirtmeyi başarır. On yedinci yüzyılda yorumlanan bu cilt, özellikle Konya ve Galata dergâhlarındaki bazı Mevleviler tarafından sahiplenilmiştir. Ancak içlerinde Mevlevi şeyhlerinin de olduğu bir diğer gruba göre bu "düzmece" cildi okuyup yazmak derhal men edilmelidir. Yedinci Defter'in gerçekliği konusunda on yedinci yüzyılda başlayan tartışmalar on dokuzuncu yüzyıla kadar devam etmiştir. Aslıhan Gürbüzel konuşmasında, cildin nüshaları ve okuyucu notları üzerinden, bu denli inandırıcılıktan uzak bir metnin, Osmanlı yazma kültüründe iki yüzyıl boyunca nasıl popülerliğini korumayı başardığını aktaracak. Tarih meraklıları ve tasavvuf severler için merak uyandırıcı bir içeriğe sahip olan konuşmada, Osmanlı el yazması kültüründe bir eserin değerini ve özgün olup olmadığını kimlerin, nasıl belirlediği konusu üzerinde durulacak.