Avrupa ülkeleri Marshall Planı çerçevesinde 1960'lı yıllarda hızlı bir toparlanma sürecine girdiler. Hatta Avrupa ülkeleri, ABD'ye ticaret fazlası vermeye başladılar. Avrupalılar dolar fazlasını altın ile takas etme yoluna gittiler. Bretton Woods'a göre FED'e 1 dolar getiren 1 gr altın; 1 gr altın getiren de 1 dolar alacak kuralı işletilince ABD'nin karşılıksız para bastığı ortaya çıktı. Bir rivayete göre Fransız Cumhurbaşkanı General De Gaulle bir uçak dolusu doları FED'e götürüp altın talep edince ortalık karıştı.
1971 Mayısına gelindiğinde ABD'den dış dünyaya önemli ölçüde altın çıkışı başladı ki bu durum ABD'nin itibarını sarsma noktasına getirdi. ABD Başkanı Nixon, Bretton Woods'un sonu anlamına gelen altın standardını 1971 Ağustos ayında kaldırdı. O tarihte 1 onsu 35 dolar değerinde olan altın fiyatları, dolar karşısında hızlı bir yükseliş kaydetti. Bunun anlamı Avrupalıların elinde olan doların devalüe edilmesiydi.
Nixon doların altınla bağlantısını kopardıktan sonra doların yaslanacağı ve dünya sisteminde dolanacağı bir sistem inşa etti. Aranan kan bulunmuştu. Nixon doları petrola dayandırdı. Petrol sadece dolarla fiyatlanarak yine dolarla alınıp satılan bir ürün haline getirildi. Yani petrol başka bir para birimi üzerinden satılamayacaktı. Bu kuralı çiğneyenler ekonomik yaptırımlar, darbeler, ambargolar veya ABD ordusunun gücüyle hizaya çekildi. ABD böylece doların merkezde olduğu bir petrodolar döngüsü kurmayı başardı.
Petrodolar döngüsü; doların dünya çapında dolanımını sağlamak, petrol üreticilerini dolara mahkum ederek enerji piyasasını kontrol etmek ve petrol ithal eden sanayileşmiş ülkelerin elinde şişen dolar fazlasını emmek için kullanışlı bir mekanizma oldu. Almanya, Fransa, Çin, Japonya gibi ülkelerin elinde bulunan ve FED'i telaşlandıran dolar stokları, bir görüşe göre Anglo-Amerikan şirketlerinin kontrolünde yapılan ve petrolün varilinin 2 dolardan 11 dolara çıktığı 1973 petrol kriziyle beraber hızlı bir şekilde eritildi. Dolar bu formülle beraber el değiştirdi.
Dolar, petrol ihraç eden Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar, Irak, Venezuela ve Libya gibi ülkelerin kasasına aktı. Bu ülkeler de ellerindeki dolar stokunu ABD tahvillerine yatırmaya zorlandı. Zaten bu ülkelerin yönetimleri de bu duruma hazırlanmışlardı. John Perkins'in "Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları" adlı kitabında petrol ihraç eden ülkelerin elindeki dolarların nasıl transfer edildiğini detaylarıyla anlatılıyor. Gereksiz devasa yatırımlar, gökdelenler, barajlar, stadyumlar ve altından kalkmalarının mümkün olmadığı harcamalara zorlanmalarının nedenleri herhalde daha iyi anlaşılmış oldu.
Milli Ekonomi Modelin'de Prof. Dr. Haydar Baş'ın tarif ettiği Milli Para formülü, petrodolar döngüsünü kırarak doların hakimiyetine son verdi. BRICS ülkeleri MEM'den hareketle Milli Paralarla ticaret yapmaya başlayınca petrol ve doğalgaz ticareti de bu kapsama alındı. Rusya ve Çin, enerji piyasasını doların dışında Yuan ve Ruble ile de fiyatlama kararı aldı. Şangay Borsasında petrolün Yuan'la alınıp satılacağı ilan edildi. Böylece doların altından halıyı çekerek tepetaklak ettiler. ABD bu duruma tepki gösterse de ne askeri gücü ne de ekonomik gücü bu sürece son veremedi. Artık ABD ambargoları işlemiyor ve tehditleri de dikkate alınmıyordu.
ABD, Çin'e karşı açtığı kur savaşlarını kaybetti. Çin, tarihin ilk cep telefonları savaşını, MEM kurallarına göre iç tüketimi artırarak ve vatandaşlarının alım gücünü ABD vatandaşlarının üstüne çıkararak kazandı. Çin, ürettiği ürünleri sadece ABD'de yaşayan tüketicilere satmak zorunda olmadığı için ambargoyu fırsata bile çevirdi. Çin'in, kendi üretimini satın alabilecek seviyede alım gücü yüksek bir tüketici büyüklüğüne ulaşması, ABD'nin iktisadi darbelerine karşı güçlü bir kalkan vazifesi gördü.
Nixon, 48 yıl önce doların altınla bağını kopardı. Çin ve Rusya ise Milli Para'yı devreye koyarak doların petrolle bağını kopardı. Kuşkusuz doları önümüzdeki günlerde fırtınalı günler bekliyor. Prof. Dr. Haydar Baş'a ait olan Milli Para formülü ile dünya yeni bir düzene girdi. MEM'in inşa ettiği yeni dünya sistemi; barış, zenginlik ve güvenlik asrını başlattı.
- Yel kayadan bir şey aparabilmez / 25.03.2024
- Milli Ekonomi Modeli belediyelere hayat verecek / 23.03.2024
- Milli Para istikrarın sembolüdür / 22.03.2024
- Tek çözüm Milli Devlet anlayışıdır / 17.03.2024
- Bize kamburumuzu geri verin / 16.03.2024
- Emeklimsi / 05.03.2024
- Ne Ekrem, ne Murat, tek çözüm Cihan / 04.03.2024
- Sen ağa ben ağa bu ineği kim sağa / 02.03.2024
- 9 soru / 01.03.2024