Namaz vakitleri beş şeyle bilinir-IV

(dünden devam…)

Ebû Dâvud'un rivâyeti de şöyledir: "Allah Resûlü (s.a.a.) namaz kılmadan önce birkaç yaş hurma ile; bulamazsa birkaç kuru hurma ile iftar ederdi. Kuru hurma da olmadığı zaman birkaç avuç su ile oruç açardı." (Ebû Dâvud,No.2356; Tirmizî,No.696).,

Yatsı namazının vakti: Yatsı namazının vakti, akşam namazının sona ermesiyle başlayıp ikinci fecrin doğuşuna kadar devam eder. Fecir doğunca yatsı vakti bitmiş olur.

Yatsı namazını gecenin üçte birine kadar geciktirmek müstehabdır. Gecenin yarısına kadar geciktirilmesi ise mübahtır. İkinci fecrin biraz öncesine kadar geciktirmek, bir özür olmadıkça, mekruhtur. Çünkü bu durumda yatsı namazının kaçırılmasından korkulur. İhtilâftan kurtulmak için de, ufuktaki beyazlık kaybolmadıkça yatsı namazını kılmamalıdır. Yatsı namazının vakti hususunda Peygamber (s.a.a.)'e sordular. Cevâben şöyle buyurdu: "Her vadinin içine gece dolduğu (karanlık bastığı) zaman." (Tabreânî,el-Mu'cemu'l-Evsat'ta. Heysemî'ye göre ricâli sahîh ricâlidir. Mecma' I,313).

Peygamber (s.a.a.), yatsı namazını dokuz gece (Ebû Dâvud'un rivâyetinde sekiz gece) süreyle gecenin üçte birine kadar erteledi. Bunun üzerine Ebû Bekr dedi ki: "Biraz erken kıldırsan da gece namazına rahatça kalksak!" Ondan sonra yatsıyı erken kıldırmaya başladı. (Ahmed b. Hanbel V,47).

İbn Abbâs (r.a.)'dan; Allah Resûlü (s.a.a.) yatsı namazını geciktirdi. Bunun üzerine Ömer çıkıp şöyle seslendi: "Ey Allah Resûlü, namaz kılalım! Kadınlar, çocuklar uyudular." Başından sular damlayarak çıkıp şöyle buyurdu: "Ümmetime veya insanlara güç gelmeyeceğini bilseydim bu (yatsı) namazı(nı) bu saatte kılmalarını emrederdim." (Buhârî, Mevâkît 24/2,I,143; Müslim,Mesâcid 225,s.444; Nesâî, Mevâkît 20,I,265-266).

Enes (r.a.)'dan; Allah Resûlü (s.a.a.) bir gece yatsı namazını gece yarısına kadar yahut gece yarısının hemen hemen çıkmasına kadar bekletti; sonra (cemaate) çıkıp şöyle buyurdu: "Bazı insanlar kıldılar ve yattılar. Size gelince; namaz için beklediğiniz sürece namazda gibi sevap kazanmaya devam ettiniz." (Buhârî,Mevâkît 25,I,143;an Zâide; Nesâî,Mevâkît 21/4,I,268).

Ebû Dâvud, Muâz (r.a.)'dan; yatsı namazına geciktiği için Allah Resûlü (s.a.a.)'i beklemeye koyulmuştuk. Hatta kimileri çıkmayacağını bile zannetmişti. İçimizden kimisi de O'nun namaz kıldığını söylüyordu. (İşte bu kanaat hâkimken) hemen çıkıverdi. Hakkında ileri sürdükleri tahminleri söylediklerinde şöyle buyurdu: "Bu namazı biraz geç kılın! Çünkü siz diğer milletlere bu namazla üstün kılındınız. Sizden önce hiçbir ümmet bu namazı kılmamıştır." (Ahmed,V,237; Ebû Dâvud,No.421).

Vitir namazının vakti: Vitir namazının vakti, yatsı namazının vaktidir. Ancak vitir konusu ile ilgili bir emirden dolayı vitir namazı yatsı namazından sonra kılınır. Vitir vaktinin bu şekilde oluşu İmam Azam'a göredir. İki imama göre, vitrin vakti, yatsı namazı kılındıktan sonra başlar. Bu ayrılık üzerine şöyle bir mesele ortaya çıkar: Bir kimse yatsı namazını kıldıktan sonra elbisesini değiştirip başka bir elbise ile vitir namazını kılsa ve önceki elbisesinin temiz olmadığı anlaşılsa, İmam Azam'a göre yalnız yatsı namazını yeniden kılması gerekir. İki İmama göre ise, her iki namazı tekrar kılması gerekir; çünkü vitir namazı vaktinden evvel kılınmış olur. 

Hârice b. Huzâfe (r.a.)'dan; Allah Resûlü (s.a.a.) şöyle buyurdu: "Allah, size deve sürülerinden daha iyi olan bir şey bahşetmiştir ki, o da son yatsı ile sabahın doğuşu arasında kılınacak olan vitir namazıdır." (Ebû Dâvud,No.1418; Tirmizî,No.452; İbn Mâce,No.1168).

Vitir namazı, İmam A'zam'a göre vâcib, İmameyn'e göre ise, yatsının farzına tâbi bir sünnettir. Her iki görüş de vitr'in yatsıdan sonra kılınmasını zarurî kılar; önce kılınması câiz olmaz. Vitir namazının vakti yatsı namazının vakti ise de, yatsı namazından önce kılınamaz, çünkü burada tertip vacibdir.

Yatsı namazını gecenin üçte birine, vitir namazını da vaktin sonuna kadar geciktirmek müstehabdır. İmam Ali'ye göre vitir namazını gecenin sonuna kadar tehir etmek daha faziletlidir. (El-Mecmu,c.3,s.518).

Teravih namazının vakti: Yatsı namazını kıldıktan sonra, gerçek fecir doğuncaya kadar devam eder. Vitir namazından önce kılındığı gibi, sonra da kılınabilir. Teravih namazı yatsı namazına tâbi bir namazdır. Yatsı namazından önce kılınması ise sahih değildir. Yatsı namazını kılmadan önce kılınan teravih namazının iadesi gerekir.

Ramazan gecesi camiye teravih namazı kılınırken yetişen kimse önce yatsının farzını kılıp ondan sonra teravih için imama uymalıdır. 

Vaktinde kılınmayan teravih namazlarının kazası yoktur.

Bayram namazının vakti: Güneşin doğuşundan itibaren 45-50 dakika geçtikten sonra, yani kerahat vakti çıktıktan sonra başlar ve güneşin istiva (güneşin tam doğrulma) vaktine kadar sürer.

Vaktinde kılınmayan bayram namazlarının kazası yoktur. Ancak bir özre binaen birinci günü kılınamayan kurban bayramı namazı ikinci ya da üçüncü gününde kılınabilir. Ramazan bayramı namazı da ikinci günü kılınabilir.

Cuma namazının vakti: Cuma namazının vakti, aynen öğle namazının vaktidir.