‘Nasıllığı icat eden O’dur’

İmam Rıza (a.s)'ın hizmetçisi olan Muhammed bin Horasanî diyor ki: Zındığın biri İmam Rıza (a.s)'ın huzuruna vardı. O sırada birtakım insanlar da oradaydı.

İmam buyurdu ki: "Söyle bakalım, eğer senin dediklerin doğru olursa -gerçi doğru değil- biz ve siz eşit değil miyiz? Bu durumda namaz, oruç, zekât ve diğer inançlarımız bize bir zarar verir mi?"

Adam hiçbir şey söylemedi ve İmam şöyle devam etti: "Eğer bizim dediklerimiz doğru olursa -ki doğrudur- bu durumda siz helak, bizse kurtulmuş olmaz mıyız?"

Zındık: "Allah sana rahmet etsin, bana Allah'ın nasıl ve nerede olduğunu açıklar mısın?"

İmam (a.s), "Vay senin haline! Allah hakkında yanlış bir zanna kapılmışsın. Mekânı icat eden O'dur. O vâr olduğunda mekân yoktu. Nasıllığı icat eden de O'dur. O vâr iken nasıllık yoktu. Bundan dolayı da mekân, keyfiyet ve duyu organlarıyla derk edilmesi mümkün değildir ve hiçbir şeyle de kıyas edilmez" buyurdu.

Zındık, "Eğer hiçbir duyu organıyla O'nu derk etmek mümkün değilse demek ki öyle bir şey yoktur" dedi.

İmam (a.s) buyurdu: "Vay senin haline! Duyu organların O'nu idrak etmekten acizdir diye O'nu inkâr mı ediyorsun? Oysaki biz O'nu idrak etmekten aciz olduğumuzda O'nun bizim Rabbimiz ve diğer varlıklardan da farklı olduğuna yakîn ediyoruz."

Zındık: "Söyle bakalım, Allah ne zaman vardı?"

İmam (a.s): "Sen Allah'ın ne zamandan beri olmadığını söyle de ben ne zamandan beri olduğunu söyleyeyim."

Zındık: "Allah'ın vâr olduğuna dair deliliniz nedir?"

İmam (a.s): "Kendi bedenime baktığımda enimden ve boyumdan bir şey azaltmaya veya çoğaltmaya kadir olmadığımı, zorlukları ondan defedip faydalı olan şeyleri ona cezbetmekten aciz olduğumu görüyorum. Bu durumda bu yapının bir ustasının olduğunu anlıyor ve O'na iman ediyorum. Buna ilaveten, gezegenlerin O'nun emri ve kudretiyle hareketine, bulutların oluşmasına, rüzgârın esmesine; ayın, güneşin ve yıldızların hareketlerine ve Allah-u Teâlâ'nın diğer hayret verici sağlam ayetlerine baktığımda bütün bunları icat ve takdir eden birinin vâr olduğu kanısına varıyorum."

Zındık: "Öyleyse niçin gizlidir?"

İmam (a.s): "Allah'ın kullarına nispetle hicaplar arkasında olmasının nedeni onların aşırı günahlarıdır. Ama gece ve gündüzde saklı olan hiçbir şey, Allah-u Teâlâ'dan gizli değildir."

Zındık: "Niçin gözler O'nu görmüyor?"

İmam (a.s): "Çünkü O'nunla gözle görülen varlıklar arasında fark olmalıdır. Buna ilaveten, Allah'ın şanı; gözle görülmekten, fikir ve aklın O'nu idrak etmesinden çok daha yücedir."

(Uyun-u Ahbar'ir-Rıza (a.s), Şeyh Saduk îbn-i Babeveyh)