Osmanlı Devletinin 400 yıl boyunca barış içinde yönettiği Ortadoğu coğrafyası, baştan aşağıya halk hareketleriyle sarsılıyor. Bölgede olayların Mısır'ın komşusu Libya'ya sıçraması petrol zengini ülkelerin de 'gelişmeler'den muaf olmadığını ortaya koyuyor

Mısır'da Hüsnü Mübarek'in 30 yıllık 'ceberrut' yönetiminin meydanların gücüyle yıkılması, Ortadoğu coğrafyasında halk hareketlerinin yoğunlaşmasını da beraberinde getirdi. Olayların merkezinde bu kez İran yer alıyor. Başta ABD olmak üzere Batılı ülkelerin uzun yıllardır 'reformist anlayışa' destek verdiği İran'da muhaliflerle Cumhurbaşkanı Ahmedinejad yanlıları arasında çatışma çıktı. İran devlet televizyonu, Tahran'daki gösteriler sırasında İran rejimi karşıtı Halkın Mücahitleri örgütü tarafından öldürüldüğü iddia edilen Sanei Jale adlı öğrencinin cenaze törenine katılan insanlarla öğrencilerin, "fitneci gruba bağlı olduğu anlaşılan başka bir grupla çatıştığını ve bu grubu alandan uzaklaştırdığını" ifade etti. Tahran'da önceki gün muhalefet gösterisinde vurularak öldürülen öğrenci konusunda taraflar birbirini suçluyor. Hükümet Sanei Jale'yi muhaliflerin öldürdüğünü iddia ederken, muhaliflere ait internet siteleri ise Jale'nin güvenlik güçleri tarafından vurulduğunu öne sürüyor.

Irak'a da halkın istediği gelmedi

Irak'ın güneyindeki Kut kentinde, güvenlik güçleriyle yetersiz temel hizmetleri protesto eden göstericiler ardasında çıkan çatışmada ölenlerin sayısı 3'e çıktı. Polis ve hastane kaynakları, 3 göstericinin öldüğünü, 15'i polis 30 dolayında kişinin de yaralandığını belirtti. Mısır'da ordunun uyarısına rağmen işçiler ve halkın protestoları devam ediyor. Hüsnü Mübarek'in geçtiğimiz cuma günü iktidarı bırakmasının ardından, ordunun protesto ve grevlerin ekonominin düzelmesi ve hayatın normale dönmesi çabalarını engellediğini belirterek, protesto ve grevlere son verilmesi uyarısına karşın, Kahire havaalanındaki yüzlerce çalışan daha iyi ücret ve sağlık sigortası için gösteri yaptı.

Libya'da halk kıpırtısı

Öte yandan Libya'nın Bingazi kentinde yüzlerce kişi hükümetin istifası talebiyle gösteri yaptı. Protestocular Başbakan Bağdadi el Mahmudi'nin istifa etmesini istedi ancak gösterilerde Libya lideri Muammer Kaddafi aleyhine slogan atılmadı.  Bingazi'de bir insan hakları eylemcisinin tutuklanmasına kızan kalabalık, polisle ve hükümet yanlılarıyla çatıştı. Bir görgü tanığı olaylara 500-600 kişinin karıştığını söyledi. Güvenlik güçleri ve göstericiler arasında çıkan çatışmalarda 38 kişinin yaralandığı bildiriliyor. Bölgedeki isyan hareketlerinden etkilenen Libya'nın sürgündeki muhalefet üyeleri, internetteki sosyal paylaşım siteleri aracılığıyla protestolar tertip etme girişiminde bulundular, ancak hükümet gıda fiyatlarını azaltmak suretiyle protestoları önleyici tedbirler aldı.

Libya'da ihtilal zor

Uzmanlar, Libya'da Tunus ve Mısır'dakine benzer bir çizgide ayaklanmayı pek ihtimal dahilinde görmüyorlar. Hükümetin, hoşnutsuz vatandaşlarını yatıştıracak kadar çok nakit petrol geliri olduğuna dikkat çekiliyor. Bunun yanısıra, Libya toplumu aile ve aşiret bağları çerçevesinde düzenlendiği için, Kaddafi'ye karşı bir karşı çıkma durumu olsa bile, bunun sokaklara taşmak yerine perde arkasında olacağı belirtiliyor. Ancak Bingazi'nin Libya'nın diğer bölgelerindeki tipik özellikleri taşımadığına dikkat çekiliyor. Kaddafi'nin bu kadar uzun zaman iktidarda kalmasının, geçmişte kendisini kurnaz bir siyasi operatör ve usta bir taktikçi olarak göstermesinin payı olabileceği belirtiliyor.