HABER MERKEZİBatılı ülkelerle giriştiği güç mücadelesinde geri adım atmayan ve yaptırımlara karşı yaptırımlarla cevap veren Rusya, süreç uzadıkça zararını kâra çevirecek gibi görünüyor. Yaptırımlar şüphesiz Rusya ekonomisini de etkiledi ama geçmişte çok dikkate alınmayan ülkenin potansiyel gücü giderek daha fazla devreye giriyor. Bu da Rusya'nın tek başına ayakta kalabilecek, gelecekte yaşanacak gerilimlerde daha dirayetli tepkiler verecek bir ülke haline gelmesine neden oluyor. Yaptımların Rusya'ya sağladığı faydanın başında yerli üretimin güçlenmesi sayılabilir. Petrol gelirlerinin oluk oluk aktığı yıllarda üretimi önemsemeyen, ithal mallarla yaşayan bir ülke manzarası arz eden Rusya'da yaptırımlarla pahalı ithal malları almak zorlaşınca yerli üretim önem kazanmaya başladı. Krizden nispeten en az etkilenenler yerli üreticiler... Bu durum ülkenin geleceği açısından iyiye işaret.Turizm cazibesi arttıRusya kısa süre öncesine kadar yabancı turistler için 'cehennem' sayılıyordu. Otel fiyatlarından restoran faturalarına bir turistin bütçesindeki her kalem ateş pahasıydı. Rublenin ucuzlamasıyla turistler için Rusya 'cazibe merkezi' olmaya başladı. Türkiye gibi Rusya'dan gelen turistlere bel bağlayan ülkeler büyük kayıplar yaşarken, yüksek kurdan döviz almaya gücü yetmeyen Rus halkı tatillerini ülke içinde geçirmeye mecbur kaldı. Bu durum hem iç turizm destinasyonlarını ister istemez daha popüler hale getirdi, hem de Moskova gibi büyük şehirler 'tüketimin şaha kalktığı' dönemlerde yazları boşalırken şimdi yurt içinde arttı. Böylece kaynak 'ülke içinde' kalmaya ve harcanmaya başladı. Konut sahibi olmak kolaylaştıRusya'da yıllardır rekor üstüne rekor kıran emlak fiyatları dolar bazında hızla gerilerken, Ruble bazında fazla arttırmak da mümkün olmadı. Çünkü piyasada alıcı kalmadı. Bu durumda parası olanlar, hele de krize birikimlerini dövizde tutarak girmeyi başaranlar için ev almak kolaylaştı. 'Markalı ürün' meraklıları için de Rusya ucuzladı. İthal mallar azaldı ama olanlar da dolardaki rekor artışı fiyatlara aynen yansıtamayıp kâr marjlarını düşürdü. Bu durumda pek çok 'marka' ürünün fiyatı Türkiye'den daha ucuza gelmeye başladı.Aile ilişkileri güç kazandıHayli zayıf olan 'büyük aile ilişkileri' mecburiyetten 'sıkılaşmaya' başladı. İşini kaybedenler, geliri azalanlar aile büyüklerinin gelirlerinden daha fazla istifade etmeye başladı. Herkesin iyi kazandığı, kendi bağımsız hayatını yaşadığı günlerden, ayakta kalmak için aile içi dayanışma ve yardımlaşmaya dönenler artmaya başladı. Ayrıca uzmanlar kriz dönemlerinde ekonomik zorluklar yüzünden boşanma oranlarında düşüş olduğunu vurguluyor. Vatanseverlik de güçleniyor Yaptırımlar Rusya'da halkın vatanseverliğini de güçlendirdi. "Dünya bize karşı; bize bizden başka dost" yaklaşımıyla zorluklara 'katlanma gücü' arttı, yerli malına talep ve üretime yöneliş yükseldi, 'sıkıntı çekiyorsak nedeni var' diye kendi kendini ikna edenlerin oranı arttı. Kolay para kazanılan dönemde har vurup harman savuran halk, hayatın o kadar da 'toz pembe' olmadığını anladı. Ayağını yorganına göre uzatanlar arttı. Kredilerden ipotek kredilerine kadar, talepte kaydedilen düşüşü, kar marjlarındaki gerilemeyi, iç tüketimdeki kıpırdanmayı bu yönüyle "Rusya'nın normalleşmesi" sayıp 'hayırlı' olarak yorumlayanlar az değil. Ülkede kiralar ucuzladı. Moskova'da krize kadar 2-3 bin dolardan aşağıya 'eli yüzü düzgün' daire bulmak çok zorken, şimdilerde dolara vurunca 1000-1500 dolara nitelikli daire bulunabiliyor.