'Sahibinden ilanlar yakın takipte'

Ticaret Bakanlığı, gayrimenkul ilanlarında piyasa dışı fiyat artışlarına yönelik incelemeleri sıklaştırdı. Fahiş fiyat artışlarına karşı denetimler genişletildi. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Emlak Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, "30 Mayıs tarihinde yürürlüğe giren yönetmeliğe göre internet ortamında verilen taşınmaz ilanlarında taşınmaz sahipleri tarafından genel ekonomik verilerle uyumlu olmayan ve haklı bir gerekçeye dayanmayan fiyat artışı yapmaları yasaklanmıştı. Ayrıca emlak işletmelerinin de bu tür ilanlara aracılık edemeyecekleri düzenlenmişti. Hatta birçok işletmeye de cezalar kesilmişti. Artık mal sahiplerinin ilanları da yakın takipte ve verdikleri ilanlar ile risk ve sorumluluk taşıyorlar. Haksız fiyat artışı yapan mal sahibine verilen ceza da bu kapsamda" diye konuştu.

"Sahibinden ilanlar ucuz demek değildir"

Her sahibinden satılan taşınmazın piyasa değerinde ilana çıkmadığını da ifade eden Özelmacıklı, "Birçok mal sahibi ilanı kendisi vererek aslında değerinin üzerinde ilan listelemesi yapıyor. Hatta bazen de gerçekten satma niyeti olmasa da bir ilan verelim şeklinde ilan girilen örnekleri görüyoruz. Hatta satılık konutta EİDS yükümlülüğü olmadığı için bir malik tarafından sahte ilan bile verilmesi hala mümkün. Profesyonel yetki belgeli emlak işletmelerinin birçoğu eğer portföy değerinden değilse bu taşınmazın yetkisini almıyor. Bizler aslında alıcı ve satıcının doğru piyasa şartlarında bir araya gelmesine azami gayret gösteriyoruz. Ayrıca bazı mal sahipleri ilan süresinde ilan fiyat artışı yapmaya çalışarak bizlerin de ceza almalarına neden oluyorlar. Yapılan yeni düzenleme ile mal sahipleri de ekonomik konjonktüre göre anlamlı olmayan fiyat artışları yaparsa yaptırım görebiliyor" dedi.

"Fahiş fiyatta sınırlar belirlenmeli"

Özelmacıklı, "İdari yaptırımlar ile para cezaları piyasa gözetim ve denetim faaliyetleri kapsamında, 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde uygulanıyor. Söz konusu ceza tutarları 22 bin 500 TL ile 428 bin TL arasında değişiyor ve her yıl belirli dönemlerde güncelleniyor. Lakin bu cezalara ilişkin netlik söz konusu değil. Örneğin fiyat artışının neye göre 'fahiş' olarak değerlendirileceğinin net bir tanımı yok. Örneğin son bir yılda yüzde 80'den fazla değer artışı kazanan altın fiyatındaki artış mı, TÜFE yada merkez bankasının konut fiyat endeksi mi neyin baz alınacağı belli değil. Burada baz alınan artış oranı net olarak belirlenerek 'Bu oranın üzerinde artış yapılamaz' şeklinde tanımlanmalı. Fiyat değişimleri de ilan portallarında engellenmeli. Özel durumlar varsa da örneğin tadilat, iskan alınması gibi bunlar da istisna kapsamında olmalı" şeklinde konuştu.

"65 yaş üstünde rapor zorunluluğu bulunmuyor"

65 yaş üzeri vatandaşlardan tapu işlemleri için sağlık raporu istenmesinin zorunlu olmadığını da ifade eden Özelmacıklı, "65 yaşın üstündeki kişilerin yapacakları hukuki işlemler ile ilgili olarak herkesten sağlık raporu istenmesi ve bunun rutin hale getirilmesi, bu yaşın üzerindeki kişilere yönelik haysiyet kırıcı, ayrımcı bir uygulama olarak görülmektedir. Nitekim Avrupa Temel Haklar Şartnamesinin 21'inci maddesi yaş nedeni ile ayrımcılığı yasaklamaktadır. Ayrıca, Medeni Kanun "ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan her ergen kişinin fiil ehliyetinin olduğu" genel kaidesini getirmiştir. Bunun aksini iddia eden, iddiasını ispat ile yükümlü bulunmaktadır. Sağlık raporu yalnızca fiil ehliyete ilişkin şüpheli durumlarda ilgili tapu sicil müdürlükleri ya da noterler tarafından talep ediliyor. Bu kapsamda herhangi bir yaş zorunluluğu da bulunmuyor" ifadelerini kullandı.