Salgında 'ya hep ya hiç' olacak

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında dünya genelinde vaka sayısı 173 milyonu aşarken, toplam can kaybı ise 3 milyon 720 bini geçti. Tüm dünyada salgınla mücadele devam ederken Dünya Sağlık Örgütü'nden (DSÖ) önemli bir açıklama geldi. DSÖ Basın Sözcüsü Tarik Jasarevic, Kovid-19 salgınının geleceği hakkında DSÖ'nün oynadığı rolü ve aşı erişimindeki eşitsizliği değerlendirerek, "Salgın her yerde bitene kadar hiçbir yerde bitmeyecek. Aşılara erişimdeki şok edici küresel eşitsizlik, pandemiyi sona erdirmenin en büyük risklerinden biri olmaya devam ediyor" dedi. Küresel aşılamayı, ilk başta en zenginlerin erişebildiği ve fiyatın zamanla ama kademeli olarak düşerek en yoksulların yararlandığı 'damlama etkisine' (Trickle-down) benzeten Jasarevic "Damlama etkisiyle aşılama, ölümcül bir solunum virüsüyle savaşmak için etkili bir strateji değildir. Halk sağlığı önlemleri ve aşılamanın (biri ya da diğeri değil) bir kombinasyonu ile hayatları ve geçim kaynaklarını kurtarmak, pandemiden çıkmanın tek yoludur" ifadelerine yer verdi.

Olağanüstü işbirliği gerekiyor

DSÖ'nün pandemiyi bitirmek için çabaları hakkında bilgi veren Jasarevic, ülkelerin aşı üreticileriyle ikili anlaşmalar yaptığına dikkat çekerek "Aylar önce, hatta aşılar seri üretim sürecine girmeden önce ikili anlaşmalar yapan asıl 'en zengin' ülkeler dışında, diğer bazı yüksek gelirli ülkeler COVAX çalışmalarına kaydolan bir dizi şirketle ikili anlaşmalar yaptı. Şirketlerin, bu ilk tedarik kısıtlamaları döneminde COVAX AMC ülkelerine (92 alt ve orta gelirli ülke) gitmiş olabilecek (aşı) partilerin tedarikini kaçınılmaz olarak etkileyen ikili anlaşmalara öncelik verdiğini gördük. DSÖ'nün koordineli bir küresel planı savunmasının nedeni budur" dedi. Bu halihazırda parça parça aşı alımlarının en çok ödeyebilene ayrıcalık tanıdığını belirten Jasarevic, bu durumun birçok ülkenin sağlık çalışanlarını ve yüksek risk gruplarını aşılamaya bile başlamamışken bazı popülasyonların daha genç insanları aşılamasına yol açtığını belirtti. Jasarevic "Olağanüstü önlemler ve küresel iş birliği gerektiren aşılara adil erişimi sağlamamız gerekiyor: ülkelerin dozları paylaşması, C-TAP ile ilişki kuran şirketler, aşı üretimi için kritik malzemelerin ücretsiz ihracatına izin verilmesi, teknoloji paylaşımı ve bilgi üretimi aşılara eşit erişimin sağlanmasında kritik olacaktır" dedi.