Selimiye Camii'nde tepki çeken restorasyona yargı freni

UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alan ve Mimar Sinan'ın "ustalık eserim" dediği Selimiye Camii'nde restorasyon sürecinde kubbe yazılarında yapılması planlanan değişikliğe Edirne İdare Mahkemesi "dur" dedi. Mahkeme, yürütmenin durdurulmasına karar verdi. Mahkeme ayrıca kubbe yazılarında yapılmak istenen değişiklik için yürütmeyi durdurdu.
Açılan davada, Selimiye Camii harim kısmı, ana ve yarım kubbeleri ile mihrap kubbesine ilişkin tezyinat (süsleme) projesinin iptali istendi. Davacılar, Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 19 Haziran 2023 tarihli ve 9435 sayılı kararıyla onaylanan projenin bilimsel temelden yoksun olduğunu, mevcut kalemişi süslemelerin korunması gerekirken yeni bir kalemişi önerisinin getirildiğini savundu.

Davacıların iddiaları
Dilekçede, Selimiye Camii'nde 1751, 1808, 1883, 1950 ve 1983 yıllarındaki restorasyonlarda kalemişi süslemelerin korunduğu, ancak 2021'de başlatılan yeni çalışmalarda bu yaklaşımın terk edildiği belirtildi. Davacılar, 2024 yılında sundukları itirazların dikkate alınmadığını, Yüksek Kurul'un bilimsel gerekçeler olmaksızın restorasyonun önünü açtığını ileri sürdü. Ayrıca,"eserin özgünlüğüne zarar verildiği, Osmanlı klasik döneminden uzaklaşıldığı" ifade edildi.

Bakanlık ve Kurul kararları
Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Yüksek Kurul, 8 Ocak 2025 tarihli ve 3436 sayılı kararıyla restorasyon projesini uygun bulmuştu. Edirne Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu da 6 Ocak 2025 tarihli ve 10620 sayılı kararıyla bu projeyi geçerli kabul etmişti.

Mahkemenin gerekçesi
Edirne İdare Mahkemesi, yeni projenin daha önce kabul edilmiş restorasyon projelerini ortadan kaldıracağına dikkat çekerek, bunun tarihi yapının özgünlüğüne zarar verebileceğini ve telafisi güç sonuçlar doğurabileceğini vurguladı. Bu nedenle dava sonuçlanana kadar işlemlerin yürütmesinin durdurulmasına hükmedildi.

Süreç Nasıl İşleyecek'
Mahkeme, Kültür ve Turizm Bakanlığı'na 30 gün süre vererek; onaylanan projeye ilişkin tüm belgelerin, yapılan itirazlar ve reddedilme gerekçelerinin, restorasyonun teknik ve hukuki dayanaklarının mahkemeye sunulmasını istedi.
Nihai karar, idarenin savunması ve belgeler incelendikten sonra verilecek.İHA