Seyyid Usul Dergah-ı Şerifi

Bursa'nın taşında toprağında tarih var. Bu öyle bir tarih ki 1300-1600 yılları; medreselerin filizlendiği, dergâhların çiçek bahçesine dönüştüğü, camilerin tespih tanesi gibi dizildiği, hanların, hamamların mahalle ve sokaklara canlılık verdiği derin izlerin nakşedildiği yıllardır.Bu eserlerin Ortaya konmasında elbette Osmanlı'ya başkentlik yapmasının etkisi yanında, padişahların ve özellikle Çelebi Mehmed'in emeği büyüktür. Buhara'dan gelen Emir Sultan, Seyyid Usul, Pir Emir gibi dervişlerin kâmil insanları yetiştirmeleri, manevi kuvvet feyiz ve bereketleri ile bu eserler maddenin yanında mana saçan, huzur veren, bu kadar yıl geçmesine rağmen insana bu yönü ile tesir eden mekanlardır. Seyyid Usul, Emir Sultan ile hac dönüşü Bursa'ya yerleşmiş, dergâh kurmuş hak adamıdır. Bu dergâhlar yerleşim yerlerinin en güzel yerlerine, hoş ve sade mimarisi, geniş bahçesi ile sosyal ve kültürel konumları ile moral ve huzur bulunan mekânlardır.Bursa'nın Altıparmak semtindeki bu dergâh şimdi kültür merkezi olarak restore edilmiş. Geçen gün oradaydım. Bu yazımı yazmama sebep olan ve beni tesiri altına alan bu mekânda insana beşaşet salan gülücükleri hissediyorsunuz.Hemen Seyyid Usul hazretlerinin kabri başına geçip ona ve orada medfun bulunanlar için Fatiha okuduk.Kayıtlarda mezar taşındaki şu kitabe ne anlamlıdır:"Mera nik zâd be- nâçar bâ-yedeş nûşi(m)Zi-câm-der mey-i külli men aleyha fânin."(Bana hoş gelir, çaresiz senin elinden içme(m)iz,Zaman kadehinden, "Yeryüzündeki her şey fanidir' şarabını)(Bursa'nın Aynası: H. Taib Efendi. Bursa Özel İdare yy s. 73).Şimdiki durumda bu yazının başka bir mezar taşında olduğu kaydedilmektedir.Mezar taşında, "Olur, nakşiyle Burusa içre meşhur" denmektedir.Bu insanlar, örnek ahlakları ile, Allah'a olan imanları, Sevgili Peygamberimize, Ehl-i Beyt'e olan bağlılıkları ile meşhur oldular.Her zaman milletinin dertlerini dinlediler. Zayıfın elinden tuttular. Nefsinin kötü arzuları peşinde koşanları hakka yakın kıldılar. Zikir meclisleriyle, sohbet ve duaları ile insanları bulundukları halden daha güzel hallere taşıdılar.Sadece Allah'ın rızasını gözettiler. Devletine ve insanına hizmet ettiler. Gönülleri ile büyük bu insanlara bakınca 600 yıllık bir ömür az diyorsunuz.Öylesine devletine sadakat var ki: Bir gün geliyor bana böyle insan kazandıran bu dergâhlardan asker almayayım diyor padişah. Kimi çıkıyor o insanlara, dualarına, gönüllerine koşuyor.Kimi o dergâhın postnişinine maaş bağlıyor.Yıldırım Bayezid bir kalenin kapısını açamayınca beyaz at üzerinde bir cengâveri görüyorlar. Bir vuruşta kapıyı açıyor. Fetih müyesser oluyor. O yiğit delikanlı Emir Sultan'dır. Seyyiddir. Peygamber torunudur.Devletine, bayrağına, ordusuna, insanına böyle sadık olmuştu onlar.Seyyid Usul'de çay içiyoruz. Ahşabın, dekorların, sadeliğin iç içe olduğu, gürültünün izne çıktığı sakin bir yer. Bir beyefendi bizim meraklı bakışlarımıza, mezar taşlarıyla yakından ilgilenmemize bakarak ederek şöyle dedi:Geçen gün bir kız bir erkek kapıdan içeri girdiler. Tam yukarı çıkacaklardı ki, "Aaa. Burada mezarlar var. Burada çay içilmez" deyip gittiler.Kadiri Tarikatının büyüklerinden el-hac İbrahim Efendi. İrşad ehlidir. Yani insanları günah işlemekten alıp sevap işler, cennete koşar hale getiriyor.Başlarında yedi baklava dilimi olan mezar başlıkları o kişinin Eşrefi olduğunu gösterir.Yani mezar taşları birer küçük nüfus cüzdanıdır. Bu hazirede, Kadiri, Rufai, Uşşaki tarikatlarına mensup olanların birlikte kabirleri var.Yol bir usuller farklı.Yön aynı yollar farklı olsa da kardeşliği, birlik ve beraberliği, tarihi, asaleti, medeniyeti, ihlası, gaye ve gayreti güzel akıbeti gösteren yerlerden biri de Seyyid Usul kültür merkezidir.Bursa'ya yolu düşenlere, Bursa'da olup da görmeyenlere ailece gitmelerini tavsiye ederim.