Büyük ortadoğu Projesi (BOP) ve Arap Baharı'nın hedefindeki ülkelerden ikisi Irak ve Suriye. Kan gölüne dönen ve yüz binlerce masum insanın katledildiği Irak'ta 2 milyon kişi ülke içinde evlerini terketmek zorunda kalırken 200 binden fazla kişi de ülke dışına göçtü. Suriye'deki insanlık dramı da korkunç. 5 yıla yakın bir zamandır devam eden çatışmalar 300 bini yakın insanın ölümüne neden oldu. 8 milyon Suriyeli ülke içinde, 4 milyon Suriyeli ise ülke dışına göçmek zorunda kaldı. Irak ve Suriye'nin içine düşürüldüğü kaos ortamının tek sonucu yaşanan insanlık dramı değil şüphesiz. Irak ve Suriye'de devletin kontrolünde olmayan bölgeler, tüm İslam coğrafyasını özellikle de Türkiye'yi tehdit eden başta IŞİD olmak üzere onlarca terör örgütünün yuvası olmuş durumda. Artık kriz, sadece Suriye ve Irak'ın, ya da bu ülkeleri bu kaosa mahkum eden başını ABD'nin çektiği ülkelerin krizi olmaktan çıkmış durumda. Rusya, Çin ve İran'ın da işin içine daha fazla müdahil olmasıyla çok boyutlu hale gelen krizin sarsıcı etkileri, Türkiye'nin Rus savaş uçağını düşürmesi üzerine ülkemiz üzerinde artık daha fazla hissediliyor. 

Ankara şaşkın

     Bir taraftan Rusya'nın her geçen gün yenilerini eklediği yaptırımlar karşısında ne yapacağını düşünen AKP hükümeti, öteki taraftan kuçağında bulduğu yeni sorunlar karşısında ne yapacağını bilemez bir halde. Türkiye'yi önümüzdeki dönemde en çok zorlayacak konu, yıllardır delik deşik hale gelen Türkiye-Suriye sınırı olacak. Bu bağlamda uluslararası toplantılarda sık sık Türkiye-Suriye sınırının güvenliği konusu gündeme geliyor. Önceki gün İtalya'nın başkenti Roma'da yapılan Akdeniz Diyalogları Forumu'nda konuşan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye-Suriye sınırının derhal kapatılması gerektiğini söyledi. Türkiye'den IŞİD'e silah ve finans sağlandığı iddialarını yineleyen Lavrov, sınırın kapatılmasının Rusya için çok acil olduğunu da sözlerine ekledi. Üst düzey yetkililerden gelen açıklamalar ABD'nin de Rusya'yla aynı görüşte olduğunu ortaya koyuyor. Bu hafta konuşan ABD Hazine Bakanlığı yetkilisi Adam Szubin, "Türkiye sınırının kaçakçılığa kapatılması ve daha yüksek güvenlik sağlamanın önemi konusunda herhangi bir soru işareti yok ve biz de Türklerden bu konuda daha fazla çaba sarf etmelerini bekliyoruz" demişti. 

Sınır güvenliğinde hiçbir ilerleme yok

     Türkiye'nin en uzun kara sınırı 911 kilometre ile Suriye. Bu uzunluk Türkiye kara sınırı uzunluğunun üçte birine karşılık geliyor. Türkiye 2012 yılından bu yana Sınır Fiziki Güvenlik Sistemi'nin güçlendirilmesi kapsamında, 23 kilometre modüler beton duvar, 108 kilometre tel örgü, 386 kilometre hendek, 80 kilometre toprak set, 423 kilometrelik bölümde hudut aydınlatması yapıldı ve 1450 kilometre hudut devriye yolu ıslah edildi. Bu çalışmalar için yaklaşık 300 milyon lira harcandı. Türkiye-Suriye sınırında 168 kilometre modüler beton duvar inşası çalışmaları da sürüyor. Bütün bu çalışmalara rağmen Türkiye sınırları hala tartışma konusu oluyor ve yasadışı geçişler önlenemiyor olması, bir arpa boyu yol alınamamış olduğunu gösteriyor. 

Tel ve duvarla olacak iş değil

     Türkiye'nin Suriye ve Irak sınırlarını tel örgü ya da duvar örerek yüzde yüz güvenlik sağlayamayacağını, bunun sonucunda da uluslararası toplantılarda Türkiye'nin kalbura dönmüş sınırlarının tartışma konusu olmasını engelleyemeyeceğini dile getiren uzmanlar, köklü bir politika değişikliğinin olması gerektiğine işaret ediyorlar. Snır güvenliği için Türkiye'nin Suriye ve Irak konusunda izlediği dış politikasını değiştirmesi gerektiğini söyleyen uzmanlara göre, Ankara'nın Suriye'de Devlet Başkanı Beşar Esad'la, Irak'ta ise Bağdat hükümetiyle ilişkilerini rayına koyması gerektiğinde birleşiyorlar. Türkiye'nin Irak ve Suriye'yle yeni bir beyaz sayfa açması durumunda bu iki ülkeyle olan sınırlarımızın tartışma konusu olmaktan çıkacağı konusunda uzmanlar hemfikir.