ŞİÖ, AB'yi 6'ya katlıyor

RECEP BAHAR/DETAY-HABER
Kazakistan'ın başkenti Astana'da yapılan Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Başkanları Zirvesi sona erdi. Zirvede Pakistan ile Hindistan'ın örgüte tam üyelik kararı onaylandı.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in başkanlığında Astana'da Bağımsızlık Sarayı'nda düzenlenen zirveye Çin Cumhurbaşkanı Şi Cinping, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yanı sıra Pakistan Başbakanı Navaz Şerif ve Hindistan Devlet Başkanı Narendra Modi katıldı.
Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevat Zarif, Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Moğolistan Cumhurbaşkanı Tsakhiagiin Elbegdorj'un gözlemcilik yaptığı toplantıya Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Gutteres de iştirak etti.
Zirvenin ana gündemini Pakistan ile Hindistan'ın örgüte üyelik sürecinin tamamlanması, küresel ve bölgesel güvenlik, ŞİÖ devletleri arasındaki ticari, ekonomik, kültürel, insani ilişkilerin geliştirilmesi konuları oluşturdu.
3 milyar nüfuslu bir örgüt
Zirvenin açılış konuşmasını yapan Nazarbayev, Hindistan ile Pakistan'ın örgüte üye olmasıyla örgütün sorumluluğu altındaki nüfusun 3 milyara ulaştığını belirterek, "Böylece örgüt Şanghay sekizlisi olarak kurumsal kalkınmasının yeni aşamasına geçti" ifadesini kullandı. Bazı bölgelerde ve ŞİÖ'ye yakın bölgelerde jeopolitik gerginliğin arttığına dikkati çeken Nazarbayev, "Bu bağlamda ŞİÖ Devlet Başkanları Konseyi'nin uluslararası terörle mücadele bildirgesi zamanında atılan bir adımdır" değerlendirmesinde bulundu.
Yeni hedef serbest ticaret
Nazarbayev, ŞİÖ devletleri arasındaki karşılıklı ticari ilişkilerin artması gerektiğini ve bunun örgütte serbest ticaret bölgesinin oluşturulmasını sağlayacağını söyledi. Ayrıca Nazarbayev, BM Güvenlik Konseyi 2017-2018 dönemi daimi olmayan üyesi olan Kazakistan'ın bölgesel ve küresel sorunların çözülmesi için gerekli tüm çabayı sarf edeceğine dikkati çekti.
Rusya Devlet Başkanı Putin de, ŞİÖ'yü genişletme kararının 2015'te Rusya'da yapılan Ufa zirvesinde alındığını hatırlatarak, "İki yıl içinde Hindistan ile Pakistan tüm gerekli şartları ve prosedürleri yerine getirdi. Şimdi bizim hedefimiz yeni ortaklarımızın, ŞİÖ kapsamında devam eden çok planlı çalışmalara katılımına destek sağlamak" ifadesini kullandı.
ŞİÖ devletlerinin sınırlarında güvenliğin sağlanmasının, örgütün öncelik verdiği konulardan olduğuna dikkati çeken Putin, "Terör ve aşırıcılığın arttığı dünyada, terör ideolojisini yok etmek için tüm önlemlerin alınması gerekiyor." diye konuştu.
Kazakistan, 2017-2018 ŞİÖ dönem başkanlığını Çin'e devretti.
Türkiye, diyalog ortağı
Şanghay İşbirliği Örgütü'nün (ŞİÖ) üye sayısı Hindistan ve Pakistan'ın katılımıyla 8'e çıktı.
ŞİÖ, 2001 yılında Kazakistan, Kırgızistan, Çin, Rusya, Tacikistan ve Özbekistan tarafından kuruldu. Örgüt, üye devletler arasında siyasi, ticari, ekonomik, bilim, kültür, eğitim ve başka alanlarda karşılıklı iş birliği ve güveni pekiştirmeyi amaçlıyor.
 Türkiye 6-7 Haziran 2012'de Pekin'de düzenlenen ŞİÖ Devlet Başkanları Zirvesi'nde oy birliğiyle diyalog ortaklığına kabul edilmişti. ŞİO'nun 8 üyesinin yanı sıra 4 gözlemcisi ve 6 diyalog ortağı bulunuyor.
Gözlemci ülkeler; Afganistan, Belarus, İran ve Moğolistan'dan oluşuyor. Örgütün diyalog ortakları ise Türkiye, Azerbaycan, Kamboçya, Nepal, Sri Lanka ve Ermenistan? Türkiye ile Azerbaycan'ın diplomatik ilişki kurmadığı Ermenistan ile birlikte diyalog ortağı olması dikkat çekiyor. Bunda yadırganacak bir şey yok zira iki ülke Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'nda ise 'üye' sıfatıyla yer alıyor.