Sırbistan diken üstünde

Sırbistan'ın dört bir yanından on binlerce kişi, Belgrad'da bugünkü yolsuzluk karşıtı miting için yollara düştü. Ancak cumhurbaşkanı Vuçiç'in destekçileri de cumhurbaşkanlığı sarayının önündeki bir parkta kamp kurmaya başladığından gerginlik tırmanıyor. Vuçiç hafta başında yaptığı açıklamada güvenlik görevlilerinin gösteriye katılanlara karşı güç kullanacağı konusunda uyarmıştı.

2014'te başbakan ve 2017'de cumhurbaşkanı olduktan sonra Sırp siyasetine hakim olan Vuçiç, göstericilerin kendisini asla istifa etmeye zorlayamayacağını söyledi. Dahası, "Beni değiştirmek istiyorsanız, öldürmeniz gerekecek" diye de meydan okudu.



Çatı çöktü, ülke gerildi

Ülke, Sırbistan'ın ikinci büyük şehri Novi Sad'da bir istasyonun çatısının geçen yıl Kasım ayında çökmesi sonucu 14 kişinin ölmesinden bu yana neredeyse her gün protestolarla karşı karşıya. Birçok kişi, Vuçiç tarafından 2022'de tadilattan sonra açılışı yapılan istasyondaki felaketin yaygın yolsuzluğa bağlı olduğunu söyledi. Lidersiz protesto hareketi büyük ölçüde barışçıldı, ancak Vuçiç protestocuların "şiddetle bir şeyler başarmaya çalışacaklarını ve bunun son olacağını" iddia etti ve 15 Mart Cumartesi günü 'çoğunun parmaklıklar ardında kalacağını' söyledi

Vuçiç yandaşlarını yanına topladı

Öte yandan AFP ajansı, 2003 yılında dönemin başbakanı Zoran Cinciç'in suikastıyla bağlantılı eski bir milis grubunun üyeleri de dahil olmak üzere çok sayıda aşırı milliyetçinin, cumhurbaşkanlığı sarayı yakınında kamp kuran yandaş grup arasında görüldüğünü bildirdi. 2000 yılında Slobodan Miloşeviç'i deviren sokak protestolarına öncülük eden Cinciç, 22 yıl önce bu hafta gayri resmi adıyla Kızıl Bereliler olarak bilinen bir paramiliter polis grubu tarafından öldürülmüştü.
Muhalefetteki Özgürlük ve Adalet partisinin lideri Dragan Cilas, X'te paylaştığı mesajında, "Vuçiç, Kosova'dan insanları getirip Pionirski Parkı'na yerleştirerek suçluları, haydutları ve Kızıl Bereliler üyelerini harekete geçirdi ve Cumartesi günü yüz binlerce kişinin orada toplanacağını biliyor" diye yazdı.



Muhalefeti saf dışı bıraktı

Resmi muhalefeti başarıyla saf dışı eden Vuçiç ve Sırp İlerici Partisi'nin dengesi köklü bir reform arayan ancak demokratik değişim için net bir planı olmayan lidersiz bir hareket olan öğrenci protestoları tarafından bozuldu.
Protestocular, Novi Sad'daki felaketin sorumluluğunun yanı sıra hukukun üstünlüğüne dayalı şeffaf kurumlar talep ediyor. Çatının çökmesiyle ilgili olarak bir düzineden fazla kişi suçlandı. İstasyonun yenilenmesi başladığında Novi Sad'ın eski belediye başkanı olan dönemin başbakanı Miloş Vuçeviç, Ocak ayında istifa etti ve görevdeki belediye başkanı da istifa etti. Pozisyonunu korumak için başbakanını feda ettiği yaygın olarak görülen Vuçiç, altı ay içinde bir geçiş hükümeti kurmayı ve seçim yapmayı reddetti. Rusya yanlısı duruşunu gizlemeyen Vuçiç, protestoları kendisini iktidardan düşürmek ve Sırbistan'ı yok etmek için Batı tarafından düzenlenmiş bir oyun olarak tanımladı.
Vuçiç'in kışkırtıcı dil kullanmasının, büyük ihtimalle insanları gösteriye katılmaktan caydırma girişimi olduğu dile getiriliyor.



Sırbistan 2012'den beri AB aday ülkesi ancak Vuçiç'in liderliği ve Ukrayna'daki savaşa ilişkin Rusya yanlısı tutumu nedeniyle Brüksel istikametinde ilerleme durmuş durumda.
Sırbistan'ın 2024-2027 yılları arasında AB'nin "büyüme planı" kapsamında 1.5 milyar Euro hibe ve düşük faizli kredi alması bekleniyor.