Sirkadiyen beslenme nedir?

Sirkadiyenin, "circa" (yaklaşık) ve "dies" (gün) kelimelerinin birleşiminden oluştuğunu belirten Beslenme ve Diyetetik Uzmanı Arş. Gör. Eda Balcı, sirkadiyen beslenmenin püf noktaları ve hangi saatlerde yenmesi gerektiğine dair konuştu. Eda Balcı, "Kısaca sirkadiyen, vücudun bir gün içerisinde gerçekleştirdiği fizyolojik, psikolojik ve hormonsal süreçlerin toplamı ile oluşan vücut ritmidir. Sirkadiyen ritmi, organizmanın biyolojik saati olarak tanımlayabiliriz. Vücudumuzun işlevlerinin düzenli bir şekilde işleyişini ifade eder. Sirkadiyen ritmin bir parçası olarak, uyku-uyanıklık döngüsü, hormon salınımı, metabolik aktiviteler, kişisel performans, kalp hızı ve kan basıncı örnek olarak verilebilir" dedi.

Odak noktası: İçerik değil zaman

Sirkadiyen beslenmenin bilindik diyet türlerinden daha farklı olduğunu söyleyen Balcı, "Diğer diyet türleri ile aralarındaki en temel farklılık; sirkadiyen beslenmede gıda kısıtlaması ve yasaklanmasının olmamasıdır. Sirkadiyen beslenmenin esas odak noktası; besinlerin içerdiklerinden ziyade, besinlerin tüketildikleri zaman dilimidir" şeklinde konuştu.

'Her gün aynı saatte yemek yenmeli'

Sirkadiyen beslenmenin vücudun doğal döngüsüne ayak uydurmayı ve bu düzenin de dışına çıkmamayı gerektirdiğini söyleyen Balcı, bu beslenme düzenine uygun olarak yaşamak için ilk olarak doğru beslenme düzenine de sahip olmanın önemli olduğunu belirtti.
Sirkadiyen beslenmede, oluşturulan beslenme düzenine göre, her gün aynı saatlerde yemek yenmesi gerektiğinin altını çizen Balcı, "Özellikle yeni başlayanlar için 3 ana ve 2 ara öğün önerilmekte ve bu öğünlerin sebzeler, sağlıklı yağlar, lifli gıdalar ve yüksek proteinli gıdalardan oluşması tavsiye edilmektedir" bilgisini aktardı.

'Gece yemek önerilmez'

Balcı, sirkadiyen beslenmede günün erken saatlerinde yani enerjinin fazla tüketildiği saatlerde tahıl ve yağ grubu besinlerin tüketiminin önerildiğinin altını çizerek, "Öğle saatlerinde ise daha hafif fakat protein içeriği yüksek besinlerin tüketimi önemlidir. Protein içeriğinin yüksek olması akşam yemeğine kadar olan sürede daha tok olmayı sağlayacaktır. Metabolizmanın yavaş çalıştığı akşam saatlerinde ise yağ oranı düşük besinler özellikle salatalar ve çorbaları tercih etmek daha doğru olacaktır. Gece yemek önerilmez. Çünkü gece metabolizma hem çok yavaş çalışır hem de vücut enerjisini besinlerin sindirimine değil kendisini onarmaya ve yenilemeye harcamalıdır" şeklinde konuştu.
Sirkadiyen beslenmede dikkat edilmesi gereken diğer noktalara değinerek sözlerini tamamlayan Balcı, şunları aktardı: "Kan şekerinde ani dalgalanmalara neden olan şeker ve glisemik indeksi yüksek besinlerin tüketiminden kaçınmak veya bu besinlerin doğru zamanda ve kontrollü bir şekilde tüketilmesidir. Basit karbonhidratlar yerine kompleks karbonhidratlar tercih edilmelidir. Dehidrasyonun önlenmesi ve vücudun işlevlerini yerine getirebilmesi için de yeterli sıvı tüketimine dikkat edilmelidir. Tüm bunları yaparken de fiziksel aktivitenin ve düzenli ve yeterli uykunun da sirkadiyen beslenmenin bir parçası olduğu unutulmamalıdır." İHA