Sivas Kongresi 104 yaşında

Milli Mücadele'nin mihenk taşı olan Sivas Kongresi'nin 104. yıl dönümü, Sivas'ta düzenlenen çeşitli etkinliklerle kutlanıyor.

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları tarafından 4 Eylül 1919'da gerçekleştirilen Sivas Kongresi'ne ev sahipliği yapan, "manda ve himaye" fikrinin reddedilerek ulusal bağımsızlık düşüncesinin benimsendiği, ulusal kurtuluş mücadelesine ışık tutacak kararların alındığı ve 108 gün Milli Mücadele'nin merkezi olan Sivas, tarihi kongrenin 104. yıl dönümünde coşkulu günlere tanıklık ediyor.

Sivas Kongresi'nin 104. yıl dönümü dolayısıyla kentte 3 gündür devam eden etkinlikler, yarınki törenle sona erecek.

Kentte 1 Eylül'de başlayan kutlamalar kapsamında, 18 Yaş Altı Atletizm Balkan Şampiyonası düzenlendi, Atatürk'ün Sivas'a gelişi temsili olarak canlandırıldı.

'Lidersiz bir hareket sonuca ulaşmıyor'

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü Öğretim Görevlisi Serap Bozpolat Ayan, 1919 yılında insanların ulusun kurtuluşu için onurlu bir hareketi tercih edip, canını ortaya koyduğunu söyledi. Mustafa Kemal Atatürk'ün Samsun'a geldikten sonra Anadolu'da başlayan bu hareketi bir araya getirdiğini ve birlikten kuvvet doğurmayı başardığını belirten Ayan, "Lidersiz bir hareket sonuca ulaşmıyor. Fevzi Çakmak Paşa, bunu Anadolu'nun her yerinde yanan çoban ateşlerine benzetiyordu. Mustafa Kemal Atatürk, Anadolu'ya geldikten sonra eline bir meşale aldı ve bu ateşleri o meşalede birleştirdi" dedi.

Ayan, bu "küçük kıvılcımlar"ın Anadolu'da düşman işgalini yakıp kavuracak ve insanları feraha çıkartacak bir hareketi başlattığını anlatarak, "O ateşleri bir araya toplamak çok önemliydi. Bu Amasya Genelgesi ile başladı ve Sivas Kongresi'nin davetiyesidir." diye konuştu. Atatürk'ün, Anadolu'nun en emniyetli yeri Sivas'ta kongreyi yapmasının çok önemli olduğunu vurgulayan Ayan, şunları kaydetti:

"Mustafa Kemal, adeta hükümetin görevini yapamadığı bir dönemde aslında bir meclis topladı. Aslında Sivas Kongresi bizim milli meclisimizin ilk nüvesi (çekirdeği, özü) olarak görülebilir. Günün şartları çok çetindi ve ağırdı. 38 delege, Sivas'ta bir lisenin salonunda toplandı ve bir ülkeyi kurtaracak kararlar aldı. Bu, her zaman umudun var olduğunu, inandıklarımız uğrunda savaşmanın asla boş olmadığını gösteren çok önemli detaydır. Mustafa Kemal'in dirayetli duruşu ve onun yanında duranlar, ülkenin ve milletin gidişinin yolunu belirledi. Burada bir millet kendi kaderine karar vererek, 'manda ve himaye kabul edilemez' dedi."

İmkansızlıklar içerisinde inanmanın zirveye ulaştığını dile getiren Ayan, Sivas Kongresi'nde Milli Mücadele'nin parolasının netleştiğini belirtti. "Ya istiklal, ya ölüm" parolasının Sivas Kongresi'nde ortaya çıktığını anımsatan Ayan, "Ya bu yolda yürüyüp istiklalimizi kazanacaktık, kazanamasak da bu yolda canımızı feda edecektik. Onursuz bir şekilde hiç mücadele etmeden bu sürece teslim olmayacaktık. Sivas'ta böyle bir kongre geçirildi" ifadelerini kullandı.

Sivas Kongresi'nde manda ve himaye reddedildi

Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919'da Samsun'da başlattığı ulusal kurtuluş mücadelesini Amasya'dan sonra, 27 Haziran 1919'da "güvenilir kent" olarak gördüğü Sivas'a gelerek sürdürdü. Sivas'ta yapılan toplantıda ülkenin durumu görüşülerek, en kısa zamanda kentte milli bir kongre yapılmasına karar verildi. Erzurum Kongresi'ne katılmak üzere Amasya'dan ayrılan Mustafa Kemal Paşa, 27 Haziran 1919 günü Sivas'a geldi ve Sivas halkı tarafından coşkuyla karşılandı.

Daha sonra Erzurum'a giden Atatürk, Erzurum Kongresi'nin ardından 2 Eylül 1919'da yeniden geldiği Sivas'ta 18 Aralık 1919'a kadar kaldı.

Mustafa Kemal Paşa ve beraberindeki heyet tarafından 4 Eylül 1919 Perşembe günü saat 14.00'te bugünkü Atatürk ve Kongre Müzesi binasında, Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı Sivas Kongresi yapıldı. Kayıtlara göre resmi çalışmaları 7 gün süren kongrede, Mustafa Kemal Atatürk başkanlığında ulusun kurtuluşu için çeşitli gündem maddeleri görüşüldü. Sivas'ta 8-9 Eylül 1919 tarihlerinde "manda" tartışmalarının yaşandığı kongre, 11 Eylül 1919'da sonuç bildirgesinin yayımlanmasıyla kapandı. Mustafa Kemal Paşa ve Heyeti Temsiliye, 12 Eylül 1919'da halkın da katılımıyla gerçekleştirilen toplantıda, ulusun kurtuluşu için önemli kararların yer aldığı kongre beyannamesini yayımladı.