Siyahi isyanın nedeni kapitalizm
ABD'de siyahilerin son dönemde artan ve zaman zaman şiddet olaylarına varan tepkisi, buz dağının sadece görünen kısmını oluşturuyor. İsyanların arka planında en zengin yüzde 1'e çalışan vahşi Amerikan kapitalizmi yatıyor
30.04.2015 00:00:00
ABD'nin Baltimore kentinde Pazartesi gecesi yaşanan şiddet ve kundaklama olaylarının ardından Salı gecesi uygulamaya konan sokağa çıkma yasağına büyük ölçüde uyuldu. Önceki akşam saatlerinde kentte büyük ölçüde olaysız geçen protesto eylemlerinin ardından, birkaç yüz kişilik bir grup yerel saatle Türkiye saatiyle 03.00'da başlayan sokağa çıkma yasağını dikkate almadı. Polise şişe atan bu gruba göz yaşartıcı gazla müdahale edildiği belirtilirken, sokağa çıkma yasağına uymayan protestocular daha sonra dağıldı. 25 yaşındaki siyah Freddie Gray'in 19 Nisan'da gözaltında ölmesinin ardından kentte her gün protesto eylemleri düzenleniyor. 25 yaşındaki Freddie Gray, gözaltında hastanelik olmuş, bir hafta hastanede kalmış, belkemiğindeki ciddi ve açıklanamayan yaralar nedeniyle hayatını kaybetmişti.Ulusal Muhafızlar görevdeBaltimore'a 1968'de Martin Luther King'in suikasta kurban gitmesinin ardından ilk kez Ulusal Muhafızlar konuşlandırıldı. Pazartesi gecesi 200 kişinin gözaltına alındığı, 100'den fazla aracın ateşe verildiği ve 15 binanın tahrip edildiği olayların ardından yetkililer ve din adamları sükûnet çağrısında bulunmuştu. Başkan Barack Obama da olayları 'anlamsız şiddet ve yıkım' olarak tanımlamış. Ancak protestoların arkasında yatan nedeni, polisin siyahlara karşı aşırı güç kullanmasını, 'yavaş yavaş büyüyen bir kriz' olarak tanımlamıştı.Öfkenin arka planı çok doluABD'deki siyahilerin son dönemde artan ve zaman zaman şiddet olaylarına varan tepkisi, sadece polis şiddetine yönelik öfkeyi değil, kökeni köleliğe kadar uzanan ön yargılar, toplumsal eşitsizlikler ve ekonomik dengesizliklerden kaynaklanan gerilimi de yansıtıyor. Maryland eyaletinin Baltimore kentinde siyahi genç Freddie Gray'in gözaltındayken hastanelik olup hayatını kaybetmesi üzere ABD'de polisin ırkçı yaklaşımına yönelik tartışmalar yeniden alevlendi. Geçen yaz Ferguson'da olduğu gibi Baltimore'da da Pazartesi günkü protestolar şiddete dönüşmüştü. Ancak Florida'da siyahi genç Travyon Martin'in öldürülmesiyle başlayan, Ferguson'da şiddete dönüşen, New York'ta genişleyen ve en son olarak Baltimore'da tekrar alevlenen olaylarda, polis şiddetine tepkiler aslında buz dağının görünen kısmı.ABD'de Afrika kökenli Amerikalıların polis şiddetinden kaynaklanan protestoları, aynı zamanda kökeni köleliğe uzanan ön yargılar, toplumsal eşitsizlikler ve ekonomik dengesizliklerin de yol açtığı toplumsal gerilimin bir dışavurumu.Ciddi eşitsizlik varAraştırmalara göre, siyahi Amerikalılar ile beyazlar arasında ciddi ekonomik farklılıklar bulunuyor. ABD, ilk siyahi başkanını 2008 yılında seçse de hala üst kademelerdeki siyahi Amerikalıların sayısı beyazlara ulaşmış değil.Bazı sivil toplum örgütleri, ceza sisteminin siyahilere, beyazlara göre aynı suçtan yüzde 10 daha fazla mahkumiyet verdiğine dikkati çekerken, Afrika kökenli Amerikalılar da ayrımcılığın adalet sisteminden medyaya, film endüstrisinden günlük yaşama kadar her alanda devam ettiğine inanıyor. Siyahi genç Gray'in gözaltındayken öldüğü Baltimore'da da nüfusun yüzde 30'u yoksulluk sınırının altında yaşıyor, kentteki suç oranı her dönem ülke ortalamasının üzerinde seyrediyor. HABER MERKEZİ