logo
29 MAYIS 2025

Siz hiç Vezirköprü'nün yassı semaveriyle çay içtiniz mi

Coğrafi işaretli "yassı semaveri" yapan sadece 2 usta kaldı 

21.07.2019 00:00:00
Siz hiç Vezirköprü'nün yassı semaveriyle çay içtiniz mi
Siz hiç Vezirköprü'nün yassı semaveriyle çay içtiniz mi

Vezirköprü semaverini yapan son 2 usta teknolojiyle savaşıyor 

 Samsun'un Vezirköprü ilçesinde ilçeye özgü, tescilli ve şehrin simgesi haline gelen "yassı semaveri" yapan sadece 2 usta kaldı. Ustalar, günde yaptıkları beşer semaver ile mesleğin yok olmaması için teknolojiye direniyor.  
 
Türkler binlerce yıldır çeşitli ot ve ağaç yapraklarından kimi zaman sütle kimi zaman başka çeşniler de katarak ama özellikle suda kaynatarak elde ettikleri çayı içiyorlardı. Çay kültürünün ayrılmaz bir parçası haline dönüşen semaver ise 18. yüzyıldan itibaren görülmeye başlandı.

Semaver, Anadolu'ya göç eden Tatarlar sayesinde de özellikle Vezirköprü ve Havza civarında kendine yeni bir vatan edinmiş oldu. Vezirköprü'de semaverler yassı tip olarak yapılıyor. Yuvarlak tipli semaverler ise Rus tipi semaver olarak biliniyor.

Semavercilerin el işi ve göz nuruyla ince ince işlediği semaverler daha çok galvanizli sac, bakır ve pirinçten üretiliyor. Ancak ilçede bir zamanlar onlarca olan semaver ustası günümüzde sadece 2 tane kaldı. Bir kültürün son üreticileri, makineleşmeye geçilmediği takdirde teknolojiye yenik düşeceklerini söyledi. 
  "Teknolojiye yenik düşüyoruz, biz de semaver yapımını bırakınca bu iş bitecek" 
 
20 yıldır Vezirköprü'ye özgü semaver üreten 2 ustadan biri olan 35 yaşındaki Sebahattin Aktaş
, "Vezirköprü semaveri, diğer semaverlerden farklı olarak yuvarlak değil, yassıdır. Kalaycı sazdan yapılır, çabuk kaynar, hafiftir ve taşıması kolaydır. Tamamen el işçiliğiyle yapılıyor. Semaver, kalaydan yapıldığı için suyun kirecini alarak suyu yumuşatır. Kalayın kokusu da suya geçtiğinden diğer semaverlere nazaran yüzde 80 oranında daha lezzetli çay yapılır. Vatandaşlar, bu semaveri içinde su bırakıldığında çabuk eskidiği için pek tercih etmiyor. Çelik ve uzun ömürlü olan yuvarlak semaveri daha çok tercih ediyorlar. Ama lezzetli çay içmek isteyenler bu semaveri tercih ederler. Yassı semaverde su kaynama vakti 10 dakikayı geçmez. Vezirköprü semaveri yassı olduğundan suyu eşit şekilde gövdeye dağıtıyor, bacası alt taraftan ucuna doğru daraldığı için de suyun çabuk kaynamasını sağlıyor. Diğer yuvarlak semaverler ise ortalama 25 dakikada kaynıyor. Vezirköprü semaverini yapan sadece 2 usta kaldık. Önceden 35 usta vardı. Ustaların çoğu emekli oldu ya da rahmetli oldu. Bu semaver 30'dan fazla parçadan yapılıp, tamamen el işçiliği olduğu için çırak da yetişmiyor. Bizden başka usta yok. Biz de çok fazla bir hizmet veremiyoruz. Günde 5 semaver anca yapabiliyoruz. Meslek bitmek üzere. Diğer zanaat dallarında da durum böyle.  Teknolojiye yenik düşüyoruz. Biz de semaver yapımını bırakınca bu iş bitecek" dedi. 
   
  "Vezirköprü yassı semaverinin devamı için makineleşme şart" 

  Yassı semaver kültürünün devam için makineleşmenin şart olduğunu belirten Vezirköprü Belediye Başkanı İbrahim Sadık Edis, "Önceden Vezirköprü Bedesteni'nde herkes Vezirköprü yassı semaveri yapıyordu. El imalatı olduğu için insanlar bunları imal etmede zorlanıyorlardı. Bunun için makineleşme gerekiyor. Diğer yuvarlak semaverlerde makineleşme gerçekleşti. İnşallah ilerleyen günlerde bu Ortak Kullanım Atölyesini kurup, makineleşmeyi de ilçemize kazandırmak istiyoruz. Bir semaver ustası akşama kadar çalışsa 5 adet semaver anca imal ediyor. Bunu makineleştirebilirsek, günlük 200'e yakın semaveri imal edebiliriz. Bugün 5 semaveri parayla sattığınız zaman zaten maliyeti, malzeme bedeli, işçiliğini düşündüğünüzde ekonomik olarak bir sonuç ortaya çıkmıyor. Ama makineleşip, insanların kullanımına daha seri bir şekilde sunduğunuz zaman hem insanların kullanımı çoğalır hem de ekonomik olarak ilçe halkımız daha güçlü hale gelir" diye konuştu. 

  Yüzde 80'i semaver satıcısından oluşan tarihi bedestendeki esnaflar yassı semaverin neslinin tükenme noktasında olduğunu ifade ederek, üretim yapan son 2 ustanın da günde 5 tane semaver yapabildiğini söylediler. 

  Vezirköprü 'yassı semaveri' 299 sayılı kararla mahreç türünde coğrafi işaret olarak tescillenmişti. 
 
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
Elon Musk ile Trump'ın yolları ayrıldı
Musk istifa ettiğini açıkladı
Erdoğan'dan adaylık açıklaması
'Milletimize kulak vereceğiz'
'Müsaade edilmeyecektir'
Milli Savunma Bakanlığından Suriye açıklaması
Türkiye'de ortalama eğitim süresi 9.5 yıl
En eğitimli il Ankara
Dış ticaret verileri açıklandı
İthalat ihracatı solladı
İsviçre’de buzul çökmesi kamerada
Bir köy yok oldu
Hedefteki bakanın kadrosunda değişiklik
Hazine ve Maliye Bakanlığı'na kritik atamalar
Danışmanlık görevinden ayrıldı
Elon Musk, Trump'ı terk etti
Trafik cezalarını artıran kanun teklifi kabul edildi
Kuralları ihlal edenler yandı!
Cumhurbaşkanı Erdoğan, HSK'ye 4 yeni üye atadı
Atamalar Resmi Gazete'de
Yerlikaya Trafik Kanunu'ndaki değişiklikleri anlattı
Kaza yerini terk edene ağır ceza
İzmir Büyükşehir'de 23 bin işçi grevde
"Ekmeğimizi büyütmeye geldik"
Afrika ülkeleri de "ortak para" derdinde
'Euro'dan ders almadılar!
ABD-Çin ticaret savaşı eğitime sıçradı
Çinli öğrencilerin vizesi iptal edilecek
ABD Başkanı Trump'a şok!
Tarifelere yargı engeli
Elon Musk ile Trump'ın yolları ayrıldı
Musk istifa ettiğini açıkladı
Erdoğan'dan adaylık açıklaması
'Milletimize kulak vereceğiz'
'Müsaade edilmeyecektir'
Milli Savunma Bakanlığından Suriye açıklaması
Türkiye'de ortalama eğitim süresi 9.5 yıl
En eğitimli il Ankara
Dış ticaret verileri açıklandı
İthalat ihracatı solladı
İsviçre’de buzul çökmesi kamerada
Bir köy yok oldu
Hedefteki bakanın kadrosunda değişiklik
Hazine ve Maliye Bakanlığı'na kritik atamalar
Danışmanlık görevinden ayrıldı
Elon Musk, Trump'ı terk etti
Trafik cezalarını artıran kanun teklifi kabul edildi
Kuralları ihlal edenler yandı!
Cumhurbaşkanı Erdoğan, HSK'ye 4 yeni üye atadı
Atamalar Resmi Gazete'de
Yerlikaya Trafik Kanunu'ndaki değişiklikleri anlattı
Kaza yerini terk edene ağır ceza
İzmir Büyükşehir'de 23 bin işçi grevde
"Ekmeğimizi büyütmeye geldik"
Afrika ülkeleri de "ortak para" derdinde
'Euro'dan ders almadılar!
ABD-Çin ticaret savaşı eğitime sıçradı
Çinli öğrencilerin vizesi iptal edilecek
ABD Başkanı Trump'a şok!
Tarifelere yargı engeli
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.