Skolyoz nedir?

Skolyoz, omurganın normal anatomik hizasının bozulduğu, yana doğru eğrildiği bir omurga deformitesidir. Genellikle "S" ya da "C" şeklinde bir eğrilik olarak tanımlanır. Sağlıklı bir omurga arkadan bakıldığında düz bir hat şeklinde olmalıdır; ancak skolyozda omurga sağa ya da sola doğru kıvrılır, bazen de kendi ekseni etrafında döner. Bu durum hem duruş bozukluğuna hem de ileri vakalarda ağrıya, nefes alma zorluklarına ve iç organlara baskıya yol açabilir.

SKOLYOZUN NEDENLERİ
Skolyozun birçok farklı nedeni olabilir, ancak en yaygın görüleni idiopatik skolyozdur. Bu tür skolyozun nedeni tam olarak bilinmemektedir ve genellikle ergenlik döneminde, büyüme atakları sırasında ortaya çıkar. Diğer skolyoz nedenleri ise şunlardır:

Doğuştan gelen (konjenital) skolyoz: Omurganın doğuştan yapısal bozukluklarına bağlı olarak gelişir.

Nöromüsküler skolyoz: Kas hastalıkları, sinir sistemi bozuklukları (örneğin: serebral palsi, kas distrofisi) sonucu oluşur.

Yetişkin başlangıçlı skolyoz: Genellikle omurgada yaşa bağlı dejenerasyon (aşınma ve yıpranma) nedeniyle oluşur.

BELİRTİLERİ NELERDİR?
Skolyoz hafif vakalarda belirti vermeyebilir. Ancak eğrilik ilerledikçe şu belirtiler gözlenebilir:

Omuz ya da kalçaların simetrik olmaması

Bir kürek kemiğinin diğerine göre daha belirgin olması

Kıyafetlerin vücuda düzgün oturmaması

Eğilme sırasında sırtın bir tarafının çıkıntılı durması

Bazı ileri vakalarda sırt ve bel ağrısı

Nefes darlığı (çok ileri eğriliklerde)

TANISI NASIL KONUR?
Skolyozun tanısı genellikle fizik muayene ile başlar. Eğilme testi (Adam testi), skolyozun fark edilmesinde sık kullanılan basit bir yöntemdir. Tanıyı kesinleştirmek ve eğriliğin derecesini ölçmek için röntgen görüntülemesi yapılır. Eğrilik açısı "Cobb açısı" ile değerlendirilir ve bu değer tedavi sürecinin planlanmasında belirleyici rol oynar.

TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Skolyoz tedavisi kişiye özel planlanır ve eğriliğin derecesine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Temel tedavi yöntemleri şunlardır:

Gözlem: Eğrilik 20 derecenin altındaysa ve ilerlemiyorsa düzenli takip yeterlidir.

Korse kullanımı: Özellikle büyüme çağındaki çocuklarda eğriliğin ilerlemesini önlemek için kullanılır. Korse tedavisi skolyozu düzeltmez ama ilerlemesini yavaşlatabilir.

Fizik tedavi ve egzersiz: Kasları güçlendirerek postürü iyileştirmeye yardımcı olur. Özellikle Schroth yöntemi gibi özel egzersiz programları skolyoz tedavisinde faydalıdır.

Cerrahi müdahale: Eğrilik 40-50 derecenin üzerindeyse ve hızla ilerliyorsa cerrahi tedavi gerekebilir. Omurganın düzeltilmesi ve sabitlenmesi amacıyla vida ve çubuklar kullanılır.