son dakika... Döviz raydan çıktı

RECEP BAHAR/İSTANBUL

Döviz kurlarında 10 gün önce başlayan ralli, hızını artırarak devam ediyor. Dolar 11 Mayıs Cuma günü kapanışta 4.23 idi. Doların 2 Mayıs'taki değeri ise 4.16 seviyesindeydi.

Euro da 2 Mayıs'ta 4.99'dan işlem görüyordu. Dolar Çarşamba günü sabahın ilk saatlerinden itibaren depara kalktı. Bu deparı İstanbul Şirinevler'deki döviz bürolarında anlık olarak bir süre takip ettik. Döviz büfelerinin fiyatları neredeyse her 20 saniyede bir ayarladıklarını tespit ettik.

Çok sayıda döviz büfesi de bıçak yememek (zarar etmemek) için dolarda ve Euro'da 'alış ile satış arasındaki makası' 20 kuruşa kadar açmayı tercih etti. Dolar öğle saatlerinde 4.85'i, Euro ise 5.70'i aştı. Dolar saat 14.00 sularında bir ara 4.90'ı gördü.

Makas açan döviz büfeleri de doların satış kurunda 5.02'yi tabelalarına yazdı. Doların günlük yükselişi yüzde 4.6'yı aştı, Euro'nunki ise yüzde 4'e yaklaştı. Böylece 2 Mayıs'tan bu yana dolar TL karşısında yüzde 17, Euro ise yüzde 15 değer kazandı. Öte yandan Borsa ciddi oranda değer kaybetti.

Uygun zamanda müdahale gelecek

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, derin sessizliğini bozarak, dövizdeki yükselişle ilgili öğle saatlerinde yaptığı açıklamada, "Döviz piyasasında sağlıksız fiyat oluşumları yaşanmaktadır. İlgili kurumlarımız, reel sektörün başarısının, emeğinin ve alın terinin bu doğrultuda heba edilmemesi; döviz piyasasındaki dengesizliğin kaldırılması için gerekli araç ve yetkiye sahiptir. İlgili kurumlarımızın en doğru hamleyi en uygun zamanda yapacağına güvenimiz tamdır. Mali disiplinden ve enflasyonla mücadeleden ödün verilmeyecek" dedi.

Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, "Dolarla oynayarak milletin cebine, millete zarar verecek sonuçlar ortaya koyarak, bu seçimin sonuçlarını değiştireceğini düşünenler varsa aldanıyorlar" şeklinde konuştu.

OHAL kalksın

Anamuhalefet partisi milletvekili Faik Öztrak ise döviz kurundaki hareketliliğe ilişkin, "TBMM seçimlerden önce OHAL'in kaldırılması için acilen toplantıya çağırılmalıdır" değerlendirmesinde bulundu. Bunun, hükümetin medyaya servis ettiği gibi 'yüksek borç geri ödemelerinden kaynaklanan geçici bir durum' olmadığını savunan Öztrak, şunları kaydetti: "Bu, ülkeyi borca batıran, aldığı parayı da betona yatıran AKP iktidarının izlediği yanlış politikaların sonucudur. Türkiye'nin brüt dış borcunun 450 milyar doların, şirketlerin net döviz borcunun 222 milyar doların üzerine çıktığı bir ortamda, bugüne kadar önlem almak yerine 'Türkiye'ye tuzak kuranlar', 'dış mihraklar' sözleriyle durumu idare etmeye çalışan iktidar sahipleri, artık denizin bittiğini görmelidir. İktidar koltuğu bahane bulunacak yer değil, çözüm bulunacak yerdir."

Doların dünyadaki diğer para birimleri karşısındaki değerinin de yükseldiğine değinen Öztrak, Türk Lirası'nın, yüzde 26'yı aşan değer kaybıyla Arjantin'le parası en çok değer kaybeden iki ülkeden biri olduğunu vurguladı.

Borsa İstanbul'un adımı işe yaramadı

Öte yandan Borsa İstanbul Grubu, borsanın kısa vadeli ihtiyaçları dışında kalan döviz varlıklarının tamamının Çarşamba sabah saatlerinde Türk lirasına çevrildiğini duyurdu. Ancak Borsa İstanbul Grubu, piyasaya arzettiği döviz miktarı konusunda 'miktar' vermedi.

Grubun hamlesi doların ateşini alevlendirmesi dikkat çekti. Bu süreçte Turkcell de bir açıklama yaparak, şirketin 'döviz açığı' olmadığını vurguladı ve böylece piyasalara güven verdi.

Ticari hayatı da vuruyor

Dövizin TL karşısında roketlemesi, piyasadaki işlemleri de olumsuz etkiliyor.  Global Yatırım Holding, bağlı ortaklığı Ardus Gayrimenkul Yatırımları AŞ'nin hisseleri ile tüm gayrimenkul yatırımlarının Okullu Gıda AŞ'ye satışına ilişkin sözleşmenin döviz kurlarındaki aşırı yükselmesi nedeniyle iptal edildiğini bildirdi.

Global Yatırım Holding açıklamasında "Alıcılar tarafından, sözleşmenin imza tarihinden bugüne kadar döviz kurlarında yaşanan yüzde 11.4'lük artış ve çok kısa süre zarfında oluşan öngörülmesi mümkün olmayan ekonomik gelişmeler nedeniyle kendileri tarafından sözleşmeye konu işleme devam edilmeyeceği şirketimize bildirilmiştir" ifadelerine yer verildi.

Global Yatırım Holding, Okullu Gıda AŞ'nin işlemden vazgeçmesi üzerine yargıya gitme kararı aldı.