Süt üretiminde kriz tam gaz

 

 

M. YASİN ERKOL / DETAY HABER

 

Süt sektöründe yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri konusunda sektör temsilcileri ortak basın açıklaması yaptı. Basın açıklamasına Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Türkiye Süt Üreticileri Merkez Birliği Genel Başkanı Tevfik Keskin, Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği Genel Başkanı Kamil Özcan, Türkiye Hayvancılık Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Başkanı Ahmet Ertürk, Tarım Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Başkanı Mehmet Özkurnaz, KÖY-KOOP Merkez Birliği Genel Başkanı Eray Çiçek ve Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği Genel Başkanı Sencer Solakoğlu imza koydu. Süt üretiminde krizi yansıtan açıklamada şu görüşler öne çıkarıldı: 

• Bilindiği üzere, 24 Kasım 2021 tarihinde tüm üretici örgütleri olarak kamuoyuna sorunlarımızı ve beklentilerimizi içeren ortak bir açıklama yaptık. Üreticilerimiz adına yaptığımız bu girişim yetkililerden karşılık buldu ve Gıda Komitesi 29 Kasım'da yapılan toplantısında fiyat belirleme aşamasında müdahil olmadı. Çiğ süt tavsiye fiyatı üretici ve sanayicilerce Ulusal Süt Konseyi Yönetim Kurulu'nda pazarlık usulüyle belirlendi.

• Gıda Komitesi Toplantısının hemen ardından Ulusal Süt Konseyi'nin  (USK) 29 Kasım 2021 tarihinde yapılan toplantısında alınan kararla, 8 Aralık 2021 tarihinden geçerli olmak üzere soğutulmuş çiğ sütün tavsiye satış fiyatı brüt 4 lira 70 kuruş olarak belirlendi. 

Konseyin yaptığı açıklamada "Ulusal Süt Konseyi, çiğ sütün üretim maliyetinde öngörülmeyen değişimler görülmesi durumunda yeniden toplanıp karar verecektir" denildi.

 

Üreticinin eline geçen fiyat düşük

 

• Ulusal Süt Konseyi (USK)'nin belirlediği 4 lira 70 kuruş brüt fiyattır. Üreticinin eline toplama, soğutma, borsa tescil ücretleri gibi masraflar çıkarıldıktan sonra yaklaşık 4 lira 41 kuruş geçecektir.

• Hammaddede yüzde 60 dışa bağımlı olduğumuz ve dolara bağlı olarak sürekli artan yem fiyatları o kadar fazla yükseldi ki, Konsey tarafından belirlenen 4 lira 70 kuruşluk brüt fiyat daha hayata geçmeden anlamını yitirdi. Yem fiyatlarına Kasım ayından bu güne kadar yüzde 28.6, Ocak ayından itibaren ise yüzde 95.1 oranında zam geldi. Üreticinin üretmeye devam etme hevesi kursağında kaldı.

• Aralık ayı itibariyle çiftçi eline geçen net çiğ süt fiyatı 4 lira 41 kuruştur. Çiftçimiz bu ayda süt yeminin kilosunu ortalama 4 lira 76 kuruştan almıştır. Süt/yem paritesi 0.93 seviyesinde gerçekleşmiştir. Yani üreticilerimiz 1.5 paritenin çok altında bir pariteyle karşı karşıya kalmıştır.

• Her ne kadar Hükümetimizin 20 Aralık 2021 tarihindeki dövize yönelik almış olduğu radikal kararlar yem firmalarını fiyatlarda indirim yapmaya sevk etmiş olsa da, kaç firmanın bu şekilde davranacağını ve ne kadar indirim gerçekleşeceğini zaman içerisinde göreceğiz.

 

Yem fiyatları pek düşmedi

 

• Bugün itibariyle kurdaki yüzde 35'lik düşüşe rağmen yemdeki yüzde 11'lere varan düşüşün yeterli olmadığını görüyoruz. Beklentimiz yem fiyatlarında daha büyük düşüşlerin olmasıdır.

• Şu an maliyetlerde öngörülemeyen değişimler yaşıyoruz, Ulusal Süt Konseyi'nin yeniden toplanması ve yeni karar alması elzemdir. Çiğ süt fiyatı en kısa zamanda 1.5 pariteye göre yeniden revize edilmelidir.

Ayrıca süte verilen 20 kuruşluk prim çok düşük kalmıştır. Bu destek hem üreticiyi destekleyecek hem de kayıtdışılığa kaymanın önüne geçirecek seviyeye yani en az 60 kuruş seviyelerine çıkarılmalıdır.

• Akaryakıt ve enerji fiyatları üreticiler için avantajlı olacak seviyelere indirilmelidir. 

• Yemde de akaryakıtta uygulanan eşel mobil sistem gibi bir sistem hayata geçirilmeli, üreticilerin yeme gelen zamlar nedeniyle mağdur olmaları ve belirlenen pariteden sapmalar önlenmelidir. 

• Üreticilerin şevki kırılmış, üretimden soğumuşlardır. Onlara umut ve güven verecek, hızlı atılacak adımlara ihtiyaç vardır. Bu sorunlara yönelik istikrar sağlayıcı tedbirler alınamayacak olursa bu topraklarda ne et ve süt üretilebilecek ne de bu ürünler ucuza tüketilebilecektir.