Tarımda sorun bitmiyor

EKONOMİ SERVİSİ

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bu yıl da tarımsal üretimin başladığı Ekim ayından bu yana doğal afetlerin çiftçimizin yakasını bırakmadığını, birçok üründe rekolte kayıplarına yol açtığını bildirerek, "doğal afetlerle uğraşan üreticimiz, Rusya pazarı başta ihracatta görülen olumsuzluklar nedeniyle pazarlamada büyük sıkıntı yaşamış ve yaşamaktadır. Ülkemizin bu yıl içinde Rusya ambargosu nedeniyle gıda ve tarımda ihracat kaybı 375 milyon dolardır. Bu zarar, bu fatura üreticimizin üzerindedir" dedi. Bu gerçekten hareketle doğal afetlerden bu yıl zarar gören çiftçilerin kredi borçlarının mutlaka ertelenmesi gerektiğini vurgulayan Bayraktar, "ayrıca, özellikle 2010'dan itibaren sürekli afete maruz kalan, bu afetler nedeniyle borçları yıllık olarak üst üste ertelenen üreticilerimizin biriken bu borçlarını bir defada ödemesi mümkün değildir. Bu üreticilerimizin toplam borçları da uzun vadeli olarak yeniden yapılandırılmalı, hükümetimiz tarafından üreticilerimize bu konuda bir müjde mutlaka verilmelidir. Yıllardır üretim sürecinde büyük mağduriyet yaşayan çiftçilerimizin bu yıl da tarlada kalmasını sağlayabilmek adına yeni finansman sağlanmalıdır" diye konuştu.
Rusya'yla kriz üreticiyi vurdu
Üretici fiyatlarının, üreticilerin yeterli gelir elde etmesini sağlayacak düzeyde olmadığını, bu sezon, üreticilerin oldukça zor bir üretim ve pazarlama dönemi geçirdiğine dikkati çeken Bayraktar, şöyle devam etti: "Yaşanan sıkıntılar hala atlatılamamıştır. En önemli yaş sebze ve meyve ihracat pazarımız olan Rusya ile yapılan görüşmeler olumlu geçse de bu ülkeye ihracatımız henüz başlamamıştır.
Rusya'nın 1 Ocak 2016'da başlattığı ambargodan etkilenen narenciye, örtü altı ve çileğe mevsim itibarıyla üzüm, şeftali ve erik de eklendi. Bu ülkeye yönelik ihracatımız Ocak-Temmuz döneminde miktar bazında yüzde 80.5, değer bazında yüzde 78.5 geriledi. İhracattaki düşüş 375 milyon doları buldu.
Ambargo en fazla üreticimizi vurdu. Örneğin şeftali fiyatı son bir ayda yüzde 19.73, son bir yılda yüzde 35.83 geriledi. Rusya ambargosundan olumsuz etkilenen bir diğer önemli ürünümüz üzüm oldu. Üzüm üretiminde yeni sezonun başlaması dolayısıyla üreticilerimizin durumunu da kısaca değerlendirmek istiyorum.
Tarımda pazarlama sorunu büyük
Pek çok üründe üreticilerin pazarlama sorunlarıyla karşı karşıya kaldığına dikkati çeken Bayraktar, "Patates üreticilerimizin içinde bulunduğu durum bunun en açık örneğidir. Ağustos ayı itibarıyla fiyatlar 22 kuruşa gerilemiştir.
Bu durum, üretim planlaması yapılmadığını, üreticilerimizin pazarlama sorunu yaşadığını göstermektedir. Patateste olduğu gibi soğan üreticilerimizin durumu da hiç iç açıcı değildir. Yeşil soğan üreticilerimiz talep daralması nedeniyle ürününü pazarlamakta zorlanırken, kuru soğan üreticilerimiz de Rusya'nın ambargo kararının yanı sıra artan rekoltenin mağduru olmuşlardır.
Havuçta da yaz döneminde talep daralması yaşayan üreticimiz, fiyat düşüşleri nedeniyle zor durumda kalmıştır. Son yıllarda küresel ısınma ve iklim değişikliklerine bağlı olarak, ülkemizde de kuraklık, don, fırtına, hortum, dolu, sel gibi doğal afetler daha fazla yaşanmakta ve bu durumdan çiftçilerimiz, dolasıyla da tarımsal üretimimiz olumsuz etkilenmektedir. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bu yıl da tarımsal üretimin başladığı Ekim ayından bu yana doğal afetler çiftçimizin yakasını bırakmamış, birçok üründe rekolte kayıplarına yol açmıştır. Bir taraftan doğal afetlerle uğraşan üreticimiz, özellikle bu yıl Rusya pazarı başta ihracatta görülen olumsuzluklar nedeniyle pazarlamada büyük sıkıntı yaşamıştır ve yaşamaktadır."
Limonun fiyatı katlandı
Üretici market fiyat makasındaki açıklığın Ağustos ayında da devam ettiğini belirten Bayraktar, "Bu ay makas şampiyonu yüzde 457.58 ile limon oldu. Fiyat farkı, kuru kayısıda yüzde 440, patateste yüzde 424.87, kuru incirde yüzde 391.23, elmada yüzde 270.91, domateste 248.92'yi buldu" dedi.
Bayraktar, şunları söyledi: "Limon 5.6 kat, kuru kayısı 5.4 kat, patates 5.2 kat, kuru incir 4.9 kat, elma 3.7, domates 3.5 kat fazlaya tüketiciye satıldı. Bugün üreticide 1 lira 35 kuruş olan limon markette 7 lira 53 kuruşa, 6 lira olan kuru kayısı 32 lira 40 kuruşa, 22 kuruş olan patates 1 lira 14 kuruşa, 6 lira 50 kuruş olan kuru incir 31 lira 93 kuruşa, 83 kuruş olan elma 3 lira 6 kuruşa, 77 kuruş olan domates 2 lira 69 kuruşa satılmaktadır" dedi.