Tek Elle Telefon Kullanımı Sağlık Açısından Doğru mu?

Akıllı telefonlar günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası hâline geldi. Ancak farkında olmadan edindiğimiz bazı kullanım alışkanlıkları, uzun vadede sağlık açısından risk oluşturabiliyor. Bu alışkanlıklardan biri de tek elle telefon kullanımı. Özellikle yoğun yazışma, sosyal medya gezinmeleri ya da oyun oynama sırasında telefonu sürekli aynı elde tutmak sandığımızdan daha fazla yük bindiriyor.

1. Parmak ve Bilek Üzerindeki Yük Artıyor

Tek elle kullanımda başparmak, ekran üzerindeki her hareketin ana yükünü taşır. Yukarı kaydırma, yazı yazma, kenardan menü açma gibi eylemlerde başparmağın doğal hareket açıklığı zorlanır. Bu durum, zamanla:

Tendonlarda mikro zorlanmalar,

Başparmak kökünde ağrı,

"Başparmak tendiniti" olarak bilinen rahatsızlığın gelişmesi
gibi sorunlara yol açabilir.

Ayrıca telefon uzun süre avuç içinde tutulduğunda bileğe binen yük artar. Bileğin hafifçe bükülü durduğu bu pozisyon, uzun süre korunursa sinir sıkışmalarına kadar gidebilen rahatsızlıkları tetikleyebilir.

2. Duruş Bozuklukları Kaçınılmaz Hâle Geliyor

Tek elle kullanım genellikle omuzun aşağı düştüğü, boynun öne eğildiği bir pozisyonla birlikte görülür. Bu duruş bozukluğu kısa vadede hafif bir gerginlik gibi hissettirse de uzun vadede:

Boyun düzleşmesi,

Omuz ağrıları,

Sırt kaslarında sertleşme
gibi sonuçlar doğurabilir.

Telefonu sürekli aynı elde tutmak bedenin sol–sağ dengesini de bozar. Zamanla fark etmeden vücut ağırlığını bir tarafa verme alışkanlığı gelişebilir.

3. Parmak Ucu Bağımlılığı ve İnce Motor Zorlanması

Tek elle kullanım özellikle mesajlaşmada başparmağa aşırı yük bindirir. Bu hareketler kısa sürede yorucu olmasa da binlerce küçük tekrardan oluşur. Tıpkı klavyeyi yanlış ergonomiyle kullanmak gibi, bu mikro tekrarlar da incinme riskini artırır. Bu yüzden "WhatsApp parmağı" olarak adlandırılan başparmak ağrıları son yıllarda yaygınlaşmıştır.

4. Göz Sağlığı Açısından Riskler

Tek elle kullanımda ekran çoğu zaman göze daha yakın tutulur. Bu da:

Göz kuruluğu,

Odaklanma güçlüğü,

Göz yorgunluğu gibi sorunları artırır. Yakın mesafe ekran kullanımının süreklilik kazanması, özellikle gençlerde miyopi gelişimini hızlandıran bir faktördür.

5. En Sağlıklı Kullanım Nasıl Olmalı?

Tek elle kullanımı tamamen bırakmak mümkün olmasa da daha dengeli bir kullanım mümkündür:

Mümkün oldukça iki el kullanın. Başparmak yükü iki tarafa da dağılır.

Telefonu göz hizasına yakın tutun. Boyun eğimini azaltır.

Aynı eli sürekli kullanmayın. Zaman zaman el değiştirerek kasların tek taraflı yükünü azaltın.

Kısa aralar verin. 10–15 dakikada bir telefonu kısa süre bırakmak, kasların rahatlamasına yardımcı olur.

Ergonomik kılıflar tercih edin. Parmak tutacağı olan kılıflar telefonu kavramayı kolaylaştırır.