Bazı illerde, 'vergi ve sigorta primi teşvikleri, enerji desteği ve bedelsiz arsa ve arazi tahsis ederek' istihdam imkanlarının artırılmasını öngören yasa, Resmi Gazete'de yayımlandı. Yasaya göre, vergi ve sigorta primi teşvikleri ile enerji desteği, Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı'nca 2001 yılı için belirlenen kişi başına gayrısafi yurtiçi hasıla (GSYİH) tutarı bin 500 dolar veya daha az olan illerde uygulanacak. Bedelsiz arsa ve arazi tahsisi ise GSYİH tutarı bin 500 dolar ve altında olan illerin yanı sıra kalkınmada öncelikli yöreler kapsamındaki illerde yapılacak.

Gelir vergisi stopajı teşviki

Bu illerde, 2003 yılının Ekim ayında yeni işe başlayan vergi mükelleflerinin çalıştırdıkları işçiler ile yeni işe aldıkları işçilerin ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin organize sanayi veya endüstri bölgelerinde kurulu işyerleri için tamamı, diğer yerlerdeki işyerleri için yüzde 80'i alınmayacak.

Sigorta prim teşviki

Sigorta primi teşviki uygulanacak illerde, 1 Ekim 2003'den itibaren yeni işe başlayan mükelleflerin işyerlerinde çalıştırdıkları işçiler ile bu tarihten önce işe başlamış olanların ilave olarak yeni işe aldıkları ve bu işyerlerinde fiilen çalıştırdıkları işçilerin sigorta primlerinin işveren hissesinin organize sanayi veya endüstri bölgelerinde kurulu iş yerleri için tamamı Hazine tarafından karşılanacak. Diğer yerlerdeki işyerleri için bu oran yüzde 80 olacak.

Bedelsiz yatırım yeri tahsisi

36 ilde en az 10 kişilik istihdam öngören yatırımlara girişen gerçek ve tüzel kişilere; Hazine'ye, katma bütçeli kuruluşlara, belediyelere veya il özel idarelerine ait arazi veya arsalar, bedelsiz olarak devredilecek. Bu teşvikten yararlanabilmek için istihdam edilecek işçi sayısı, yatırımın faaliyete geçmesinden itibaren beş yıl süre ile korunacak. Arsanın bedelsiz olarak devredildiği, devir amaç ve koşullarına uyulma zorunluluğu olduğu yönünde tapuya şerh konulacak.

Enerji desteği

Yatırımcıya enerji desteği de, 2008 yılına kadar uygulanacak. 1 Ekim 2003 tarihinden itibaren imalat sanayi, madencilik, hayvancılık, seracılık, soğuk hava deposu, turizm konaklama tesisi, eğitim veya sağlık alanında faaliyete geçen, fiilen ve sürekli olarak asgari 10 işçi çalıştıran işletmelerin elektrik enerjisi giderlerinin yüzde 20'si Hazinece karşılanacak. Bu orana 10'dan sonraki her işçi için yarım puan eklenecek. Hazinece karşılanacak oran, organize sanayi veya endüstri bölgelerinde kurulu işletmeler için yüzde 50'yi, diğer alanlarda kurulu bulunanlar için yüzde 40'ı geçemeyecek. Yasa, Serbest Bölgeler Yasası'nda da değişiklikler öngörüyor.

Sanayici, Teşvik Yasası'ndan umutlu değil

Van Ticaret ve Sanayi Odası (VATSO) Başkanı Zahir Kandaşoğlu, yatırımların teşviki ve istihdamın artırılması yönünde çıkarılan 5084 sayılı kanunun, bölge ve il açısından yeterli olmadığını bildirdi. Kandaşoğlu, yaptığı açıklamada, yatırımın önündeki engellerin kaldırılması, işsizliğin giderilmesi ve istihdamın artırılması amacıyla yapılan her türlü çalışmanın destekçisi olacaklarını belirtirken, "ancak 5084 sayılı kanunda, bölgemiz ve ilimiz açısından iyi olmayacak çalışmalar mevcut. Yasada, yatırımların başlatılması ve teşvik kapsamının 01 Ekim 2003 olarak belirlenmesi de, haksızlığa yol açacak bir çalışmadır" dedi. Yasada yer alan istihdam sayısı ile ilgili ibareye de değinen Kandaşoğlu, "bu, istihdamın artırılmasına yönelik bir çalışma olamaz. Çalışan sayısının serbest bırakılması istihdamı daha da artıracaktır. Böylece kaçak işçi çalıştırılmasının önüne geçilecektir" diye konuştu. Doğu Anadolu Bölgesi'nin kalkınmasına yönelik çıkarılan bu yasaya 36 ilin dahil edilmesinin de bölgeye avantaj sağlamayacağını ifade eden Kandaşoğlu, bu yasanın "Kalkınmada Öncelikli Yöreler" olarak açıklanan 12 ili kapsaması gerektiğini kaydetti.